Củng cố đoàn kết ASEAN, nâng tầm quan hệ giữa Việt Nam với Indonesia và Singapore

ĐOÀN KẾT LÀ SỨC MẠNH

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập vào ngày 8/8/1967. Kể từ khi gia nhập năm 1995, Việt Nam đã có nhiều đóng góp thiết thực, để lại những dấu ấn đậm nét với cả Hiệp hội cũng như các quốc gia thành viên.

Giữ vững tinh thần chủ động, tích cực và có trách nhiệm, 30 năm qua, Việt Nam luôn sát cánh cùng các nước thành viên trong nỗ lực duy trì sự đoàn kết, thống nhất và phát huy vai trò trung tâm của “mái nhà chung”, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển của khu vực và trên thế giới.

Năm 2025 đánh dấu mốc son đặc biệt đối với cả Việt Nam trên hành trình hội nhập khu vực và với Hiệp hội khi chuẩn bị bước vào một giai đoạn mới, sau chặng đường 10 năm thúc đẩy tiến trình xây dựng ba trụ cột chính trị-an ninh, kinh tế và văn hoá-xã hội của Cộng đồng ASEAN.

Cùng hai lần đảm nhiệm xuất sắc vai trò Chủ tịch ASEAN vào các năm 2010 và 2020, Việt Nam đã tích cực và nghiêm túc triển khai các quyết sách đề ra nhằm thúc đẩy đoàn kết nội khối và năng lực tự cường của các thành viên, qua đó, đóng góp cho vai trò trung tâm của Hiệp hội và những kết quả tích cực của tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gia tăng, ASEAN cần giữ vững cam kết hợp tác, tận dụng quyền lực mềm và ngoại giao đa phương để khẳng định vai trò trung tâm của khối.

– Tổng Thư ký ASEAN KAO KIM HOURN

ASEAN tiếp tục phát triển, đổi mới, trở thành tổ chức khu vực thành công trên thế giới, đóng góp hiệu quả cho đối thoại và hợp tác vì hòa bình, ổn định, phát triển và phồn vinh của khu vực châu Á-Thái Bình Dương nói chung và Ðông Nam Á nói riêng, đồng thời tham gia có trách nhiệm cùng cộng đồng quốc tế ứng phó thách thức chung.

Từ việc thúc đẩy hình thành ASEAN-10 nhằm mở rộng nhóm thành viên vào cuối thập niên 1990, đến các văn kiện quan trọng, như Tuyên bố Hà Nội năm 2001 về thu hẹp khoảng cách phát triển, Chương trình Hành động Hà Nội 1999-2004, Hiệp ước Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Tuyên bố Hà Nội về xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2025… những dấu ấn Việt Nam tại “mái nhà chung” đã đóng góp thiết thực trong định hình các quyết sách chiến lược của Hiệp hội trong 30 năm qua.

Diễn đàn Tương lai ASEAN (AFF), sau hai lần tổ chức thành công tại Hà Nội, đã dần trở thành hình mẫu về một diễn đàn thực sự của ASEAN, dành cho ASEAN. Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn đánh giá cao vai trò của AFF như một cầu nối quan trọng giúp khu vực thích ứng nhanh chóng với các biến động quốc tế, góp phần giúp Hiệp hội tiến bước vững chắc và duy trì vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực.

Bên cạnh các nỗ lực thúc đẩy liên kết nội khối và trong khu vực, Việt Nam phát huy hiệu quả vai trò cầu nối trong mở rộng quan hệ đối ngoại của ASEAN với các quốc gia và khu vực khác, qua đó, đưa ASEAN tham gia ngày càng sâu rộng vào tiến trình toàn cầu, thúc đẩy hợp tác đa phương và nâng cao tiếng nói ASEAN tại các diễn đàn quốc tế.

Trong vai trò điều phối viên quan hệ giữa ASEAN với các đối tác như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, hay Anh và New Zealand, Việt Nam đều để lại ấn tượng sâu sắc về sự chân thành và tin cậy. Xuyên suốt quá trình tham gia Hiệp hội, Việt Nam luôn đặt ưu tiên cao nhất cho việc duy trì đoàn kết và thống nhất ASEAN, bảo đảm tính bền vững của các quy tắc và chuẩn mực đã được thiết lập, góp phần củng cố Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường và rộng mở.

