Rủi ro khi thay dầu động cơ không đúng chuẩn cho xe hybrid

Khoảng 5 năm trở lại đây, thị trường ô tô Việt Nam chứng kiến sự bùng nổ của các dòng xe sử dụng động cơ xăng – điện (xe hybrid). Với ưu điểm tiết kiệm nhiên liệu, vận hành êm ái, các mẫu xe hybrid chiếm thiện cảm người tiêu dùng. Tuy nhiên, đằng sau công nghệ này là quy trình chăm sóc, bảo dưỡng đặc thù, không phải ai cũng nắm vững.

Một trong những sai lầm phổ biến nhất với người dùng xe hybrid là sử dụng dầu động cơ không đúng chuẩn, dẫn đến nhiều hệ lụy về lâu dài, ảnh hưởng đến khả năng vận hành.

Về bản chất, động cơ đốt trong trên xe hybrid vận hành khác biệt hoàn toàn so với động cơ xăng thông thường. Thay vì hoạt động xuyên suốt, động cơ đốt trong trên dòng xe này thường xuyên tắt – mở luân phiên cùng mô-tơ điện tùy theo tốc độ và điều kiện vận hành. 

Đơn cử khi di chuyển trong nội đô, động cơ xăng phải tắt – bật liên tục, buộc hệ thống bôi trơn phải đáp ứng khả năng luân chuyển dầu cực nhanh để bao phủ các chi tiết máy. Đây là yêu cầu khắt khe mà các loại dầu nhớt dành cho động cơ truyền thống khó đáp ứng được.

Phân tích về vấn đề này, anh Nguyễn Ngọc Nên –  Kỹ thuật viên ô tô tại một garage ở TP.HCM cho biết, sai lầm lớn của nhiều chủ xe là tin rằng dầu càng đặc thì bảo vệ máy càng tốt. Với xe hybrid, khi động cơ xăng đột ngột khởi động lại, dầu nhớt cần có độ loãng siêu thấp, thường là chuẩn 0W-16 hoặc 0W-20, để luân chuyển, phủ kín các chi tiết máy.

Nếu sử dụng các loại dầu đặc như 10W-40, 15W-40, tốc độ luân chuyển của dầu sẽ không đáp ứng kịp thời, dẫn đến tình trạng ma sát khô. “Nhiều trường hợp mang xe đến kiểm tra trong tình trạng máy rung giật, nguyên nhân do các bộ phận bên trong bị mài mòn vì dùng sai chỉ số nhớt trong thời gian dài”, anh Nên chia sẻ.

Bên cạnh đó, do đặc thù hoạt động ngắt quãng, động cơ đốt trong trên xe hybrid thường không đạt đến nhiệt độ vận hành tối ưu để làm bay hơi hết lượng nước ngưng tụ, phát sinh trong quá trình cháy. Do đó nhiều xe gặp tình trạng đóng cặn nhớt ở đáy các-te, dầu bôi trơn có màu cà phê sữa.

Ở góc độ khác, các hệ thống hybrid dùng động cơ đốt trong dung tích nhỏ thường xảy ra hiện tượng đánh lửa sớm ở tốc độ thấp (LSPI). Việc sử dụng dầu không đạt chuẩn API SP có thể khiến nhiên liệu tự cháy trước thời điểm bu-gi đánh lửa, tạo ra áp suất chênh lệch bất thường, ảnh hưởng đến piston và thanh truyền. Do đó, anh Nên khuyến cáo chủ xe tuyệt đối không nên dùng dầu chuẩn cũ từ API SN trở xuống cho các dòng xe hybrid đời mới.

Ngoài các hư hỏng về mặt cơ khí, dầu nhớt sai chuẩn còn làm giảm khả năng tiết kiệm nhiên liệu của xe hybrid. Dầu quá đặc làm tăng lực cản, khiến động cơ vận hành nặng nề, tiêu hao nhiều nhiên liệu hơn. 

Nhìn chung, bảo dưỡng xe hybrid đòi hỏi người dùng cần ưu tiên các loại dầu đạt chuẩn API SP hoặc ILSAC GF-6B để bảo vệ động cơ trước các rủi ro hư hỏng cơ khí đặc thù. Thay vì tin vào kinh nghiệm truyền miệng, chủ xe nên chủ động trang bị kiến thức kỹ thuật để đảm bảo khả năng vận hành bền bỉ cho xe.