Lãi suất tiết kiệm tăng, gây áp lực lên lãi vay

Ngân hàng đua nhau hút vốn, lãi suất tiết kiệm tăng

Ngày 10.2, Techcombank tăng lãi suất tiết kiệm ở các kỳ hạn từ 0,2 – 0,3%/năm. Cụ thể, lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 1 – 2 tháng lên 3,7%/năm, 3 – 5 tháng lên 4%/năm, 6 – 11 tháng lên 4,9%/năm, từ 12 tháng trở lên là 5,1%/năm. 

Tương tự, Eximbank cuối tuần qua tăng lãi suất ở những kỳ hạn ngắn 0,1%/năm nhưng lại giảm lãi huy động ở kỳ hạn dài. Đối với lãi suất tiền gửi online các ngày trong tuần từ thứ 2 đến thứ 6, lãi suất cuối kỳ 1 tháng lên 4,1%/năm, 2 tháng lên 4,3%/năm, 3 tháng lên 4,4%/năm, 4 tháng lên 4,7%/năm (gần đạt mức trần lãi suất cho phép ở 4,75%/năm), 6 tháng lên 5,4%/năm, 12 tháng lên 5,6%/năm. Ở kỳ hạn 15 tháng, lãi suất giảm xuống 6,2%/năm, 18 tháng còn 6,5%/năm, 24 tháng còn 6,6%/năm…

Ngoài ra, một số ngân hàng có mức lãi suất huy động vượt mức 6%/năm trên thị trường hiện nay có IVB ở mức 6,05%/năm ở kỳ hạn 12 tháng; 6,15%/năm ở kỳ hạn 36 tháng; 48 tháng ở 6,25%… Cake by VPBank áp dụng lãi suất 6%/năm cho kỳ hạn 12 – 18 tháng và 6,3%/năm cho kỳ hạn 24 – 36 tháng. GPBank áp dụng mức lãi suất 6,05%/năm cho kỳ hạn 12 tháng và 6,15%/năm đối với các kỳ hạn từ 13 – 36 tháng.

Từ sau kỳ nghỉ Tết Ất Tỵ đến nay, lãi suất tiền đồng trên thị trường liên ngân hàng cũng tăng từ 0,05 – 0,65%/năm so với cách đây một tuần. Lãi suất tiền đồng gần đây nhất lên 5,21 – 5,51%/năm ở các kỳ hạn, tiến gần mức cao nhất trong vòng 1 năm qua. Thêm vào đó, doanh số giao dịch trên thị trường cũng ở mức cao. Hoạt động trên thị trường mở từ sau Tết Nguyên đán đến nay cũng khá nhộn nhịp. Ngân hàng Nhà nước đã liên tục bơm ròng, chẳng hạn, ngày 10.2 đã bơm ròng gần 30.000 tỉ đồng, trong đó bơm ra 31.365,01 tỉ đồng và hút về 1.600 tỉ đồng. Trong tuần này có khoảng 150.000 ti đồng đáo hạn.

Các diễn biến trên thị trường liên ngân hàng và thị trường mở cho thấy các nhà băng tăng cường thanh khoản cũng như hút vốn trên thị trường cho vay. Hiện các ngân hàng đang tung nhiều gói tín dụng ra thị trường, đẩy mạnh cho vay vào những ngày đầu năm. Kế hoạch tăng trưởng tín dụng năm nay là 16%.

Trong hệ thống, dù các ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước có mức lãi suất huy động thấp nhưng số dư tiền gửi vẫn ở mức cao. Agribank có số huy động vốn vượt 2 triệu tỉ đồng, BIDV đạt 1,95 triệu tỉ đồng tính đến cuối năm 2024. Sau đó là VietinBank với 1,6 triệu tỉ đồng và Vietcombank với 1,5 triệu tỉ đồng. Có thể thấy, chỉ Big4 đã chiếm gần một nửa số huy động vốn trên thị trường, các ngân hàng khác chia nhau “miếng bánh” còn lại. Theo Tổng cục Thống kê, tính đến 25.12.2024, huy động vốn của các tổ chức tín dụng tăng 9,06%, tương ứng giá trị tăng 1,2 triệu tỉ đồng, lên gần 14,7 triệu tỉ đồng. Điều này cho thấy sức cạnh tranh huy động vốn trên thị trường ở mức cao.

Áp lực dồn lên lãi vay

Lãi suất huy động vốn tăng đang gây áp lực đối với lãi vay. Theo Công ty chứng khoán VCBS trong năm 2024, Ngân hàng Nhà nước giữ nguyên lãi suất điều hành, trong khi lãi suất cho vay bình quân giảm tiếp 0,96% so với cuối năm 2023 (sau khi đã giảm khoảng 2,5% trong năm 2023). Việc lãi suất huy động đã điều chỉnh tăng trở lại từ quý 2/2024 sẽ có độ trễ 3 – 6 tháng để phản ánh vào lãi suất cho vay. Mặt bằng lãi suất cho vay trên thị trường tăng thêm 0,5 – 0,7% trong năm 2025 trong bối cảnh kinh tế hồi phục và nhu cầu tín dụng mạnh mẽ hơn.

Chuyên gia tài chính – TS Nguyễn Trí Hiếu phân tích: Lãi suất tiết kiệm tăng lên khi các ngân hàng cần vốn thúc đẩy cho vay và tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng tăng lên. Nghĩa là khách hàng không trả được nợ thì ngân hàng cần tăng cường huy động vốn để trả lại cho người gửi tiền. Nhu cầu vốn trên thị trường tăng cao nên khả năng lãi suất huy động tăng sẽ kéo theo cho vay nhích lên.

Trong phần nhận định mới đây, ông Tim Leelahaphan, chuyên gia kinh tế cấp cao Việt Nam và Thái Lan, Ngân hàng Standard Chartered nói: “Chính phủ đang tập trung thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ hơn, điều này có thể giúp duy trì lãi suất thấp trong ngắn hạn. Tuy nhiên, chúng tôi dự báo lãi suất sẽ dần trở lại mức bình thường vào quý 2. Lạm phát, chính sách của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và diễn biến của VND sẽ đóng vai trò quan trọng, trong đó các quyết định chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước sẽ là yếu tố then chốt để duy trì ổn định kinh tế và tăng trưởng trong năm 2025. Để đảm bảo tăng trưởng bền vững, Việt Nam cần đa dạng hóa nền kinh tế và tăng cường khả năng ứng phó với thiên tai”.