COI TRỌNG TRUYỀN THỐNG HỮU NGHỊ

Indonesia là quốc gia Đông Nam Á đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam năm 1955. Trên nền tảng vững chắc là mối quan hệ hữu nghị truyền thống do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng thống Sukarno gây dựng, được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước không ngừng dày công vun đắp, sau 70 năm, quan hệ hợp tác giữa hai nước ngày càng toàn diện và sâu rộng hơn.

Hai nước duy trì các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao thường xuyên, tin cậy chính trị giữa hai quốc gia ngày càng được củng cố. Ðảng Cộng sản Việt Nam có quan hệ chính thức với Ðảng Chức nghiệp (Golkar) và Ðảng Dân chủ-Ðấu tranh (PDI-P). Các chính đảng tại Indonesia luôn bày tỏ coi trọng vai trò, vị thế của Ðảng Cộng sản Việt Nam và mong muốn thúc đẩy hợp tác.

Với việc nâng cấp quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Indonesia năm 2013, hợp tác trên tất cả các lĩnh vực từ thương mại-đầu tư, an ninh-quốc phòng đến giao lưu nhân dân và văn hóa, phối hợp chính sách tại các diễn đàn đa phương… ngày càng đi vào chiều sâu.

Việt Nam là đối tác rất quan trọng của Indonesia ở khu vực, giữa hai nước còn nhiều dư địa và tiềm năng cần khai thác để nâng tầm hợp tác cả song phương và đa phương.

– Tổng thống Indonesia PRABOWO SUBIANTO

Hợp tác kinh tế giữa hai nước đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực, với kim ngạch thương mại song phương tăng gấp 4 lần trong 10 năm qua, đạt khoảng 16,7 tỷ USD trong năm 2024. Trong ASEAN, Indonesia là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam và Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ tư của Indonesia. Lãnh đạo cấp cao hai nước đặt mục tiêu đạt kim ngạch thương mại 18 tỷ USD vào năm 2028.

Indonesia hiện có hơn 120 dự án đầu tư tại Việt Nam, với tổng vốn đăng ký lũy kế khoảng 680 triệu USD. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng có xu thế tăng cường đầu tư, đẩy mạnh các hoạt động sản xuất, xây dựng thương hiệu về tiêu dùng, ẩm thực tại Indonesia. Tốc độ tăng trưởng của đầu tư Việt Nam vào Indonesia trong 10 năm qua (2014-2024) đã đạt mức cao kỷ lục, với tổng giá trị đầu tư thực hiện đạt hơn 66 tỷ USD.

Cả Việt Nam và Indonesia đều đã đồng thuận khuôn khổ Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP). Qua đó, ngoài việc tiếp cận thị trường của nhau, hai nước cũng có cơ hội lớn để tiếp cận các thị trường trong khu vực và các thị trường đối tác của ASEAN trên thế giới.

Nhiều thỏa thuận, bản ghi nhớ hợp tác (MOU) đã được hai nước ký kết trong các lĩnh vực, như quốc phòng, an ninh, chống tội phạm xuyên biên giới, nông nghiệp, thủy sản, năng lượng, tư pháp, giáo dục, truyền thông, du lịch, giao lưu nhân dân…

Việt Nam và Indonesia hướng tới tăng cường quan hệ hữu nghị thông qua các chương trình giao lưu văn hóa, sáng kiến nghiên cứu chung và nỗ lực hợp tác để bảo tồn và thúc đẩy di sản nghệ thuật, âm nhạc và ẩm thực truyền thống.

Đặc biệt, hợp tác giữa các địa phương ghi nhận nhiều thành quả tích cực, trong đó, hai bên đã thiết lập 4 cặp tỉnh/thành phố kết nghĩa, gồm Hà Nội-Jakarta, Huế-Yogyakarta, Bà Rịa-Vũng Tàu-Padang và Sóc Trăng-Lampung.

