Chiến sự Ukraine bước sang giai đoạn quyết liệt hơn (Ảnh minh họa: Le Monde).
Lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ 102 của Ukraine chiến đấu ở đâu?
Hiện Lực lượng vũ trang Ukraine (AFU) có nhiều lực lượng chiến đấu khác nhau, bao gồm quân đội chính quy, lực lượng Vệ binh Quốc gia, Biên phòng và Cảnh sát Quốc gia. Ngoài các lữ đoàn chính quy, AFU còn có một số lượng lớn lữ đoàn (trung đoàn) phòng thủ lãnh thổ.
Lực lượng phòng thủ lãnh thổ, về nguyên tắc, được thành lập ở các tỉnh, chủ yếu để phối hợp với quân đội chính quy trong chiến đấu. Sau khi chiến tranh Nga – Ukraine bùng nổ, AFU đã thành lập một số lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ mới.
Khi chiến tranh lan rộng, lực lượng phòng thủ lãnh thổ không chỉ chiến đấu bảo vệ quê hương của họ, mà được triển khai đến tiền tuyến như các đơn vị dã chiến và được sử dụng như quân đội chính quy. Nhưng vì không được trang bị vũ khí hạng nặng nên họ chủ yếu đảm nhận nhiệm vụ phòng thủ.
Tuy nhiên, một số lữ đoàn phòng thủ lãnh thổ đã được nâng cấp và tổ chức lại thành các lữ đoàn chính quy, ví dụ Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 100 và Lữ đoàn cơ giới hạng nặng số 125, trong khi hầu hết các lữ đoàn khác vẫn giữ nguyên tổ chức ban đầu và chịu trách nhiệm phòng thủ ở tiền tuyến.
Trong tuần qua, Lữ đoàn phòng thủ Lãnh thổ 102 (sau đây gọi tắt là Lữ đoàn 102) được thành lập tại vùng Ivano-Frankivsk, miền Tây Ukraine, dường như là đơn vị “khốn khổ nhất” trong số hơn 100 lữ đoàn của AFU.
Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, Lữ đoàn 102 đã được triển khai đến khu vực thành phố Huliaipole, nằm ở phía đông tỉnh Zaporizhia.
Huliaipole (hay Gulyai-Polye) được coi là trung tâm tuyến phòng thủ phía đông tỉnh Zaporizhia của AFU, với dân số trước chiến tranh hơn 12.700 người. Thành phố này đủ lớn và là một trung tâm vận tải, nên được xây dựng thành một pháo đài kiên cố.
Do mặt trận Zaporizhia không phải là ưu tiên trong giai đoạn đầu xung đột, và cuộc phản công của Ukraine năm 2023 không nhắm vào khu vực này, mà tập trung theo hướng nam Orekhov (cách Huliaipole 70km về phía tây), do vậy Lữ đoàn 102 không chịu áp lực hay thương vong.
Tuy nhiên, sau khi Cụm tác chiến phương Đông (Cụm Vostok) của quân đội Nga (RFAF) giải quyết được tình hình ở phía nam Donetsk, họ đã chuyển về phía tây để tấn công vào khu vực phía đông tỉnh Dnipropetrovsk và Zaporizhia.
Các đơn vị của Cụm Vostok đã trải qua hơn một năm chiến đấu ở chiến trường nam Donetsk và rất mạnh về khả năng chiến đấu đột phá. Do vậy Lữ đoàn 102 hoàn toàn bối rối khi chạm trán với một lực lượng thiện chiến như vậy.
Đặc biệt, AFU đã mất tuyến phòng thủ sông Yanchur ở phía đông Khurieborough trong thời gian rất ngắn, và quân đội Nga dồn toàn bộ một Tập đoàn quân theo hướng này, với lực lượng rất mạnh.
Do quân số đông hơn, Cụm Vostok đã sử dụng Trung đoàn bộ binh cơ giới 114 thuộc Sư đoàn bộ binh cơ giới 127 để mở cuộc tấn công. Trung đoàn này là một lực lượng mới và đã hành động rất quyết liệt sau khi tham chiến.
Bản đồ chiến sự Nga – Ukraine tại Zaporizhia ngày 2/12. Moscow kiểm soát phần màu nâu, các khu vực gạch chéo là nơi họ mới giành được và đang tiếp tục tấn công theo những mũi tên đỏ về phía thành phố Huliaipole. Kiev rút lui theo các mũi tên xanh (Ảnh: Rybar).
Lữ đoàn 102 rơi vào tình thế “tiến thoái lưỡng nan”
Khi Cụm Vostok mở một cuộc tấn công lớn theo hướng đông Zaporizhia vào mùa thu năm nay, các đơn vị của Lữ đoàn 102 lập tức rơi vào tình thế khó khăn.
Giao tranh ác liệt diễn ra trên đầu cầu gần Poltavka và xa hơn về phía nam, gần làng Malinovka. Chịu tổn thất nặng trong những trận đánh này, Lữ đoàn buộc phải rút lui về gần Huliaipole hơn.
“Khi đối phương tiến qua các khu vực lân cận bên trái, các nhóm RFAF xâm nhập đã xuất hiện ở bên sườn và phía sau của Lữ đoàn 102. Đồng thời, một trong các tiểu đoàn của lữ đoàn mất quyền kiểm soát, và những người lính bị bỏ mặc cho số phận”, kênh DeepState, có quan hệ chặt chẽ với Tổng cục Tình báo quốc phòng Ukraine (GUR), đưa tin.
