Thủ tướng: Cương quyết cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà, vòng vo

Chiều 18-12, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị sơ kết một năm triển khai chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57, năm năm thực hiện chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước, bốn năm triển khai Đề án 06.

Xây dựng sàn giao dịch để dữ liệu được mua bán hợp pháp

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long khẳng định vai trò đầu tàu của Đề án 06 trong công cuộc chuyển đổi số, thúc đẩy sự thay đổi mạnh mẽ về tư duy và nhận thức, giúp chuyển đổi từ nền hành chính truyền thống, sang quản trị số hiện đại, dựa trên dữ liệu và kết nối thông suốt.

Dù vậy, quá trình triển khai Đề án 06 vẫn còn những hạn chế, tồn tại cần khắc phục. Một số nơi vẫn tiếp cận Đề án 06 theo tư duy là nhiệm vụ hành chính mà không nhận thức được nó là động lực cho sự phát triển, đổi mới phương thức quản lý. Điều này dẫn tới việc có hệ thống nhưng tỉ lệ sử dụng chưa cao, có dữ liệu nhưng chất lượng chưa đảm bảo, có nền tảng nhưng chưa kết nối thông suốt.

Ngoài ra, vẫn còn tình trạng quản lý cục bộ, coi dữ liệu là nguồn lực riêng; thanh, quyết toán vẫn còn nhiều vướng mắc. Sự phối hợp liên ngành chưa thực chất. Việc huy động người dân tham gia còn thiếu các biện pháp hiệu quả.

Từ thực tiễn triển khai, Thứ trưởng Nguyễn Văn Long nhìn nhận chuyển đổi số không thể thành công nếu thiếu quyết tâm chính trị từ người đứng đầu. Cùng với đó, dữ liệu phải được coi là tài sản chiến lược, không phải là tài sản riêng của từng bộ, ngành, phải được kết nối, chia sẻ để tạo ra giá trị. Đồng thời, phải có những biện pháp cụ thể để người dân thực sự là trung tâm, cũng là nguồn lực của chuyển đổi số.

Theo ông Long, thời gian tới Đề án 06 cần chuyển đổi mạnh mẽ từ “đầu tư hạ tầng” sang “khai thác giá trị của dữ liệu”. Cụ thể, cần hoàn thiện thể chế cho chuyển đổi số theo hướng đồng bộ, ổn định và lâu dài.

“Thời gian qua, chúng ta đã thành công với cơ chế chỉ đạo hành chính mạnh mẽ. Giai đoạn tới, cần chuyển sang cơ chế pháp luật ổn định; hoàn thiện pháp luật, quy trình, trách nhiệm của từng cơ quan, đảm bảo tạo hành lang pháp lý vững chắc” – Thứ trưởng Bộ Công an nêu rõ.

Cùng với đó là hoàn thiện hệ sinh thái công dân số. Để làm được, đại diện Bộ Công an khẳng định cần cơ chế đặc biệt để huy động người dân tham gia vào chuyển đổi số từ chính dữ liệu của người dân, để hình thành cơ sở dữ liệu toàn diện.

Ngoài ra là phát triển kinh tế dữ liệu. Cần xây dựng những trung tâm sáng tạo, khai thác dữ liệu để doanh nghiệp khởi nghiệp được tiếp cận dữ liệu an toàn. Đồng thời, phải xây dựng “sàn giao dịch dữ liệu”, nơi dữ liệu được mua bán hợp pháp, công khai.

Kiên quyết cắt giảm TTHC rườm rà, vòng vo

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã khái quát những kết quả nổi bật của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải cách hành chính và Đề án 06 đạt được thời gian qua.

Thủ tướng đánh giá tư duy, nhận thức được nâng lên; hành động quyết tâm, quyết liệt, có trọng tâm trọng điểm hơn; hiệu quả thiết thực cho người dân và doanh nghiệp.

Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, bất cập. Theo đó, nhiều mục tiêu chưa hoàn thành trong giai đoạn 2021-2025 như giá trị tăng thêm của kinh tế số, nguồn lực tài chính cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Nhiều nhiệm vụ tại các chương trình, kế hoạch, đề án triển khai còn chậm tiến độ; nhiều nghị định hướng dẫn thi hành các luật chậm được ban hành…

Hạ tầng số chưa đáp ứng yêu cầu; triển khai các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành còn chậm. Cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC) còn chậm, mới đạt 18%; an ninh mạng chưa được quan tâm đúng mức; lừa đảo trực tuyến, tấn công mạng, lộ lọt thông tin cá nhân vẫn còn.

“Những nơi nào làm tốt là nhờ sự quan tâm, quyết liệt, sát sao của người đứng đầu và ngược lại” – Thủ tướng nói và nhấn mạnh, các bộ ngành, cơ quan, địa phương không hoàn thành nhiệm vụ được giao sẽ kiểm điểm, đánh giá người đứng đầu theo Quy định của Bộ Chính trị.

Nhấn mạnh muốn tăng trưởng kinh tế hai con số, trở thành nước phát triển, có thu nhập cao thì không có con đường nào khác là phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi kép, Thủ tướng đã chỉ đạo một số nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới.

Theo đó, Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu Bộ KH&CN tập trung xây dựng, trình Chính phủ để trình Quốc hội ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đo lường, Luật Bưu chính (sửa đổi); xây dựng, trình kế hoạch năm 2026 của Ban Chỉ đạo, hoàn thành trước ngày 15-1-2026.

