Campuchia đề nghị Hội đồng Bảo an can thiệp xung đột biên giới

Phát biểu tại phiên thảo luận mở của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc với chủ đề “Lãnh đạo vì hòa bình” ở New York ngày 15/12, Đại sứ Keo Chhea, trưởng phái đoàn thường trực Campuchia tại LHQ, cho rằng thế giới đang chứng kiến xu hướng giảm tôn trọng luật pháp quốc tế và bình thường hóa việc sử dụng vũ lực.

“Năng lực trung gian hòa giải và ngăn ngừa khủng hoảng của HĐBA cần được củng cố. Liên Hợp Quốc cần gia tăng vai trò gìn giữ hòa bình và giám sát, đặc biệt nhằm bảo vệ những nước nhỏ”, Đại sứ Keo Chhea nói.

Đại sứ Keo Chhea cho hay Campuchia đang phải hứng chịu các cuộc tấn công tại biên giới và kêu gọi sự can thiệp của HĐBA. Phnom Penh cáo buộc Bangkok mở rộng xung đột và vẫn tấn công 7 tỉnh của Campuchia, trong đó có Siem Reap, dù tỉnh này không giáp biên giới hai nước.

Theo đại diện Campuchia, các cuộc tấn công đã khiến 15 dân thường thiệt mạng, trong đó có một trẻ sơ sinh, hơn 409.000 người phải sơ tán, nhiều cơ sở hạ tầng dân sự bị phá hủy, cùng với đền Preah Vihear vốn là di sản thế giới được UNESCO công nhận. Ông cho rằng các cuộc pháo kích và không kích sâu tới 90 km trong lãnh thổ Campuchia không thể coi là vấn đề biên giới đơn thuần hay hành động tự vệ.

Đại sứ Keo Chhea cũng cáo buộc Thái Lan từ chối các giải pháp hòa bình, bao gồm việc không chấp nhận đưa tranh chấp ra Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ), đơn phương đình chỉ thỏa thuận hòa bình ký ở Kuala Lumpur, bác bỏ đề xuất ngừng bắn và tuyên bố chấm dứt đàm phán.

Ông nhấn mạnh Campuchia theo đuổi cách tiếp cận ngoại giao thay vì vũ lực, dùng luật pháp thay vì cưỡng ép và hợp tác thay vì xung đột, đồng thời ủng hộ sáng kiến ngừng bắn do Malaysia đề xuất.

Phía Thái Lan ngày 16/12 bác bỏ các cáo buộc từ Campuchia, khẳng định hành động của mình là “tự vệ và tuân thủ luật pháp quốc tế”. Phái đoàn thường trực nước này tại LHQ cáo buộc Campuchia đưa tranh chấp song phương ra các cuộc họp đa phương để làm suy yếu tinh thần hợp tác quốc tế.

Đại diện Thái Lan Rachada Suthepakul cho biết hơn 400.000 dân Thái Lan đã phải sơ tán, khoảng 200 bệnh viện và cơ sở y tế ngừng hoạt động, gần 400 trường học phải đóng cửa do “các cuộc tấn công của Campuchia”. Bà cho rằng các hành động của Campuchia đã vi phạm luật nhân đạo quốc tế, buộc Bangkok phải thực thi quyền tự vệ theo Điều 51 Hiến chương LHQ, song vẫn tuân thủ các nguyên tắc cần thiết và dùng sức mạnh tương xứng.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Thái Lan Maratee Nalita Andamo hôm qua cũng nêu điều kiện để chấm dứt giao tranh giữa hai nước là “Campuchia phải tuyên bố ngừng bắn trước, thể hiện cam kết chân thành và có thể kiểm chứng đối với hòa bình”.

Bangkok đồng thời kêu gọi Phnom Penh ngừng tất cả cuộc tấn công vào dân thường, tuân thủ đầy đủ luật nhân đạo quốc tế và luật pháp quốc tế, cũng như “chịu trách nhiệm về những thiệt hại đã gây ra cho dân thường”. Campuchia hiện chưa phản hồi về yêu cầu này của Thái Lan.

Giao tranh tái bùng phát giữa hai nước từ ngày 7/12 đã khiến ít nhất 32 người thiệt mạng, gồm 16 binh sĩ cùng một dân thường Thái Lan và 15 dân thường Campuchia. Khoảng 800.000 người ở cả hai nước phải sơ tán. Campuchia đến nay chưa công bố thương vong binh sĩ. Hai bên đều cáo buộc lẫn nhau khơi mào xung đột và nhắm vào dân thường, đồng thời tuyên bố chỉ thực thi quyền tự vệ.

Thanh Danh (Theo Khmer Times, AFP, Thai Enquirer)