“Những người lính, không biết phải làm gì, đã quyết định rút lui hàng loạt. Gần hai đại đội bắt đầu rời khỏi khu vực Zelenyi Gai và Vysokoye theo từng nhóm”, các nhà phân tích cho hay.
Theo hãng tin Anh BBC, tình hình nghiêm trọng nhất đã diễn ra tại Tiểu đoàn 77, Lữ đoàn 102. Irina (tên đã được thay đổi), em gái của một quân nhân trong đơn vị, tiết lộ, anh trai cô và đồng đội đã chịu tổn thất nặng nề và hiện gần như bị bao vây. Cô thuật lại lời anh trai mình rằng, trong số 130 tay súng, chỉ còn lại 30 người.
Đơn vị rút lui về ngoại ô phía đông Huliaipole và dự kiến sẽ được rút về hậu phương do mất khả năng chiến đấu. Tuy nhiên, điều này đã không xảy ra.
“Họ đáng lẽ phải được thay thế vào ngày 12/11, nhưng không ai đến cả, khi cấp trên ngừng liên lạc. Anh trai tôi nói rằng họ không có thức ăn hay nước uống, và những người bị thương đang chết dần chết mòn vì không được chăm sóc y tế. Anh ấy nói rằng họ bị bao vây từ 3 phía”, Irina kể.
Theo Irina, lối thoát duy nhất đối với Lữ đoàn 102 là đi qua vị trí của Trung đoàn xung kích độc lập 225 AFU, nhưng họ được cho là bị đơn vị bạn đe dọa sẽ bắn bất kỳ ai rút lui.
Phóng viên BBC đã liên hệ với bộ phận báo chí của Trung đoàn 225 để xin bình luận. Đơn vị này đề nghị chuyển yêu cầu đến Bộ Tư lệnh Tác chiến miền Nam AFU.
Đổi lại, bộ chỉ huy Bộ Tư lệnh Tác chiến miền Nam phủ nhận thông tin về các đội “giám sát chiến trường”.
“Thông tin về cái gọi là các biệt đội giám sát đang chặn đường rút lui của các đơn vị của chúng tôi là không đúng sự thật. Ngược lại, các đơn vị xung kích đã được triển khai để tăng cường cho họ và giúp duy trì phòng thủ”, Bộ Tư lệnh cho biết trong một tuyên bố.
Bộ Tư lệnh cũng lưu ý rằng, tình hình ở hướng Huliaipole “thực sự căng thẳng” nhưng “không có sự bao vây”.
“Bất chấp tất cả, quân phòng thủ của chúng tôi vẫn giữ vững phòng tuyến. Chúng tôi đã thiết lập được liên lạc, hậu cần và hỗ trợ với họ. Mỗi ngày, họ loại khỏi vòng chiến đấu 250-300 binh sĩ Nga và hơn 50 vũ khí hạng nặng cùng thiết bị quân sự”, Bộ Tư lệnh Tác chiến miền Nam cho biết.
“Cuộc chiến đang diễn ra không chỉ trên chiến trường mà còn trên mặt trận thông tin. Đối phương khéo léo thao túng tâm trạng của xã hội Ukraine: cố tình phóng đại cái gọi là thành công của mình và cường điệu hóa các vấn đề khó khăn của Lực lượng Phòng vệ, gây hoang mang trong người dân Ukraine và thúc đẩy họ hành động thiếu suy nghĩ… Thật không may, một số đồng bào của chúng ta đang bị khuất phục trước những hành động khiêu khích như vậy, vô tình lan truyền những luận điệu của đối phương”, Bộ Tư lệnh tác chiến miền Nam tuyên bố.
Trong khi đó, người thân của quân nhân thuộc Lữ đoàn 102 đã tổ chức các cuộc biểu tình ở Ivano-Frankivsk và những thành phố khác trong nhiều tuần, yêu cầu chính quyền chú ý đến tình hình hiện tại và rút đơn vị khỏi khu vực Zaporizhia.
Ngày 10/11, kênh truyền hình Ukraine Suspilne đưa tin rằng, trong cuộc biểu tình, người thân và bạn bè của các binh sĩ đã viết một thỉnh nguyện thư công khai gửi Bộ Quốc phòng Ukraine, cơ quan thanh tra quốc phòng và Tổng Tư lệnh AFU, Tướng Alexander Syrsky. Họ yêu cầu sơ tán ngay lập tức các binh sĩ thuộc Lữ đoàn 102, những người đang rơi vào tình thế nguy cấp.
Đơn vị này đã phải chịu tổn thất nặng nề nhất, và đang bị RFAF tấn công dữ dội trong khi đơn vị bạn không bảo vệ được bên sườn, nên không thể tiến hay rút, và phải chịu thương vong nặng nề.
Trong số các đơn vị khác nhau của AFU hiện nay, mặc dù một số đã phải chịu tổn thất nặng, nhưng hiếm khi thấy một đơn vị nào gặp phải tình huống “bi đát” như vậy.
Nhờ một loạt thành công mới, quân đội Nga đã tiến vào ngoại ô Huliaipole và một số nhóm xung kích thậm chí đã xâm nhập vào thành phố. Ngược lại, AFU cũng gấp rút bổ sung quân tiếp viện bằng 2 đơn vị chính quy tinh nhuệ, cũng như các đơn vị bộ binh cơ giới.
Câu hỏi bây giờ là lực lượng tiếp viện này và “những gì còn sót lại” của Lữ đoàn 102 có thể giữ Huliaipole được bao lâu?
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/binh-si-ukraine-ke-ve-tran-chien-ac-liet-gan-huliaipole-20251203075202964.htm
