Công việc của đại biểu Quốc hội và HĐND là gì?
Trao đổi với Thanh Niên, luật sư Lê Hồng Quang, Công ty luật Hà Phi, cho biết đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND là những người đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân trong các cơ quan quyền lực nhà nước.
Đại biểu Quốc hội đại diện cho nhân dân cả nước, tham gia thực hiện quyền lực nhà nước cao nhất thông qua việc quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, xây dựng Hiến pháp và pháp luật, giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước. Đồng thời, đại biểu chịu trách nhiệm trước cử tri và trước Quốc hội về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình.
Trong khi đó, đại biểu HĐND là người đại diện cho nhân dân ở địa phương, tham gia quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương, giám sát việc tuân thủ Hiến pháp, pháp luật và hoạt động của các cơ quan nhà nước tại địa phương, chịu trách nhiệm trước cử tri địa phương và trước HĐND.
Luật sư Lê Hồng Quang
Điều kiện để được ứng cử đại biểu Quốc hội và HĐND
Theo quy định, công dân Việt Nam có thể trở thành đại biểu Quốc hội, hoặc đại biểu HĐND thông qua 2 hình thức là được cơ quan, tổ chức, đơn vị giới thiệu ứng cử, hoặc tự ứng cử.
Dù theo hình thức nào, người ứng cử đều phải được đưa ra hiệp thương, xem xét và thống nhất trong danh sách chính thức do Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp chủ trì trước khi cử tri tiến hành bầu cử.
Để được ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND, người ứng cử trước hết phải là công dân Việt Nam, chỉ có 1 quốc tịch là quốc tịch Việt Nam, đủ 21 tuổi trở lên tính đến ngày bầu cử, có đầy đủ quyền bầu cử và ứng cử theo quy định của pháp luật.
Người ứng cử không thuộc các trường hợp đang bị tước quyền ứng cử theo bản án, quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật; không đang chấp hành hình phạt tù; không bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự; không đang bị khởi tố bị can; không đang chấp hành bản án, quyết định hình sự của tòa án.
Ngoài ra, người ứng cử không thuộc trường hợp đã chấp hành xong bản án, quyết định hình sự của tòa án nhưng chưa được xóa án tích; không đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc hoặc giáo dục tại xã, phường, đặc khu (điều 37 luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND).
Cũng theo luật sư Quang, người ứng cử phải đáp ứng các tiêu chuẩn về phẩm chất và năng lực, thể hiện sự trung thành với Tổ quốc, nhân dân và Hiến pháp. Có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu chấp hành pháp luật, có bản lĩnh và tinh thần đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực. Có trình độ học vấn, chuyên môn, kinh nghiệm công tác, uy tín và sức khỏe để thực hiện nhiệm vụ của người đại biểu dân cử.
Người ứng cử cũng phải có mối liên hệ chặt chẽ với nhân dân, lắng nghe và phản ánh trung thực ý kiến, kiến nghị của cử tri, được nhân dân tín nhiệm và có điều kiện tham gia đầy đủ các hoạt động của Quốc hội hoặc HĐND.
“Riêng đối với đại biểu HĐND, pháp luật còn yêu cầu người ứng cử phải cư trú hoặc công tác tại cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp thuộc đơn vị hành chính mà mình ứng cử”, luật sư Quang nói.
Công dân ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND phải nộp hồ sơ ứng cử chậm nhất là 70 ngày trước ngày bầu cử.
Về hồ sơ ứng cử theo quy định tại điều 35 luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND năm 2025 gồm: đơn ứng cử; sơ yếu lý lịch có xác nhận của cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền; tiểu sử tóm tắt; 3 ảnh chân dung màu cỡ 4 cm x 6 cm; bản kê khai tài sản, thu nhập theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng.
Việc nộp hồ sơ ứng cử được quy định tại điều 36 của luật nói trên. Theo đó, người được các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội, lực lượng vũ trang nhân dân, cơ quan nhà nước ở Trung ương giới thiệu ứng cử nộp 2 bộ hồ sơ ứng cử tại Hội đồng Bầu cử quốc gia.
Đối với người được các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân, cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, tổ chức kinh tế ở địa phương giới thiệu ứng cử và người tự ứng cử nộp 2 bộ hồ sơ ứng cử tại Ủy ban bầu cử cấp tỉnh nơi mình cư trú, hoặc công tác thường xuyên.
Riêng người ứng cử đại biểu HĐND nộp 1 bộ hồ sơ ứng cử tại Ủy ban bầu cử ở đơn vị hành chính nơi mình ứng cử. Người tự ứng cử hoặc người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND của địa phương nào thì phải là người đang cư trú, hoặc công tác thường xuyên tại địa phương đó.
Chi tiết về thủ tục và biểu mẫu dùng cho các ứng cử viên được quy định cụ thể tại Nghị quyết số 40 của Hội đồng Bầu cử quốc gia.
Nguồn: https://thanhnien.vn/ung-cu-dai-bieu-quoc-hoi-va-hdnd-can-dap-ung-dieu-kien-gi-18525121613144643.htm
