Đèn Âm Hồn thắng Trấn Thành

Kỳ nghỉ Tết Nguyên đán mới chưa qua bao lâu, nếu theo như thông lệ đã hình thành ở 3 mùa Tết trước thì lẽ ra hiện tại, bộ phim hot nhất cả ngoài phòng vé lẫn trên mạng xã hội thời điểm này phải là tác phẩm của Trấn Thành. Thế nhưng năm nay, cục diện điện ảnh những ngày đầu năm lại liên tục có sự thay đổi, những “cú twist” còn gắt hơn cả trên phim khi Trấn Thành, và cả Thu Trang, đều để mất vị trí top 1 vào tay một tân binh – Đèn Âm Hồn. Bộ phim không có đạo diễn tầm cỡ càng chẳng có dàn diễn viên ngôi sao, đến đề tài cũng bị cho là không thực sự phù hợp để xem vào những ngày mới hết Tết, cận Valentine nhưng hiện nó lại đang gây ra cơn mạnh mẽ, kiếm về gần 60 tỷ chỉ sau 4 ngày phát hành.

Một bộ phim chưa tốt

Đèn Âm Hồn lấy cảm hứng từ tác phẩm Chuyện Người Con Gái Nam Xương, kể câu chuyện xảy ra tại một ngôi làng miền Bắc thời phong kiến. Thương, một người phụ nữ trẻ tần tảo, một mình chăm sóc con trai là Lĩnh trong khi chờ chồng đi lính trở về. Một ngày, Lĩnh nhặt được một cây đèn kỳ lạ và bắt đầu gọi chiếc bóng in trên tường là cha. Cô đồng trong làng cảnh báo rằng đây là đèn âm hồn, có khả năng triệu hồi ác linh. Cái chết oan khuất của Thương sau khi chồng trở về, sự kết nối giữa hai thế giới âm dương kéo theo đó là những câu chuyện về tục thờ cúng trong văn hóa dân gian Việt được tái hiện.

Thực chất, Đèn Âm Hồn sở hữu cốt truyện khá thú vị, cách đạo diễn quyết định chỉ lấy cảm hứng sau đó làm mới câu chuyện về người con gái Nam Xương bằng việc khắc họa hình ảnh cõi âm cũng rất đáng để kỳ vọng. Tuy nhiên, cách triển khai, những tình tiết, hình ảnh và cả thiết lập nhân vật lại không giải quyết được câu chuyện đặt ra khiến cốt truyện vốn rất thú vị lại trở thành một tổng thể xáo rỗng. Chủ đề nghe thì đao to búa lớn nhưng cách giải quyết, triển khai lại không hề thỏa đáng, gây thất vọng cho khán giả. Bối cảnh âm giới là chi tiết vô cùng sáng giá khi vốn nó chưa được khai thác nhiều trên màn ảnh Việt cũng là thứ mà người Việt rất tò mò lại tạo cảm giác khá giống với rất nhiều tựa phim kinh điển của điện ảnh quốc tế.

Trên thực tế thì cả 3 phim Việt chiếu Tết năm nay đều không được đánh giá quá cao về kịch bản (riêng trường hợp Yêu Nhầm Bạn Thân thì là kịch bản remake, không tạo được sự tò mò cho khán giả, kịch bản gốc cũng không xuất sắc). Tới Đèn Âm Hồn, khán giả lại tiếp tục được thưởng thức một kịch bản nhạt nhòa với nhiều chi tiết vô lý, khiên cưỡng. Đã thế, dàn diễn viên chính của tác phẩm này còn có phần lép vế so với 3 bộ phim đi trước. Chưa nói đến vấn đề danh tiếng, chỉ bàn riêng chuyện diễn xuất thì cặp chính Phú Thịnh – Syni Trang đã khiến nhiều người không hài lòng. Phú Thịnh quá đơ, diễn xuất sai tâm lý nhân vật ở nhiều phân cảnh, Syni Trang tốt hơn nhưng chưa xuất sắc, đài từ còn khá yếu. Hai diễn viên Hoàng Kim Ngọc – Tuấn Mõ ổn nhưng cũng không đủ sức gánh cả tác phẩm. Tất cả tạo nên một tổng thể đầy những lỗ hổng, hổng từ kịch bản tới diễn xuất, thậm chí hổng cả yếu tố tâm linh (điều vốn được coi là sở trường của Hoàng Nam – một YouTuber chuyên bàn chuyện tâm linh, văn hóa).

Nhưng vẫn thành công thắng thế

Đèn Âm Hồn được cầm trịch bởi Hoàng Nam – một tên tuổi mới toanh của làng điện ảnh Việt nhưng lại là người nổi tiếng trên các nền tảng mạng xã hội với kênh YouTube hơn 4,25 triệu người theo dõi. Hoạt động lâu năm trên các nền tảng mạng xã hội có lẽ cũng chính là cách khiến Hoàng Nam biết tận dụng triệt để nguồn tài nguyên vô tận và gần như miễn phí này để đẩy mạnh quảng bá cho Đèn Âm Hồn – một bộ phim mà bản thân nó vốn không có yếu tố đủ hot để có thể đem ra quảng bá trước khi chiếu.

