Sáng 10/12, kỳ họp thứ 6 (kỳ họp chuyên đề cuối năm), HĐND TPHCM khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026, bước vào phiên chất vấn tại hội trường. Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM Phạm Khánh Phong Lan là lãnh đạo ngành đầu tiên bước lên bục trả lời chất vấn.
Tại buổi làm việc, lĩnh vực an toàn vệ sinh thực phẩm đã nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các đại biểu. Trong đó, nhiều ý kiến yêu cầu Giám đốc Sở An toàn thực phẩm là rõ về công tác đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trên địa bàn, công tác kiểm tra, giám sát của cơ quan quản lý và đặc biệt là đối với việc bán đồ ăn trên các sàn thương mại điện tử, suất ăn cho học sinh trong trường học.
Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM Phạm Khánh Phong Lan trả lời chất vấn tại kỳ họp HĐND (Ảnh: Q.Huy).
“Việc quản lý lĩnh vực thương mại điện tử là khó khăn chung của các ngành, Quốc hội đang chuẩn bị ban hành Luật Thương mại điện tử. Chúng ta xuất phát điểm từ sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ, ngay cả người thật, việc thật gặp nhau mà mua sắm không có hóa đơn, chứng từ đã rất khó cho cơ quan chức năng khi phát sinh vấn đề cần xử lý”, bà Phạm Khánh Phong Lan nêu vấn đề.
Vấn đề làm đau đầu cơ quan quản lý
Đặt câu hỏi đầu tiên tại phiên chất vấn, đại biểu Đoàn Ngọc Như Tâm cho rằng, sự bùng nổ của thương mại điện tử đang đi nhanh hơn quy định hiện hành. Thời gian qua, Sở An toàn thực phẩm cùng các cơ quan đã nỗ lực kiểm soát các bếp ăn trực tuyến, nhưng điểm khó là rủi ro thực tế lại nằm trên không gian mạng. Đại biểu đặt câu hỏi về giải pháp xây dựng cơ chế phối hợp, gắn trách nhiệm trực tiếp trong quản lý an toàn thực phẩm đối với chủ các nền tảng giao hàng.
Giải đáp ý kiến trên, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM cho biết, vấn đề kiểm soát chất lượng đối với các nền tảng thương mại điện tử khó hơn nhiều so với kinh doanh truyền thống. Sở An toàn thực phẩm không có thẩm quyền quản lý trực tiếp, nhưng đang áp dụng các quy định hiện hành để kiểm tra, giám sát.
“Các bếp ăn trực tuyến đều có nhà phân phối là các nền tảng giao hàng, giao đồ ăn trực tuyến. Đối với từng ứng dụng, chúng tôi đều làm việc với nhà cung cấp. Các bếp nấu đồ ăn cung cấp cho khách hàng đều phải được cấp giấy phép an toàn thực phẩm. Các cửa hàng đăng ký bán hàng trên ứng dụng cũng phải đảm bảo điều kiện, chịu sự kiểm tra”, bà Phạm Khánh Phong Lan trả lời đại biểu Đoàn Ngọc Như Tâm.
Đại biểu HĐND TPHCM đặt câu hỏi chất vấn cho Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM (Ảnh: Xuân Đoàn).
Theo lãnh đạo Sở An toàn thực phẩm, đối với các “bếp online”, nhà cung cấp đã có tên tuổi, tính khuyết danh của thương mại điện tử đã được khắc phục phần nào. Khi phát sinh sự cố, khiếu nại, tố cáo của khách hàng, các cơ quan có cơ sở để xử lý theo pháp luật.
“Những khó khăn lớn trong công tác quản lý là buôn bán không phép và buôn bán trực tuyến. Điều làm chúng tôi đau đầu nhất là các website, nhà cung cấp nhỏ lẻ trên mạng quảng bá các loại sản phẩm, thực phẩm. Những trường hợp này rất khó tìm ra địa chỉ cụ thể, phát hiện quả tang và lấy mẫu. Chúng tôi có yêu cầu các sản phẩm bán trực tuyến đều phải làm thủ tục công bố và tự công bố chất lượng sản phẩm đối với thực phẩm chức năng, thực phẩm có tác dụng trị liệu, thực phẩm đóng gói sẵn”, bà Phạm Khánh Phong Lan nói thêm.
Chấm dứt tư tưởng chọn “người quen”
Tại phiên chất vấn, đại biểu cũng đặt vấn đề đối với các suất ăn trong trường học, việc siết chi phí quá chặt có thể dẫn tới đánh đổi chất lượng nguyên liệu. Đại biểu Đoàn Ngọc Như Tâm đặt câu hỏi cho Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM Phạm Khánh Phong Lan về rủi ro an toàn thực phẩm khi chạy theo bài toán giá thành.
