152 luật quy định quyền của Thủ tướng, làm sao mà phân cấp, phân quyền

Sáng 14.2, tiếp tục kỳ họp bất thường thứ 9 Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận tại hội trường về luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi). Giải trình cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, luật Tổ chức Chính phủ là đạo luật gốc của nền hành chính nhà nước.

Việc sửa luật lần này thực hiện vào thời điểm có tính chất lịch sử khi chúng ta đang thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, để bộ máy hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và đồng thời tháo gỡ được điểm nghẽn về thể chế để khơi thông mọi nguồn lực, thúc đẩy đất nước phát triển trong kỷ nguyên mới.

Bộ trưởng Nội vụ nhấn mạnh, nguyên tắc xây dựng của luật lần này “mới lắm, toàn diện lắm”. Bà nhấn mạnh, luật chỉ quy định mang tính nguyên tắc chung để đảm bảo giá trị, sức sống của dự án luật, quan trọng hơn là đảm bảo yêu cầu vừa thực hiện mục tiêu quản lý nhà nước, vừa thực hiện mục tiêu kiến tạo phát triển.

Bên cạnh đó, bám sát chủ trương của Đảng, Hiến pháp về phân định thẩm quyền và thực hiện mối quan hệ giữa Chính phủ với các cơ quan của T.Ư, các cơ quan của Chính phủ, với chính quyền địa phương để khắc phục những vấn đề giao thoa, chồng chéo.

Bộ trưởng Nội vụ thông tin, vấn đề mang tính cốt lõi và tư duy đột phá nhất trong luật lần này chính là hoàn thiện được nguyên tắc phân quyền, phân cấp, ủy quyền theo hiến định nhằm tạo sự chủ động, sáng tạo để thúc đẩy tinh thần tự chủ, tự chịu trách nhiệm, năng động, sáng tạo của cả hệ thống, nhất là chính quyền địa phương.

Đồng thời, tạo hành lang pháp lý quan trọng để tháo gỡ những rào cản về phân cấp, phân quyền, phân định nhiệm vụ cụ thể đang hiện hữu trong các luật chuyên ngành.

“Khắc phục tình trạng đẩy việc lên Chính phủ”

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, vừa qua, Bộ Nội vụ tiến hành rà soát việc phân cấp, phân quyền thì thấy rất vướng. “Tại sao không làm được?”, bà Trà cho hay: “vì các luật chuyên ngành quy định rõ thẩm quyền, nhiệm vụ, quyền hạn của bộ trưởng”.

Bà Trà thông tin, rà soát 257 luật thì có tới 177 luật quy định cụ thể thẩm quyền của bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ; 152 luật quy định thẩm quyền của Thủ tướng; 141 luật quy định rất cụ thể về thẩm quyền HĐND, UBND, rất chồng chéo… “Thế thì làm sao có thể thực hiện được nguyên tắc phân cấp, phân quyền và ủy quyền?”, Bộ trưởng Nội vụ nhấn mạnh.

Để khắc phục, bà cho biết, luật Tổ chức Chính phủ là luật gốc, đưa ra nguyên tắc trong tổ chức và hoạt động của Chính phủ, tất cả luật chuyên ngành phải đi theo nguyên tắc của luật này.

Theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, luật cũng minh định thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng, các bộ, cơ quan ngang bộ, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ và chính quyền địa phương, đảm bảo nguyên tắc rành mạch thẩm quyền, “khắc phục tình trạng đẩy việc lên Chính phủ như hiện nay”. Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục làm rõ thêm để đảm bảo tính liên thông.

Một nội dung mới tại dự thảo luật là quy định đẩy mạnh quản trị quốc gia. Bộ trưởng Trà cho biết, đây không phải vấn đề mới, thế giới đã thực hiện từ lâu. Nghị quyết của T.Ư đã nói rất rõ về việc tiếp tục đẩy mạnh quản trị quốc gia.

Bà phân tích, quản trị quốc gia chủ thể đa dạng gồm Nhà nước, thị trường, xã hội và người dân, nhưng Nhà nước là trung tâm. Cùng đó, phải bổ sung để làm rõ hơn nhiệm vụ căn bản là lấy con người làm trung tâm, mục tiêu, chủ thể và động lực phát triển; tôn trọng và đảm bảo quyền con người, quyền công dân. “Tất cả hướng tới người dân, vì sự phát triển con người”, Bộ trưởng Nội vụ nói.