Thí điểm chính sách đặc thù về khoa học công nghệ… tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng

(PLO)- Để khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao là động lực thúc đẩy mục tiêu tăng trưởng cả nước, nhiều giải pháp, đề xuất đã được đưa ra.

Chiều 11-2 tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và nhân lực chất lượng cao thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho phát triển khoa học công nghệ

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh muốn tăng trưởng thì phải tăng năng suất lao động, trên cơ sở phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nhân lực chất lượng cao; giáo dục và đào tạo, khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo là đầu tư cho phát triển.

Người đứng đầu Chính phủ nêu rõ chương trình hành động của Chính phủ đã chỉ rõ 7 nhóm nhiệm vụ với 142 nhiệm vụ cụ thể, vấn đề là tổ chức thực hiện thế nào để khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nhân lực chất lượng cao thực sự là yếu tố đột phá, động lực chủ yếu cho tăng trưởng kinh tế, phát triển đất nước nhanh, bền vững.

Thủ tướng cho biết đã giao các cơ quan khẩn trương xây dựng dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số chính sách mới để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và trình Quốc hội ngay tại kỳ họp bất thường sắp tới. Đồng thời trình Quốc hội dự án sửa đổi Luật KH&CN tại Kỳ họp tháng 5.

“Tinh thần là rất khẩn trương, vừa chạy vừa xếp hàng để giải phóng tư duy, huy động mọi nguồn lực phát triển, ví dụ các nhà khoa học được kinh doanh sản phẩm mà mình đã sáng tạo, nghiên cứu ra”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng nhấn mạnh, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu, tất cả các ngành các cấp, cả hệ thống chính trị phải vào cuộc đồng bộ.

Tập trung loại bỏ các điểm nghẽn thể chế

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng đã đề xuất một số giải pháp, phương hướng trong thời gian tới để khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao là động lực thúc đẩy mục tiêu tăng trưởng cả nước.

Thứ nhất, tập trung đẩy mạnh rà soát, loại bỏ các điểm nghẽn thể chế ngay trong quý 1 đối với các Nghị định và quý 2 đối với các Luật. Nếu cần thiết, giao cơ quan chủ trì xây dựng Nghị quyết 03/NQ-CP để bổ sung, điều chỉnh yêu cầu tiến độ của các nhiệm vụ có tính cấp bách, cần làm ngay.

Cụ thể như cơ chế, chính sách khơi thông nguồn lực tài chính ngân sách nhà nước, giao quyền tự chủ đối với tài sản công, viện trợ, tài trợ cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thu hút, đào tạo nhân tài, nhân lực chất lượng cao.

Thứ hai, xác định ngay các dự án trọng tâm về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo gắn với mục tiêu tăng trưởng của ngành, lĩnh vực, địa phương và vùng có thế mạnh để tập trung nguồn lực triển khai thực hiện trong năm 2025.

Thứ ba, nhân rộng mô hình thu hút FDI, tập trung vào dự án đầu tư đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao, dẫn dắt doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu; bổ sung quy định về thủ tục đầu tư đặc biệt, tạo “luồng xanh” cho việc triển khai dự án…

Thứ tư, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Trước mắt tập trung vào giáo dục đại học, đào tạo ngắn hạn; thí điểm xây dựng và triển khai cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các cơ sở giáo dục đại học theo gói cam kết đầu ra với chính sách học bổng toàn phần cho học viên sau đại học và yêu cầu phải có doanh nghiệp đồng hành.

Thứ năm, đẩy mạnh triển khai các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, thúc đẩy kết nối sâu rộng tầm khu vực và quốc tế về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo…

Thí điểm chính sách đặc thù tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng

Nhất trí cao với Bộ KH&ĐT, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt cũng đề xuất một số nhiệm vụ trọng tâm.

Một là, tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Trong đó tập trung xây dựng, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số chính sách mới để tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn trong hoạt động KHCN, ĐMST, trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp bất thường thứ 9 Quốc hội khóa XV.

Đồng thời, tập trung xây dựng Luật KH&CN và Đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, tập trung hoàn thiện, trình Quốc hội thông qua 3 dự án Luật trong năm 2025, gồm Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật…

Hai là triển khai các giải pháp cải thiện chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu GII của Việt Nam. Theo đó, Bộ KH&CN đề nghị UBND các tỉnh, thành phố tích cực, chủ động phối hợp với Bộ KH&CN, các cơ quan liên quan đẩy mạnh triển khai Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII); đề ra các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để cải thiện chỉ số PII hằng năm. Từ đó triển khai thực hiện hiệu quả các quan điểm chỉ đạo tại Nghị quyết số 57-NQ/TW trong thời gian tới.

Ba là đẩy nhanh tiến độ thí điểm các chính sách đặc thù đối với hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng.