Đề xuất cho phép Hà Nội cưỡng chế cải tạo chung cư cũ nếu đạt trên 75% đồng thuận

Trao quyền quyết định cho Hà Nội để gỡ khó

Tờ trình của Chính phủ nhận định thực tiễn triển khai cải tạo chung cư cũ, chỉnh trang đô thị tại Hà Nội hiện còn nhiều bất cập, chậm trễ, gây ảnh hưởng đến an toàn và đời sống người dân.

Để khắc phục tình trạng này, dự thảo nghị quyết trao quyền cho UBND TP Hà Nội quyết định các biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị. Cụ thể, thành phố có thể quyết định biện pháp cưỡng chế trong các trường hợp chủ đầu tư đã nhận được sự đồng thuận của trên 75% các chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất (tương đương ít nhất 75% diện tích khu vực cải tạo).

Các dự án thuộc diện áp dụng bao gồm: Dự án đầu tư công, PPP; dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền; dự án quan trọng quốc gia; dự án có tổng mức đầu tư từ 30.000 tỷ đồng trở lên; và các dự án xử lý ùn tắc giao thông, úng ngập, ô nhiễm môi trường, cải tạo chung cư cũ.

UBND TP Hà Nội quyết định biện pháp cưỡng chế trong các trường hợp chủ đầu tư đã được trên 75% các chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất tương đương ít nhất là 75% diện tích khu vực cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị đồng thuận.

Bên cạnh đó, cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch được phép quyết định các chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc, dân số tại dự án trong khu vực nội đô lịch sử vượt quá quy định chung, trên cơ sở cân đối hạ tầng. Quy trình kiểm định cũng được rút gọn: sau khi kiểm định, đánh giá đại diện và xác định thuộc diện phá dỡ, thành phố không cần kiểm định toàn bộ khu chung cư.

Tranh luận về tỷ lệ đồng thuận: 75% hay 50%?

Thảo luận về nội dung này, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) bày tỏ sự đồng tình. Theo ông, nếu không có cơ chế này thì không thể cải tạo được các khu chung cư cũ xuống cấp, mất an toàn hay những khu nhà tự xây chen chúc không có lối thoát nạn.

Ông Cường cho rằng cơ chế mới sẽ giúp biến các khu chung cư cũ và nhà thấp tầng đan xen thành những khu đô thị hiện đại. Ông nhấn mạnh: “Phát triển không gian trên cao là nơi ở; toàn bộ không gian ngầm dưới mặt đất là nơi kinh doanh dịch vụ và giao thông ngầm. Không gian trên mặt đất là cây xanh và không gian công cộng. Phải quy định những khu tái thiết đô thị tăng mật độ dân số phải theo mô hình TOD. Trên là nhà cao tầng, xuống dưới phải có ga tàu điện ngầm và không gian ngầm phát triển dịch vụ”.

Ads

Ngoài ra, đại biểu Cường cũng đề nghị xem lại quy hoạch khu vực nội đô lịch sử. Ông cho rằng việc đưa cả quận Hai Bà Trưng và Đống Đa cũ vào khu vực hạn chế xây cao tầng là “tự trói mình”, gây khó khăn cho việc cải tạo. Khái niệm này chỉ nên áp dụng cho những khu cần bảo tồn như Ba Đình, Hồ Tây và phố cổ.

Tuy nhiên, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) và đại biểu Nguyễn Trúc Anh (Ủy ban Kinh tế và Tài chính) lại cho rằng tỷ lệ 75% là hơi cao. Các đại biểu này đề xuất với chung cư cũ, chỉ cần tỷ lệ đồng thuận trên 50% là có thể cưỡng chế, tương tự như quy định tại một số quốc gia, nhằm đẩy nhanh tiến độ và tốt cho người dân.

Giải trình thêm, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định quy định cưỡng chế khi đạt trên 75% đồng thuận là rất cần thiết để bảo vệ tính mạng người dân và đẩy nhanh tiến độ dự án.

Bộ trưởng nhấn mạnh biện pháp này chỉ áp dụng đối với các khu chung cư cũ nguy hiểm, sau khi thành phố đã nỗ lực cao nhất về mức đền bù, hỗ trợ, tái định cư thỏa đáng và thực hiện đầy đủ các bước tuyên truyền, vận động.

Việc cực chẳng đã phải cưỡng chế sẽ phải tuân thủ đúng quy định pháp luật như có phương án tái định cư và niêm yết công khai quyết định.

“Chính sách này rất mong sẽ giúp thành phố có thêm công cụ để triển khai chỉnh trang đô thị”, Bộ trưởng Thắng nêu rõ.