Bộ Công an xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định về tổ chức và hoạt động của Trung tâm Dữ liệu quốc gia, hoàn thành trong tháng 1-2026; nghiên cứu tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định về cơ chế đột phá cho hoạt động của Trung tâm Sáng tạo, khai thác dữ liệu hoàn thành trong Quý I-2026. Khẩn trương phối hợp với các bộ ngành liên quan sớm trình Chính phủ ban hành Nghị quyết về phát triển công dân số, hoàn thành trong Quý 1-2026.

Thủ tướng cũng giao Bộ Nội vụ xây dựng Kế hoạch hoạt động trọng tâm cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2026-2030, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành trong tháng 1-2026. Ngoài ra, Bộ KH&CN được phân công giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp, tổ chức, trường, viện… phát triển các sản phẩm công nghệ chiến lược.

Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ ngành, địa phương phối hợp với Bộ Công an đăng ký, sử dụng hạ tầng tập trung tại Trung tâm dữ liệu quốc gia.

Bộ Công an được giao khẩn trương triển khai nền tảng VNeID trở thành nền tảng số quốc gia phục vụ người dân, doanh nghiệp. “Cương quyết cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà, vòng vo, mất thời gian; việc nào ai làm tốt nhất thì giao cho người đó làm” – Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cũng khẳng định: Chính phủ cam kết sẽ luôn kiến tạo, đồng hành, dỡ bỏ mọi điểm nghẽn về thể chế, hạ tầng, nhân lực để khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và cải cách hành chính thực sự trở thành động lực, nguồn lực mới, cổ vũ cả dân tộc vững bước tiến lên trong kỷ nguyên mới.

Đồng thời, ông kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp công nghệ phát huy tinh thần dân tộc, dám nghĩ, dám làm; mỗi người dân hãy chủ động trở thành những “công dân số” để làm chủ tương lai.

Có tình trạng vừa thừa, vừa thiếu công chức có chuyên môn

Trình bày báo cáo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Văn Hồi, cho biết về cải cách TTHC, các bộ, ngành đã cắt giảm, đơn giản hóa 3.241 quy định kinh doanh (đạt 20,5%).

Thực hiện Nghị quyết số 66, đến 30-11, dự kiến cắt giảm 3.085 TTHC (đạt 63,1%) và cắt giảm 2.371 điều kiện kinh doanh thuộc ngành, nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện (dự kiến đạt 34,9%).

Thời gian giải quyết TTHC dự kiến sẽ cắt giảm là 29.308 ngày và cắt giảm chi phí tuân thủ TTHC khoảng 48,6 nghìn tỉ đồng/năm (đạt 40,5%).

Đại diện Bộ Nội vụ nhận xét, cải cách TTHC đạt kết quả rõ nét, cắt giảm điều kiện kinh doanh giai đoạn 2020 – 2025 đạt mục tiêu cắt tối thiểu 20%. Cơ chế một cửa, một cửa liên thông, Trung tâm phục vụ hành chính công đã góp phần giảm chi phí tuân thủ, nâng cao chất lượng phục vụ.

Sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy từ Trung ương đến địa phương được triển khai quyết liệt, là điểm sáng của giai đoạn 2021 – 2025.

Chính phủ điện tử, Chính phủ số đạt nhiều kết quả nổi bật, cơ bản hoàn thành mục tiêu đến năm 2025, tạo bước tiến quan trọng trong chuyển đổi số quốc gia.

Song, Bộ Nội vụ đánh giá TTHC trên một số lĩnh vực vẫn phức tạp, rườm rà; phát sinh tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp; liên thông, kết nối giữa các cơ sở dữ liệu, kết quả giải quyết TTHC chưa đáp ứng mục tiêu đề ra.

Chất lượng, cơ cấu cán bộ ở một số cơ quan, đơn vị, đặc biệt cấp xã mới chưa đáp ứng yêu cầu. “Có tình trạng vừa thừa, vừa thiếu công chức có chuyên môn, năng lực; công tác đánh giá còn hình thức, kỷ luật, kỷ cương hành chính chưa nghiêm; đạo đức công vụ ở một số chỗ chưa tốt, thiếu trách nhiệm” – theo Bộ Nội vụ.

Ngoài ra, cơ sở vật chất, trang thiết bị nhiều xã mới còn bất cập. Số trụ sở dôi dư sau sắp xếp chính quyền địa phương 2 cấp còn nhiều, chưa giải quyết hết.

Thời gian tới, Bộ Nội vụ kiến nghị cần đẩy mạnh cải cách TTHC theo hướng đơn giản hóa, minh bạch, giảm chi phí tuân thủ, tiếp tục thực hiện các phương án cắt giảm, đơn giản hóa TTHC liên quan đến sản xuất kinh doanh. Đồng thời, nâng cao hiệu quả cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết TTHC.

Đặc biệt, Bộ Nội vụ cho rằng cần xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm pháp luật, kỷ cương hành chính, đạo đức công vụ.

Thực hiện đúng Kết luận 226 của Ban Bí thư về chấn chỉnh lề lối làm việc, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, thu hút trọng dụng nhân tài vào bộ máy hành chính nhà nước.

Ngoài ra, các địa phương tiếp tục rà soát, điều chuyển, kiện toàn cán bộ chuyên môn có năng lực còn thiếu; nhất là các lĩnh vực về đất đai, môi trường, địa chính, công nghệ thông tin…