Malaysia đối mặt những kịch bản nào khi kiện FIFA ra tòa?

Sau khi thất bại ở cả hai cấp xét xử nội bộ của FIFA gồm Ủy ban Kỷ luật và Khiếu nại, CAS là cơ hội cuối cùng để FAM đảo ngược án phạt nặng nhất lịch sử liên đoàn này. Về cơ bản, có hai khả năng xảy ra, đó là FAM thắng hoặc thua vụ kiện. Trong đó, kịch bản thứ hai có nhiều khả năng xảy ra hơn.

Một chiến thắng pháp lý cho FAM tại CAS sẽ đảo ngược tình thế một cách hiếm có, đặc biệt khi đối đầu với một tổ chức có nguồn lực và sức mạnh pháp lý như FIFA. Khi đó, FAM sẽ có thêm lập trường và nguồn lực để tiếp tục thực hiện chính sách nhập tịch cầu thủ có một phần dòng máu Malaysia nếu muốn.

Theo thông lệ, nếu CAS đứng về phía nguyên đơn như FAM, phán quyết có thể mang một trong các hình thức như: hủy bỏ hoàn toàn án phạt của FIFA, giảm nhẹ án phạt hoặc chuyển lại hồ sơ cho FIFA xem xét thêm.

Khả năng đầu tiên lý tưởng nhất cho Malaysia. Khi đó, họ sẽ không bị phạt tiền, còn các cầu thủ được xóa bỏ lệnh cấm và trở lại thi đấu ngay lập tức. Cũng không có thêm án phạt bổ sung nào cho FAM, từ những bên liên quan như LĐBĐ châu Á (AFC).

CAS cũng có thể công nhận một phần lập luận của FAM và cho rằng án phạt ban đầu của FIFA quá nặng. Khi đó, Tòa có thể giảm thời gian cấm thi đấu của cầu thủ, ví dụ như xuống còn 6 tháng. Nhóm cầu thủ này đã không được phép thi đấu từ ngày 26/9/2025. Nếu Tòa ra phán quyết ngày 26/3/2026, các cầu thủ sẽ được ra sân ngay.

Tuy nhiên trong trường hợp này, Malaysia vẫn bị coi là dùng cầu thủ không đủ tư cách. Theo điều lệ của AFC, đội bóng vi phạm quy định này sẽ bị xử thua 0-3 trong trận đấu có cầu thủ không đủ tư cách, hoặc thậm chí hủy mọi kết quả ở vòng loại Asian Cup 2027.

Khả năng còn lại mang tính thủ tục, đó là CAS chuyển hồ sơ lại cho FIFA. LĐBĐ Thế giới đã đưa ra hai văn bản chi tiết hàng chục trang, theo yêu cầu trước đây của FAM. Vì thế, khả năng CAS giao lại vụ việc cho FIFA khó thành hiện thực. Nhưng nếu điều đó xảy ra, FAM cũng có lợi, vì họ mở ra cơ hội lật ngược tình thế.

Nếu Malaysia thắng kiện tại CAS, FIFA sẽ buộc phải tuân thủ phán quyết của Tòa. Một thất bại hiếm hoi như vậy có thể buộc FIFA phải rà soát lại quy trình xác minh tư cách cầu thủ của chính họ, hoặc đưa ra các hướng dẫn chặt chẽ hơn cho các liên đoàn thành viên, nhằm tránh những tranh cãi pháp lý tương tự trong tương lai.

Tuy nhiên, khả năng FAM thua kiện tại CAS cao hơn, dựa trên thống kê và nhận định của các chuyên gia pháp lý.

Trong giai đoạn 2020-2024, chỉ có 13% vụ kiện FIFA được CAS xử lý theo hướng có lợi cho nguyên đơn, và không nhiều trường hợp phức tạp như Malaysia. Luật sư Malaysia, ông Nik Erman cũng nhận định khả năng FAM thắng kiện FIFA rất thấp, và chi phí kiện ở CAS lên tới hàng trăm nghìn ringgit (hàng tỷ đồng).

Nếu FAM thua kiện, các án phạt của FIFA sẽ được giữ nguyên. 7 cầu thủ gồm Joao Figueiredo, Rodrigo Holgado, Gabriel Palmero, Imanol Machuca, Facundo Garces, Jon Irazabal và Hector Hevel tiếp tục chấp hành lệnh cấm đến ngày 26/9/2026.

AFC nhiều khả năng cũng sẽ nhận hồ sơ từ FIFA để kỷ luật FAM. Malaysia có thể bị xử thua trận gặp Việt Nam ngày 10/6/2025, và trận gặp Nepal ngày 25/3/2025, vì dùng cầu thủ không đủ tư cách. Khi đó, thầy trò Kim Sang-sik sẽ có cơ hội lớn vượt qua vòng loại Asian Cup 2027.

Các tiền lệ cho thấy vấn đề có thể chưa dừng lại ở phán quyết của CAS. Sau khi bị FIFA phạt vì sử dụng cầu thủ nhập tịch không hợp lệ, Timor Leste đã bị AFC loại khỏi vòng loại Asian Cup 2019 và cấm tham dự vòng loại Asian Cup 2023.

Gần đây hơn, Guinea Xích Đạo bị xử thua 0-3 hai trận tại vòng loại World Cup 2026, cầu thủ vi phạm bị cấm 6 tháng và LĐBĐ nước này bị phạt 150.000 franc Thụy Sĩ (gần 5 tỷ đồng). Tuy nhiên, LĐBĐ châu Phi chưa đưa ra án phạt bổ sung nào cho Guinea Xích Đạo.

Cơ bản, cửa thắng của một nguyên đơn khi kiện FIFA lên CAS khoảng 10% đến 20%. Tuy nhiên, FIFA chưa từng phải rút lại án kỷ luật đối với các liên đoàn thành viên có ĐTQG dùng cầu thủ vi phạm tư cách thi đấu, như trường hợp Malaysia.

Việt Nam sẽ được hưởng lợi nhất nếu Malaysia bị loại hoặc bị xử thua hai trận tại vòng loại Asian Cup 2027. Khi đó, thầy trò Kim Sang-sik chắc chắn giành suất dự VCK kỳ thứ ba liên tiếp. Nếu AFC chỉ xử Malaysia thua một trận, cơ hội đi tiếp của Việt Nam vẫn rất cao, nhưng phụ thuộc vào kết quả lượt cuối vòng loại gặp chính Malaysia ngày 31/3/2026.

Hoàng An tổng hợp