Chỉ sau 2 buổi họp báo công chiếu ở 2 đầu cầu tổ quốc, khi phim còn chưa ra mắt khán giả đại chúng, trên các nền tảng MXH, nhất là TikTok đã xuất hiện hàng loạt những review dành cho Đèn Âm Hồn những lời khen có cánh. “Một bộ phim xuất sắc”, “Một tác phẩm giúp chúng ta hiểu thêm về văn hóa Việt”, “Không thể ngờ đây lại là phim đầu tay của một YouTuber rẽ hướng sang làm đạo diễn. Quá xứng đáng để thưởng thức”,… là đại ý chung của những review mà chúng ta dễ thấy ở giai đoạn mà phim thậm chí còn chưa công chiếu chính thức. Dĩ nhiên chúng ta không thể chắc chắn rằng những review này đến từ ekip làm phim hay không nhưng rõ ràng, chính những phản ứng tích cực một cách thái quá khi phim còn chưa chiếu đã kích thích sự tò mò của khán giả. Và khi phim phát ngày, hiệu ứng đám đông, sự tò mò đã đẩy doanh thu lên mức cao khó tin ngay ngày đầu. Không một ai có thể ngờ rằng Đèn Âm Hồn với những cái tên “tân binh” lại vượt qua được cả Thu Trang lẫn Trấn Thành, làm đảo lộn cục diện phòng vé – một cú twist gắt hơn cả cách đạo diễn cho các nhân vật của mình bẻ lái trong phim.

Sau ngày đầu với doanh thu cao khó tin, mạng xã hội bắt đầu chuyển hướng. Những review có cánh bắt đầu thưa dần, thay vào đó là quá nhiều lời chê bai từ khán giả. Không ít người cho rằng họ cảm thấy “như bị lừa” sau khi xem phim, rằng họ như “bị dắt mũi” sau những review tích cực ban đầu. Điều này tưởng là bất lợi nhưng lại mang tới lợi ích cho bộ phim. Cách những review khen – chê đấu đá nhau trên mạng xã hội, sự tranh cãi gay gắt từ khán giả lại là yếu tố quan trọng giúp Đèn Âm Hồn giữ nhiệt trên mạng xã hội. Không cần làm hình ảnh cho bất cứ diễn viên nào, không cần đẩy các trích đoạn hot, chẳng cần “xào couple” cho cặp chính càng không có những phát ngôn gắt ở cinetour, chỉ riêng câu chuyện tranh cãi về chất lượng phim đã đủ để Đèn Âm Hồn “bung xõa” trên nền tảng sở trường của Hoàng Nam.

Đáng nói hơn khi trước các ý kiến chê bai phim, ekip Đèn Âm Hồn lại không hề phản pháo. Thậm chí họ còn “thuận nước đẩy thuyền” theo chính cư dân mạng. Hoàng Kim Ngọc vui vẻ cho rằng phim bị chê là do “nghiệp của mình” khi trước đó cô cũng thường xuyên hóng hớt ở các hội nhóm chê phim. Phú Thịnh tự nhận mình là Thịnh “đơ”, thậm chí còn làm clip tái hiện lại phân cảnh đơ kinh điển đang bị chê cười khắp mạng xã hội của chính anh trong phim. Không rõ đây có thực sự là chiến lược truyền thông hay không nhưng rõ ràng thái độ ngược đời này của ekip lại càng khiến khán giả tò mò hơn về bộ phim của họ. Người xem muốn biết Đèn Âm Hồn thực sự là một tác phẩm “đầu cua tai nheo” thế nào, có thực sự giống như những lời chê bai trên mạng. Để rồi tiếp tục là chuỗi vòng lặp: tò mò – xem phim – thất vọng – chê bai trên mạng xã hội – vô tình mang đến content cho ekip làm phim – tạo ra sự tò mò cho những người tiếp theo.

Rõ ràng với trường hợp của Đèn Âm Hồn, càng ồn ào trên mạng xã hội thì doanh thu lại càng cao và ekip làm tận dụng triệt để điều này để “dẫn dụ” thêm nhiều khán giả. Không cần biết ồn ào đó là theo hướng tích cực hay tiêu cực, chỉ cần biết là dù là theo chiều hướng nào thì ekip cũng thành công kích thích sự tò mò của dân mạng. Bộ phim này có gì mà chưa chiếu đã được khen – phải xem. Bộ phim này ra sao mà bị chê vẫn doanh thu cao – phải xem. Càng xem thì tranh cãi càng gay gắt, Đèn Âm Hồn càng phủ sóng theo cách thức tiêu cực cùng vô số bình luận chê bai. “Phim dễ đoán, nhiều phân đoạn không logic, tình huống vô lý. Một bộ phim chỉ dừng ở lại ở giải trí, không để lại ấn tượng chi hết. Phim nên chiếu trên YouTube thì hợp lý hơn.”; “Nó dở thật sự. Xem vừa nhiều sạn vừa vô lý, diễn xuất nghiệp dư thua cả diễn viên TikTok. Không dám tin mấy phim Việt Nam có thể dở đến thế này luôn.”; “Phim dở tệ. Phim này chấm đúng chắc 3 điểm. Chưa thấy bộ phim Việt Nam nào dở và buồn cười như vậy.”; “Tin review trên mạng và đi xem, cái kết thực sự phí tiền. Kịch bản không tới, chi tiết khơi ra cho có, diễn xuất thì buồn cười, nhất là nam chính, cứ xuất hiện là cả rạp cười vì không hiểu anh ta diễn gì.”;… – Một vài bình luận của khán giả về phim ở giai đoạn này.

Ghi nhận việc Đèn Âm Hồn đã thành công trong việc kéo khán giả ra rạp với doanh thu đáng ngưỡng mộ, chí ít là với một ekip mới, nhưng điều quan trọng hơn cả ở một tác phẩm vẫn là chất lượng, rằng nó có thực sự hay – hay dở. Minh chứng rõ ràng nhất hiện tại, sau những review khen ngợi ban đầu, Đèn Âm Hồn đang nhận về vô số lời chê bai, chỉ trích rất nặng nề. Phim mới chỉ chiếu được 4 ngày và việc nó có thể chạy đường dài hay không với chất lượng và phản ứng như hiện tại thì vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ.