
Sông Lam là ranh giới của 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Dòng sông này bắt nguồn từ cao nguyên Xiengkhuang của nước bạn Lào, phần chính chảy qua Nghệ An dài 390km, phần cuối hợp lưu với sông La từ Hà Tĩnh rồi đổ ra biển Đông tại Cửa Hội.
Hiện nay có 5 cây cầu bắc qua sông Lam, kết nối Nghệ An (tỉnh có diện tích lớn nhất nước ta) và Hà Tĩnh. Trong hình là cầu Bến Thủy 1 (bên trái) và cầu Bến Thủy 2.

Cầu Bến Thủy 1 được khởi công xây dựng từ năm 1986 và khánh thành vào ngày 19/5/1990 (dịp Kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh), giai đoạn Nghệ An và Hà Tĩnh hợp thành tỉnh lớn mang tên Nghệ Tĩnh. Cầu kết nối phường Bến Thủy, thành phố Vinh (Nghệ An) và thị trấn Xuân An, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh).
Đây là công trình cầu đường bộ đầu tiên vượt sông Lam, nối 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Cầu Bến Thủy 1 được xây dựng theo công nghệ cũ với kết cấu dàn thép, dài 630,5m, rộng 12m, có 13 nhịp.

Cầu Bến Thủy 1 có ý nghĩa to lớn đối với giao thông vận tải trên toàn tuyến quốc lộ 1A, đặc biệt có ý nghĩa thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của 2 địa phương và các tỉnh lân cận. Trong suốt hàng chục năm qua, cầu Bến Thủy 1 trở thành cây cầu biểu tượng trong tâm thức của người dân xứ Nghệ.

Cầu Bến Thủy 2 nằm cách cầu Bến Thủy 1 khoảng 800m về phía thượng lưu, kết nối huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) và Nghi Xuân (Hà Tĩnh). Công trình này khởi công ngày 14/3/2010, thông xe ngày 7/9/2012 với tổng mức đầu tư 1.260 tỷ đồng.
Cầu Bến Thủy 2 dài 1.000m, mặt cầu rộng 25m, có 4 làn xe cơ giới. Quy mô thiết kế cầu vĩnh cửu, không hạn chế tải trọng.

Từ khi được đưa vào sử dụng, cầu Bến Thủy 2 góp phần giảm tải cho cầu Bến Thủy 1 đang trên đà xuống cấp; hoàn thiện tuyến tránh thành phố Vinh, nối liền mạng lưới giao thông trên quốc lộ 1A, đoạn qua Nghệ An – Hà Tĩnh.

Cầu Cửa Hội nằm trên tuyến đường ven biển, bắc qua sông Lam nối Cửa Lò (Nghệ An) với huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh). Công trình có tổng mức đầu tư 950 tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ và vốn ngân sách địa phương của hai tỉnh.
Cầu được khởi công ngày 15/2/2019 và thông xe vào ngày 14/3/2021.

Cầu Cửa Hội có chiều dài 1.728m, trong đó phần cầu chính gồm 3 nhịp với 2 tháp dây văng hình búp sen. Chiều rộng phần cầu chính 18,5m và phần cầu dẫn là 16m.

Cầu Cửa Hội góp phần hoàn thiện tuyến đường ven biển qua 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, mở ra nhiều hướng đi mới trong phát triển kinh tế – xã hội của các địa phương. Công trình góp phần tăng sức hấp dẫn và cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, củng cố quốc phòng – an ninh trên địa bàn 2 tỉnh Nghệ An – Hà Tĩnh và khu vực Bắc Trung Bộ.

Cầu Hưng Đức bắc qua sông Lam, thuộc dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, đoạn Diễn Châu (Nghệ An) – Bãi Vọt (Hà Tĩnh). Cây cầu này dài hơn 4km, tổng giá trị đầu tư hơn 1.200 tỷ đồng.

Cầu Hưng Đức có 90 nhịp, rộng 17,5m với 4 làn xe, vận tốc thiết kế 80km/h. Từ khi thông tuyến, cao tốc Diễn Châu – Bãi Vọt nói chung và cầu Hưng Đức nói riêng giúp từng bước hình thành tuyến đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông có năng lực lớn, an toàn, tốc độ cao, đáp ứng nhu cầu vận tải, phù hợp với định hướng và quy hoạch phát triển giao thông vận tải.
Dự án cũng giúp kết nối trung tâm kinh tế, chính trị các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh nói riêng và khu vực Bắc Miền Trung nói chung.

Cầu Yên Xuân được khởi công xây dựng vào ngày 2/10/2015 và khánh thành năm 2016 với tổng mức đầu tư 730 tỷ đồng. Cây cầu này đã giải quyết nhu cầu đi lại cho người dân ở các xã phía nam sông Lam thuộc huyện Nam Đàn (Nghệ An) và huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh).
Công trình này được thiết kế vĩnh cửu bằng bê tông cốt thép và bê tông cốt thép dự ứng lực. Cầu có chiều dài toàn tuyến 3,6km, trong đó chiều dài cầu 1,9km, đường dẫn hai đầu cầu khoảng 1,4km, bề rộng 9m.

Cầu Yên Xuân có ý nghĩa xóa bỏ vị trí “ốc đảo” của 9 xã huyện Nam Đàn, Nghệ An và 5 xã huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh trong mùa mưa lũ; giải quyết vấn đề mất an toàn, ùn tắc giao thông ở khu vực cầu đường sắt Yên Xuân.

Theo thứ tự mũi tên từ trái qua phải: Vị trí cầu Yên Xuân, cầu Hưng Đức, cầu Bến Thủy 2, cầu Bến Thủy 1 và cầu Cửa Hội (Ảnh: Google Maps; đồ họa: Dương Nguyên).
Xứ Nghệ là tên chung của vùng Hoan Châu cũ, có từ thời Hậu Lê, tức Nghệ An và Hà Tĩnh ngày nay. Hai tỉnh này cùng chung một vùng văn hóa thống nhất gọi là văn hóa Lam Hồng, có chung biểu tượng là núi Hồng – sông Lam. Núi Hồng Lĩnh nằm trọn trong đất Hà Tĩnh và sông Lam nằm ở ranh giới giữa Nghệ An và Hà Tĩnh.
Năm 1831, thời vua Minh Mạng, xứ Nghệ tách thành 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh.
Trước đó, dưới thời nhà Đinh, nhà Tiền Lê, 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh vốn cùng một đơn vị hành chính gọi là Hoan Châu. Qua các thời kỳ nhà Lý, Hậu Lê, Tây Sơn và nhà Nguyễn, vùng đất này lần lượt được đổi tên gọi.
Cuối năm 1975, Nghệ An và Hà Tĩnh được hợp nhất thành tỉnh Nghệ Tĩnh với 27 đơn vị hành chính.
Đến tháng 8/1991, tỉnh Nghệ Tĩnh lại được chia tách thành Nghệ An, Hà Tĩnh và duy trì cho đến nay.
Nguồn: https://dantri.com.vn/xa-hoi/5-cay-cau-bac-qua-mot-dong-song-chay-doc-tinh-rong-nhat-viet-nam-20250323184413072.htm