Công bố hợp quy lãng phí hàng nghìn tỉ đồng, làm tăng giá lợn, gà

Đó là chia sẻ từ ông Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, tại hội thảo khoa học về những bất cập trong thực hiện luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật; luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, do Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam tổ chức ngày 24.2, tại Hà Nội.

Không có nước nào yêu cầu công bố chứng nhận hợp quy

Theo ông Nguyễn Xuân Dương, điều 47, điều 48, luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật trong lĩnh vực chăn nuôi, thú y đưa ra quy định bắt buộc phải công bố hợp quy và chứng nhận hợp quy sản phẩm, hàng hóa. Cụ thể, các sản phẩm thức ăn chăn nuôi (TĂCN); nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng và thuốc thú y phải công bố hợp quy. Nhưng đây là quy định hình thức, gây tốn kém nhiều chi phí, thời gian và phát sinh tiêu cực trong thực tế quản lý.

Chưa tính phí kiểm tra đánh giá hiện trường, cơ sở sản xuất, phí thử nghiệm cho 1 sản phẩm TĂCN, thuốc thú y tốn từ 2 – 4 triệu đồng/sản phẩm. Nước thải chăn nuôi dùng cho cây trồng 20 – 30 triệu đồng/cơ sở chăn nuôi. Ngoài ra, cơ sở còn trả chi phí lấy mẫu thử nghiệm trong đánh giá duy trì từ 10 – 20 triệu đồng/sản phẩm.

Đây là chi phí không nhỏ, vì trung bình 1 cơ sở kinh doanh TĂCN, thuốc thú y quy mô vừa phải có từ 300 – 500 sản phẩm, kinh phí chi cho công bố hợp quy sản phẩm tốn từ 1 – 1,5 tỉ đồng/cơ sở. Theo đó, với số lượng hàng nghìn cơ sở sản xuất kinh doanh và xuất nhập khẩu TĂCN, thuốc thú y, trang trại chăn nuôi trên cả nước, các doanh nghiệp đã mất đi hàng nghìn tỉ đồng.

Cũng theo bà Nguyễn Thị Hương, Chủ tịch Hội Thú y Việt Nam, thuốc thú y Việt Nam đang được xuất khẩu đến rất nhiều quốc gia, có những doanh nghiệp xuất khẩu sản phẩm đến 40 – 50 nước nhưng không có nước nào làm như Việt Nam là yêu cầu công bố hợp quy. Điều này có nghĩa là công bố hợp quy không ảnh hưởng đến chất lượng cũng như việc xuất khẩu thuốc thú y.

Giá lợn cao hơn thế giới mà người nuôi vẫn lỗ

Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam khẳng định, quy định công bố hợp quy gây khó khăn cho hoạt động nhập khẩu TĂCN và thuốc thú y. Khi thực hiện việc công bố hợp quy sản phẩm TĂCN và thuốc thú y, bắt buộc phải lấy mẫu thử nghiệm 100% hợp quy nhập khẩu là không phù hợp với thông lệ thương mại quốc tế.

Thực tế trên cùng một tàu nguyên liệu, như ngô hạt nhập khẩu từ một nhà cung cấp nhưng về Việt Nam được chia cho nhiều chủ hàng. Các công ty trong nước ký kết trực tiếp với nhà cung cấp nhưng không thể mua hết được một tàu lớn mà có khi 20 chủ hàng, khi làm thủ tục thông quan, mỗi chủ hàng đều phải công bố hợp quy riêng, làm phát sinh 20 lần kinh phí cho một tàu ngô nhập khẩu.

Quy định công bố hợp quy cũng gây khó khăn về kho chứa cho doanh nghiệp. Bởi vì nguyên liệu TĂCN số lượng rất lớn. Trung bình mỗi năm Việt Nam nhập khẩu khoảng 80.000 lô hàng, với khối lượng 19 – 20 triệu tấn. Nếu phải chờ thời gian công bố hợp quy sản phẩm, doanh nghiệp phải có kho chứa hàng từ 10 – 15 ngày để làm thủ tục công bố thì khó mà kinh doanh được. Trên thực tế, các doanh nghiệp nhập khẩu phải tự tìm cách thỏa hiệp với các cơ quan kiểm tra và tổ chức chứng nhận hợp quy cho xong, gây ra rất nhiều tiêu cực…

“Tất cả những bất cập của công bố hợp quy TĂCN, thuốc thú y, nước thải chăn nuôi đều đổ vào giá thành tính trên con gà, con lợn… mà thực chất là người tiêu dùng trong nước phải gánh chịu. Nên mới có chuyện lạ, giá lợn hơi các nước quy đổi chỉ có 35.000 – 40.000 đồng/kg là người chăn nuôi đã có lãi, còn ở Việt Nam giá lên 50.000 – 55.000 đồng/kg, người chăn nuôi vẫn than lỗ”, ông Dương nói.

Từ đó, ông Dương kiến nghị bỏ quy định phải công bố hợp quy cho sản phẩm, hàng hóa lĩnh vực chăn nuôi và thú y trong dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật làm cơ sở để sửa đổi các luật chuyên ngành có liên quan.