Thủ đoạn bán trộm thi thể hiến tặng tại trường Y Harvard

Cedric Lodge, quản lý tại nhà xác Đại học Harvard, bị tòa tuyên phạt 96 tháng tù giam do đánh cắp đầu, não, da và nội tạng từ thi thể hiến tặng tại trường Y Harvard rồi bán qua Facebook. Tại phiên tòa ngày 16/12 ở Pennsylvania, thẩm phán Matthew W. Brann cũng tuyên phạt vợ bị cáo, bà Denise Lodge (65 tuổi), mức án 13 tháng tù vì vai trò đồng phạm trong đường dây mua bán thi thể xuyên bang.

Theo cáo trạng của Văn phòng Công tố Liên bang khu vực Trung Pennsylvania, Lodge (58 tuổi) đã lợi dụng vị trí quản lý nhà xác trường Y Đại học Harvard (HMS) tại Boston để thực hiện hành vi phạm pháp từ năm 2018 đến tháng 3/2020. Thay vì hỏa táng các phần thi thể đã qua sử dụng cho nghiên cứu theo quy định, Lodge lén lút đưa chúng về nhà riêng ở New Hampshire.

Danh mục các bộ phận bị đánh cắp bao gồm đầu, não, da, xương và nội tạng. Bị cáo sau đó rao bán chúng trên các nhóm kín Facebook và gửi cho khách hàng qua đường bưu điện. Cơ quan điều tra xác định vợ chồng Lodge thu lợi bất chính từ 40.000 đến 95.000 USD (khoảng 1-2,5 tỷ đồng).

Trong phần tuyên án, phía công tố nhấn mạnh hành vi của các bị cáo đã “chà đạp lên niềm tin của những người hiến xác và gây tổn thương sâu sắc cho thân nhân”. Con gái một người hiến tặng bày tỏ tại tòa rằng tội ác này không chỉ xâm phạm thân thể người đã khuất mà còn “hủy hoại những ký ức thiêng liêng” của gia đình.

Mặc dù luật sư xin giảm nhẹ hình phạt cho bà Denise vì căn bệnh ung thư vú giai đoạn 4, thẩm phán vẫn quyết định áp dụng án tù giam do tính chất nghiêm trọng của vụ việc.

Ngay sau khi bê bối vỡ lở năm 2023, Đại học Harvard đã sa thải Lodge, người làm việc tại trường từ năm 1995. Đại diện trường gọi hành động này là “phản bội mọi giá trị giáo dục” và gửi thư xin lỗi tới hơn 400 gia đình bị ảnh hưởng.

Ngoài vợ chồng Lodge, 7 người khác trong đường dây này đã nhận tội hoặc đang chờ xét xử. Trong một diễn biến liên quan, một nhân viên nhà xác tại bang Arkansas cũng vừa nhận án 15 năm tù vì tội danh tương tự.

Hiến xác cho y học từ lâu được xem là “món quà im lặng” cao cả nhất mà một cá nhân để lại nhằm phục vụ mục đích đào tạo bác sĩ và nghiên cứu khoa học. Nền tảng của các chương trình này dựa hoàn toàn vào sự tin tưởng tuyệt đối giữa người hiến, gia đình họ và các cơ sở giáo dục tiếp nhận. Thẩm phán vụ án trên cho hay hành vi thương mại hóa các bộ phận cơ thể không chỉ vi phạm pháp luật nghiêm trọng mà còn chà đạp lên nguyên tắc cốt lõi về tôn trọng nhân phẩm người đã khuất trong đạo đức y sinh. Vị này cho hay khi ký giấy hiến tặng, người mất kỳ vọng cơ thể mình đóng góp cho sự tiến bộ của y học, hoàn toàn không chấp nhận việc bị biến thành hàng hóa trục lợi.

Các chuyên gia y tế nhận định vụ việc tại Harvard đã phơi bày lỗ hổng nguy hiểm trong quy trình giám sát đạo đức và an ninh tại các cơ sở lưu trữ thi thể, ngay cả ở những định chế danh tiếng nhất. Sự xâm phạm này gây ra nỗi đau tinh thần dai dẳng cho thân nhân, đồng thời có nguy cơ làm xói mòn niềm tin của cộng đồng vào hệ thống y tế. Hệ quả lâu dài có thể dẫn đến sự sụt giảm nghiêm trọng nguồn xác hiến tặng vốn đang rất khan hiếm, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đào tạo y khoa trong tương lai.

Bình Minh (Theo NYT, USA Today, The Harvard Crimson)