Việt Nam và Indonesia chia sẻ nhiều lợi ích và quan điểm chiến lược về các vấn đề khu vực và quốc tế, nhất là trong khuôn khổ Liên hợp quốc, ASEAN và vấn đề Biển Ðông. Năm 2022, hai nước ký Hiệp định phân định Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ), bảo đảm công bằng lợi ích của hai bên, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Ðây là dấu mốc lịch sử quan trọng trong quan hệ hai nước, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực.

CÙNG CHUNG ƯU TIÊN PHÁT TRIỂN

Việt Nam và Singapore thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1973 và nâng cấp lên quan hệ Ðối tác chiến lược năm 2013. Quan hệ hai nước đang ở giai đoạn đặc biệt tốt đẹp, với tin cậy chính trị ngày càng được củng cố, hợp tác kinh tế và đầu tư chặt chẽ, giao lưu nhân dân gắn bó, làm động lực để hai nước hướng tới đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới.

Hai nước thường xuyên tiến hành trao đổi đoàn cấp cao và các cấp, triển khai hiệu quả các cơ chế hợp tác. Ðảng Cộng sản Việt Nam duy trì hợp tác tốt đẹp với đảng PAP cầm quyền. Lãnh đạo hai đảng thường xuyên có các cuộc trao đổi ý kiến về kinh nghiệm xây dựng và phát triển đất nước.

Singapore là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam. Hợp tác kinh tế hai nước phát triển mạnh mẽ và đạt nhiều thành tựu thực chất cả về thương mại, đầu tư và kết nối. Singapore hiện là nhà đầu tư hàng đầu tại Việt Nam. Một trong những biểu tượng thành công của hợp tác kinh tế là các khu công nghiệp Singapore-Việt Nam (VSIP). Đến nay đã có 18 khu VSIP tại 13 tỉnh, thành phố, thu hút hơn 18,7 tỷ USD vốn đầu tư, tạo việc làm cho hơn 300.000 lao động.

Việt Nam hiện có 153 dự án đầu tư tại Singapore, tổng vốn đăng ký hơn 690 triệu USD. Kim ngạch thương mại song phương năm 2024 ước đạt 10,3 tỷ USD. Quan hệ thương mại song phương ngày càng sôi động và theo hướng cân bằng. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều năm 2024 đạt hơn 10 tỷ USD, tăng gần 15% so với năm 2023.

Đặc biệt, quan hệ Ðối tác Kinh tế xanh-Kinh tế số giữa hai nước tiếp tục mở ra những triển vọng mới, hứa hẹn đà phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới. Hai bên đang thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực mũi nhọn và nhiều tiềm năng như chuyển đổi số, năng lượng sạch, trao đổi tín chỉ carbon, an ninh mạng, công nghệ mới nổi…

Các doanh nghiệp Singapore mong muốn tăng cường hoạt động đầu tư, kinh doanh vào Việt Nam nhằm tận dụng những lợi thế của Việt Nam hiện nay, nhất là trong các lĩnh vực mới… phù hợp với xu hướng phát triển và ưu tiên phát triển của hai nước cũng như đáp ứng mục tiêu chung là đạt được cam kết Net Zero vào năm 2050.

– Thủ tướng Singapore LAWRENCE WONG

Hai nước đã ký kết Hiệp định hợp tác quốc phòng song phương (năm 2022), triển khai hợp tác hiệu quả trong các lĩnh vực an ninh mới như phòng chống an ninh mạng, tội phạm xuyên biên giới. Hai nước đã ký Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự (năm 2024).

Hợp tác giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực là điểm sáng trong quan hệ song phương. Hai bên đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác giáo dục (năm 2023); kết nghĩa giữa các cơ sở đào tạo và cung cấp cho nhau nhiều suất học bổng về đào tạo đại học, sau đại học; trao đổi, giao lưu nhiều đoàn cán bộ, giảng viên, học sinh, sinh viên hai nước.

Hai bên đã ký Hiệp định hợp tác du lịch (năm 1994) và Bản ghi nhớ hợp tác du lịch tàu biển (năm 2015). Singapore là thị trường khách quan trọng, thuộc nhóm 15 thị trường gửi khách hàng đầu của Việt Nam, Việt Nam thuộc nhóm 10 thị trường khách du lịch hàng đầu của Singapore.