“Sở có dự kiến phối hợp với ngành giáo dục để xây dựng hàng rào kỹ thuật về dinh dưỡng, chất lượng tối thiểu? Theo tôi, đây là cơ sở pháp lý để trường học mạnh dạn loại bỏ hồ sơ thầu có giá thấp bất thường”, bà Đoàn Ngọc Như Tâm nói.
Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM cho rằng, việc siết chi phí bữa ăn, giảm khẩu phần sẽ mang lại nguy cơ lớn hơn về mất an toàn thực phẩm. TPHCM đang có khoảng 3.500 trường học với nhiều mô hình từ bếp ăn tự tổ chức, nhờ công ty đến làm suất ăn, đặt suất ăn sẵn…
Có 8 ý kiến chất vấn từ đại biểu HĐND về an toàn thực phẩm ở TPHCM (Ảnh: Xuân Đoàn).
Theo bà Phạm Khánh Phong Lan, nguy cơ an toàn thực phẩm trong trường học không xuất phát từ vấn đề giá cả, bởi vì phụ huynh sẵn lòng hy sinh tất cả cho con cái và không quan tâm nhiều vấn đề giá. Điều khiến Sở An toàn thực phẩm quan ngại là việc lựa chọn nhà cung cấp.
“Đôi khi các trường chọn đối tác làm bữa ăn cho học sinh chỉ vì họ là người quen của lãnh đạo quận (trước đây), phường, trường. Chúng tôi đã phải mời các trường học tới để đả thông tư tưởng, có kế hoạch liên tịch cùng Sở Giáo dục và Đào tạo để nâng cao kiến thức cho trường học, từ hiệu trưởng đến người phụ trách bếp ăn”, bà Phạm Khánh Phong Lan cho hay.
Lãnh đạo Sở An toàn thực phẩm TPHCM khẳng định, đơn vị không can thiệp việc nhà trường lựa chọn đối tác nào, chi phí bao nhiêu, nhưng vấn đề an toàn thực phẩm phải đặt lên trên hết. Khi xảy ra sự cố, hiệu trưởng của trường là người đầu tiên chịu trách nhiệm.
Vừa qua, Sở An toàn thực phẩm đã thành lập các đội tập huấn toàn địa bàn, cả khu vực Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu cũ. Sở cũng có các đội quản lý an toàn thực phẩm theo từng khu vực để hướng dẫn các bếp ăn, công ty cung ứng.
Ngoài ra, các phường, xã cũng cân đối lực lượng để tổ chức các đoàn công tác riêng tại từng cấp học.
“Vấn đề an toàn thực phẩm hầu như không bị tác động từ chi phí. Chúng tôi không đặt ra khung tối thiểu, nhưng đã tăng cường kiểm tra, giám sát, kêu gọi và đề nghị hội phụ huynh học sinh tham gia từ khâu lựa chọn nguyên liệu đến bữa ăn hoàn chỉnh. Đây là công tác phối hợp đã được thực hiện nhiều năm để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho người dân”, bà Phạm Khánh Phong Lan cho hay.
Tại phiên chất vấn, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM Phạm Khánh Phong Lan cho biết, tình hình an toàn thực phẩm tại TPHCM luôn đối mặt nhiều thách thức, và không ai có thể khẳng định sự an toàn tuyệt đối.
Từ yêu cầu phải có một cơ quan thống nhất, tập trung để tăng cường hiệu lực quản lý và sức mạnh đội ngũ, thành phố đã thành lập Ban Quản lý An toàn thực phẩm từ cuối năm 2016. Đến năm 2024, theo Nghị quyết 98, cơ quan tiếp tục được kiện toàn và nâng cấp thành Sở An toàn thực phẩm.
Với sự tập trung của ba lĩnh vực y tế – nông nghiệp – công thương trong một đầu mối, sở đã triển khai đồng thời hai nhóm nhiệm vụ trọng tâm xây dựng một thành phố “thực phẩm sạch” và kiên quyết chống “thực phẩm bẩn”. Đi cùng với đó là việc nâng cao nhận thức của cộng đồng, của người sản xuất – kinh doanh, của cơ quan quản lý, và đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả giám sát.
Theo bà Phạm Khánh Phong Lan, các vụ ngộ độc cấp tính thường tạo sự chú ý lớn của báo chí và gây bức xúc xã hội. Nhưng quan trọng hơn, phần “chìm” của tảng băng là câu hỏi: “Thực phẩm hàng ngày người dân sử dụng có thật sự an toàn hay không? Có chất độc hại tích lũy lâu dài hay không? Và vài chục năm sau hậu quả sẽ thế nào?”
Vì vậy, Sở An toàn thực phẩm không chỉ tập trung xử lý các trường hợp ngộ độc cấp tính mà còn chú trọng vào chất lượng thực phẩm hàng ngày của người dân.
Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/dai-bieu-chat-van-lanh-dao-so-ve-do-an-truc-tuyen-suat-an-hoc-sinh-o-tphcm-20251210094916901.htm
