Tại Hội nghị khoa học ghép tạng Trẻ em lần 4, diễn ra ở TPHCM ngày 11/12, PGS.TS Phạm Ngọc Thạch, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết, ghép tạng trẻ em – như ghép gan và ghép thận – là những kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ của nhiều chuyên khoa và sự kiên trì vượt qua nhiều thách thức.
Trong quá trình xây dựng và phát triển chương trình ghép tạng, Bệnh viện Nhi đồng 2 đã trải qua không ít khó khăn. Nhưng đơn vị vẫn luôn quyết tâm, nỗ lực và kiên trì theo đuổi mục tiêu mang lại cơ hội sống cho trẻ mắc bệnh nặng.
PGS.TS Phạm Ngọc Thạch, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2 chia sẻ tại Hội nghị Ghép tạng Trẻ em (Ảnh: Hoàng Lê).
Riêng với ghép thận, Bệnh viện Nhi đồng 2 bắt đầu thực hiện kỹ thuật này từ tháng 6/2004, với sự hỗ trợ của chuyên gia Bỉ và Bệnh viện Chợ Rẫy ở những ca đầu tiên. Tổng kết 20 năm qua, đơn vị đã thực hiện 37 ca ghép thận, trở thành bệnh viện nhi khoa đầu tiên tại phía Nam triển khai được kỹ thuật này.
Theo PGS Thạch, bệnh nhi nhỏ nhất được nơi này ghép thận là 9 tuổi, lớn nhất là 15 tuổi, với 25 trường hợp được ghép ở ngoài khu vực TPHCM (chiếm hơn 68%).
Trong đó, 44% số ca ghép bị thiểu sản thận, 16% bị FSGS (xơ hóa cầu thận cục bộ), 11% có tình trạng thận đa nang. Ngoài ra, có các trẻ bị suy thận sau sốt xuất huyết nặng, hội chứng Alport (viêm thận di truyền), bệnh cầu thận hoặc không rõ nguyên nhân.
Trong tất cả các ca ghép thận ở Bệnh viện Nhi đồng 2, chỉ có 3 trường hợp nhận nguồn tạng hiến từ người cho chết não. Có 33 ca nhận tạng từ người hiến còn sống là cha mẹ ruột, họ hàng gần.
Hậu phẫu, có 20 trường hợp xuất hiện tình trạng thải ghép ở những cấp độ khác nhau, nhưng không có ca nào thải ghép kháng trị. Từ năm 2017 trở đi, bệnh viện chỉ ghi nhận 1/8 trường hợp thải ghép cấp tế bào, và tỷ lệ thải ghép mạn thấp hơn so với các nghiên cứu khác.
Đến nay, có 30 trường hợp thận ghép còn hoạt động tốt (chiếm 81%). Có 2 ca không thành công sau ghép (phải cắt bỏ thận ghép sớm), 2 ca suy chức năng thận ghép (trong đó có 1 trường hợp không tuân thủ điều trị, 1 trường hợp do bệnh lý).
Một ca ghép thận thực hiện ở Bệnh viện Nhi đồng 2 (Ảnh: BV).
Có 3 ca tử vong sau ghép thận tại Bệnh viện Nhi đồng 2. Cụ thể, một ca suy tủy không hồi phục, sốc nhiễm trùng sau ghép 3 tháng; một ca có biến chứng mạch máu thận ghép – hoại tử thận ghép, nhiễm trùng huyết nặng sau ghép 2 tháng; một ca thận ghép hoạt động tốt trong 7 năm nhưng tử vong do lao bội nhiễm.
PGS Thạch nhận định, ghép thận là phương pháp điều trị ưu tiên cho bệnh thận mạn giai đoạn cuối ở trẻ em. Việc ghép thận thành công ở bệnh nhi không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn cải thiện đáng kể sự tăng trưởng của xương, phát triển giới tính, thay đổi nhận thức và tâm lý xã hội.
Đứa trẻ với thận ghép hoạt động tốt có thể có chất lượng cuộc sống tốt hơn so với các trẻ với hình thức thay thế thận khác. Việc cải thiện kỹ thuật ghép, liệu pháp ức chế miễn dịch, khả năng theo dõi và chăm sóc thích hợp với từng độ tuổi góp phần vào sự thành công của ghép thận nhi.
Bên cạnh đó, PGS Thạch cũng chia sẻ, thành công trong việc ghép thận cho trẻ em vẫn còn nhiều thách thức.
“Tại thời điểm ghép, trẻ em cũng đang trong quá trình phát triển và trưởng thành hệ thống miễn dịch. Mỗi giai đoạn phát triển tạo ra một loạt các thách thức về y tế, sinh lý và tâm lý cần phải được giải quyết một cách thích hợp, để đạt được một mảnh ghép hoạt động tốt”, lãnh đạo Bệnh viện Nhi đồng 2 nói.
Cũng theo PGS.TS Phạm Ngọc Thạch, ghép thận trước chạy thận nhân tạo ở trẻ em được thực hiện tại nhiều nước, vì nó mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng ảnh hưởng đến sự tuân thủ sau ghép. Vì vậy, đa số các nước chỉ thực hiện trên người hiến sống.
Tại Úc, có khoảng 30% các ca ghép thận từ người cho sống được thực hiện ghép thận đón đầu, còn ở Mỹ là 27,5% trong giai đoạn 2005-2012…
Lãnh đạo Bệnh viện Nhi đồng 2 hy vọng, với sự phát triển về nhận thức của cộng đồng, tương lai Việt Nam sẽ có nhiều hơn nguồn tạng hiến từ người cho chết não và người hiến tạng, để người bệnh nói chung và bệnh nhi nói riêng có thêm những cơ hội sống.
Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/benh-vien-nhi-dong-2-tong-ket-ghep-than-30-ca-song-tot-3-tre-tu-vong-20251211131809227.htm

