Hà Nội và TP HCM được trao nhiều quyền phát triển đường sắt đô thị

Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP HCM được Quốc hội thông qua sáng 19/2.

Theo đó, UBND thành phố được phép bố trí vốn từ ngân sách trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và kế hoạch đầu tư công hằng năm trước khi có quyết định đầu tư để triển khai một số hoạt động phục vụ dự án đường sắt đô thị, đường sắt đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị theo hướng phát triển giao thông).

Các hoạt động này bao gồm nhiệm vụ chi của chủ đầu tư, đơn vị quản lý dự án; đào tạo nguồn nhân lực của cơ quan nhà nước, đơn vị quản lý dự án, vận hành khai thác, cơ sở đào tạo, cơ sở nghiên cứu; dịch vụ tư vấn; quy hoạch liên quan đến phương án tuyến công trình, vị trí công trình trên tuyến đường sắt đô thị và quy hoạch khu vực TOD; bồi thường, hỗ trợ tái định cư; truyền thông chuẩn bị dự án.

UBND thành phố được sử dụng ngân sách dự phòng địa phương hằng năm; ứng trước dự toán ngân sách địa phương năm sau không quá 50% dự toán chi đầu tư xây dựng cơ bản đã được phê duyệt, để thực hiện dự án đường sắt đô thị, đường sắt đô thị theo mô hình TOD.

Tại hai thành phố, dự án đường sắt đô thị, đường sắt đô thị theo mô hình TOD được thực hiện ngay việc lập, thẩm định, quyết định đầu tư dự án mà không cần phải thực hiện các thủ tục này.

Hai thành phố được lập, thẩm định, quyết định đầu tư, điều chỉnh dự án đường sắt đô thị theo thủ tục tương tự dự án nhóm A do địa phương quản lý. Thành phố được phân chia dự án thành các dự án thành phần, tiểu dự án khi quyết định đầu tư; gia hạn thời gian thực hiện dự án trong trường hợp không làm tăng tổng mức đầu tư thì không phải làm thủ tục.

UBND hai thành phố được quyết định các công trình như nhà ga, nút giao, cầu, hạng mục công trình liên quan mà không phải thi tuyển phương án kiến trúc. Quốc hội cho phép áp dụng hình thức chỉ định thầu lựa chọn nhà thầu tư vấn, phi tư vấn, thi công; nhà thầu EPC, chìa khóa trao tay; nhà đầu tư theo quy định về đấu thầu.

Hà Nội và TP HCM được tách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập trên cơ sở tuyến, vị trí công trình trên tuyến đường sắt đã được cấp có thẩm quyền chấp thuận hoặc quy hoạch được phê duyệt. Với các khoản chi phí chưa có quy định hoặc có nhưng chưa phù hợp, hai thành phố được áp dụng như các dự án tương tự trên thế giới.

Tập đoàn điện lực Việt Nam có trách nhiệm di dời công trình điện áp từ 110KV để phục vụ thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Với các dự án TOD, hai thành phố được điều chỉnh chức năng sử dụng các khu đất trong khu vực TOD để khai thác quỹ đất và giá trị tăng thêm. Khi lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh phương án tuyến, thành phố được quyết định nội dung khác với quy hoạch đô thị và nông thôn, kế hoạch sử dụng đất.

Hai đô thị cũng được lựa chọn quy chuẩn, tiêu chuẩn cho các tuyến đường sắt đô thị, sau khi có ý kiến của Bộ Xây dựng. Riêng với TP HCM, trong khu vực TOD, thành phố được thu và sử dụng 100% khoản tiền diện tích sàn xây dựng tăng thêm của công trình dân dụng; khai thác giá trị đất tăng thêm; phí cải thiện hạ tầng. HĐND TP HCM sẽ quyết định mức thu, thủ tục thu tiền với các khoản này.

UBND TP HCM được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ tổ chức tài chính trong nước, tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ về cho thành phố vay lại, với tổng dư nợ không vượt quá 120% thu ngân sách của thành phố được hưởng. Nếu vượt quá ngưỡng này, Quốc hội sẽ xem xét và quyết định.

Viết Tuân