Chi tiêu y tế từ tiền túi người dân vẫn ở mức cao
Ngày 1/12, Bộ Y tế tổ chức hội thảo xin ý kiến định hướng xây dựng đề án từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí.
Phát biểu tại hội thảo, ông Vũ Mạnh Hà, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế, nêu lên thực tế chi tiêu tiền túi của người dân vẫn ở mức cao, khoảng trên 40% chi phí khám chữa bệnh. Nguy cơ nghèo hóa do bệnh tật vẫn hiện hữu, nhất là đối với người nghèo, nhóm yếu thế, người mắc bệnh mạn tính hoặc điều trị dài ngày.
Áp lực tài chính lên hộ gia đình càng lớn nếu không có giải pháp mạnh mẽ từ chính sách công. Chính vì vậy, chủ trương từng bước tiến tới miễn viện phí là yêu cầu khách quan, cấp thiết, vừa thể hiện bản chất tốt đẹp của hệ thống chính sách xã hội Việt Nam, vừa bảo đảm quyền được chăm sóc sức khỏe của nhân dân.
Ông Vũ Mạnh Hà, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế (Ảnh: Trần Minh).
Theo Thứ trưởng, chính sách miễn viện phí không chỉ là một giải pháp tài chính y tế, mà còn mang ý nghĩa xã hội nhân văn, sâu sắc. Theo đó, giảm gánh nặng chi phí cho người dân, đặc biệt là người nghèo và các nhóm dễ tổn thương; tăng công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế, bảo đảm “không ai bị bỏ lại phía sau”.
Đồng thời, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, bởi khi rào cản tài chính được gỡ bỏ, người bệnh sẽ được khám chữa bệnh sớm hơn, hiệu quả hơn…
“Chính sách này vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là BHYT, có sự hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, đồng thời thực hiện có lộ trình.
Ngân sách nhà nước và quỹ BHYT sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân. Trước hết là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác”, Thứ trưởng Hà phân tích.
Trong khi đó, với phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản, người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí.
Bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế), cho biết, hiện nay gánh nặng chi phí y tế rất lớn, ước tính người dân tự trả khoảng 40% chi phí. Tổng phần quỹ BHYT chưa chi trả ước tính khoảng 24.800 tỷ đồng/năm. Mức đóng BHYT còn thấp, 4,5% mức lương/mức tham chiếu làm căn cứ đóng.
Mục tiêu của chính sách miễn viện phí là bao phủ BHYT toàn dân, đồng thời giảm dần, tiến tới miễn tỷ lệ cùng chi trả.
Bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế, Bộ Y tế (Ảnh: Trần Minh).
Cụ thể, ngành y tế sẽ xác định gói dịch vụ y tế cơ bản thuộc phạm vi miễn phí bao gồm danh mục dịch vụ, bệnh, thuốc, thiết bị y tế. Trong đó bao phủ các bệnh thông thường, ưu tiên bệnh cần thiết trước, mở rộng dần phạm vi theo yêu cầu chuyên môn phù hợp khả năng ngân sách Nhà nước, quỹ BHYT, kết hợp huy động xã hội hóa”, bà Trang nói.
Đồng thời, Bộ Y tế cũng sẽ xây dựng mức chi phí tối đa cho một lần khám chữa bệnh.
Cụ thể, mức chi phí khám chữa bệnh nội trú/ngoại trú bình quân của toàn quốc, được điều chỉnh hằng năm hoặc theo từng giai đoạn và trừ một số bệnh và kỹ thuật có chi phí lớn. Trước mắt, dự kiến sẽ áp dụng tại các cơ sở khám chữa bệnh cấp ban đầu, cấp cơ bản, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập và tư nhân.
“Việc triển khai sẽ theo lộ trình, đối tượng ưu tiên, phù hợp với mức đóng, khả năng cân đối của quỹ BHYT, điều kiện kinh tế – xã hội trong từng giai đoạn”, bà Trang nói.
Nguồn kinh phí chi trả sẽ dựa trên trụ cột BHYT, ngân sách, quỹ Phòng bệnh, huy động xã hội.
Đề xuất lộ trình thực hiện chính sách miễn viện phí
Theo đề xuất của Bộ Y tế, giai đoạn 2026-2027 sẽ tập trung vào tăng tỷ lệ, mức thanh toán BHYT đối với thuốc, thiết bị y tế, dịch vụ kỹ thuật.
Lộ trình từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên.
Trong đó, tổ chức phối hợp giữa các hoạt động khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí, kiểm tra sức khỏe học sinh, sinh viên, khám bệnh nghề nghiệp, khám sức khỏe cho người lao động theo quy định và khám chữa bệnh BHYT để khám bệnh miễn phí và hoàn thành việc tạo lập sổ sức khỏe điện tử cho toàn bộ người dân.
Nhóm ưu tiên từ năm 2026, người tham gia BHYT là đối tượng thuộc hộ gia đình cận nghèo, đối tượng người cao tuổi từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (áp dụng mức hưởng 100% chi phí khám bệnh chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi BHYT).
Đồng thời, tăng mức đóng BHYT từ năm 2027 (khoảng 5,1%), ngân sách đóng, hỗ trợ đóng cho đối tượng chính sách xã hội.
Đến giai đoạn 2028-2030, mục tiêu giảm chi tiền túi xuống ≤30%.
Cụ thể, tiếp tục tăng tỷ lệ, mức thanh toán BHYT đối với thuốc, thiết bị y tế, dịch vụ kỹ thuật; thí điểm sàng lọc 2-3 bệnh có chi phí hiệu quả; thanh toán từ quỹ BHYT cho dịch vụ phòng bệnh; tăng bao phủ BHYT lên trên 95% dân số; tăng mức đóng BHYT từ năm 2030 lên 5,4% và thí điểm BHYT bổ sung, đa dạng các gói BHYT…
Sau năm 2030 sẽ bao phủ được BHYT toàn dân, mở rộng sàng lọc 3-5 bệnh có chi phí hiệu quả. Miễn viện phí cho toàn dân trong phạm vi gói dịch vụ cơ bản, mở rộng theo lộ trình và nguồn lực; tăng mức đóng BHYT từ năm 2032 lên 6%.
Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/bo-y-te-de-xuat-lo-trinh-thuc-hien-mien-vien-phi-20251201172740257.htm
