Phái đoàn Mỹ và Ukraine đàm phán về kế hoạch hòa bình hôm 14/12 tại Berlin (Ảnh: Reuters).
Trong các cuộc đàm phán với các đặc phái viên Mỹ về một thỏa thuận hòa bình tiềm năng giữa Ukraine và Nga, Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 14/12 đã đề nghị từ bỏ khát vọng gia nhập NATO của Ukraine. Ông Zelensky nói, các bảo đảm an ninh từ Mỹ, châu Âu và các đối tác khác, thay vì gia nhập NATO, là một sự thỏa hiệp từ phía Ukraine.
Ông Zelenskyy cho biết, ngay từ đầu, lựa chọn mà Ukraine mong muốn là gia nhập NATO, bởi điều này sẽ mang lại các bảo đảm an ninh thực chất. Tuy nhiên, con đường đó đã không nhận được sự ủng hộ từ một số đối tác ở Mỹ và châu Âu.
“Ngày hôm nay, các bảo đảm an ninh song phương giữa Ukraine và Mỹ, cụ thể là các bảo đảm theo Điều 5 từ Mỹ dành cho chúng tôi, cùng với các bảo đảm an ninh từ các đối tác châu Âu và các quốc gia khác như Canada, Nhật Bản và những nước khác. Những bảo đảm an ninh này là cơ hội để chúng tôi ngăn chặn một cuộc xung đột mới. Và điều này đã là một sự thỏa hiệp từ phía chúng tôi”, ông nhấn mạnh.
Nhận định về sự thay đổi lập trường trên của Kiev, ông Justin Logan, Giám đốc nghiên cứu về quốc phòng và chính sách đối ngoại tại Viện Cato, nói: “Điều này hoàn toàn không làm thay đổi cục diện (tình hình đàm phán hòa bình). Đây là một nỗ lực nhằm tỏ ra hợp lý”.
Theo ông Logan và Giáo sư Andrew Michta, chuyên gia nghiên cứu chiến lược tại Đại học Florida, việc Ukraine gia nhập NATO từ lâu đã không còn thực tế. Giáo sư Michta gọi khả năng Ukraine được kết nạp vào NATO ở thời điểm này là một “vấn đề không đáng bàn”.
Ông Logan cho rằng vẫn còn những cách khác để các quốc gia tìm cách bảo đảm an ninh cho Ukraine. Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể cam kết tiếp tục những điều mà Washington vốn đã làm để hỗ trợ Ukraine, chẳng hạn như cung cấp vũ khí cho Kiev và áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga.
Ông Brett Bruen, cựu cố vấn chính sách đối ngoại trong chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama và hiện là người đứng đầu công ty tư vấn Global Situation Room, gọi sự nhượng bộ của Ukraine là “đáng kể và thực chất”.
“Đây là cách để ông Zelensky làm nổi bật thiện chí của Ukraine trong việc đưa ra những nhượng bộ lớn vì hòa bình, vào thời điểm Moscow lại rất thiếu những nhượng bộ đáng kể. Câu hỏi đặt ra là liệu ông Zelensky đã nhận được gì để đổi lại việc lùi bước khỏi một cam kết khá cứng rắn với người dân Ukraine”, ông Bruen nói.
Ông Bruen suy đoán rằng Tổng thống Trump có thể đã hứa Mỹ sẽ hỗ trợ tuần tra bầu trời Ukraine hoặc phản ứng trước các vụ xâm nhập máy bay. Mỹ cũng có khả năng gia tăng viện trợ quân sự nếu Nga tái phát động một cuộc tập kích quân sự quy mô lớn, ông nói.
Ông nhấn mạnh, điều quan trọng là Ukraine phải đảm bảo những cam kết đó sẽ được thực thi.
Ukraine từ lâu đã theo đuổi tham vọng trở thành thành viên của NATO và chính thức nộp đơn xin gia nhập liên minh vào mùa thu năm 2022 sau khi Nga sáp nhập 4 tỉnh của nước này. Mặc dù NATO khẳng định tương lai của Ukraine chắc chắn ở trong liên minh, song không đưa ra mốc thời gian cụ thể nào.
Trong khi đó, Nga chỉ trích việc NATO mở rộng về phía đông, coi đó là một trong những lý do cốt lõi đằng sau cuộc xung đột và yêu cầu Ukraine từ bỏ kế hoạch gia nhập liên minh này.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/chuyen-gia-danh-gia-trien-vong-dam-phan-hoa-binh-sau-thoa-hiep-cua-ukraine-20251215093953167.htm

