Có nên sạc xe điện qua đêm?

Sự phổ biến ngày càng nhanh của xe điện tại Việt Nam đang kéo theo nhiều thói quen sử dụng mới, trong đó có việc sạc pin qua đêm. Với không ít người dùng, đây là cách tiện lợi nhất để đảm bảo xe luôn đầy pin cho ngày hôm sau. Tuy nhiên, xung quanh thói quen này vẫn tồn tại nhiều băn khoăn liên quan đến độ an toàn, tuổi thọ pin và nguy cơ cháy nổ.

Trên thực tế, phần lớn mẫu xe điện hiện nay, từ ô tô đến xe máy điện, đều được trang bị hệ thống quản lý pin thông minh (BMS). Hệ thống này có nhiệm vụ kiểm soát dòng điện, nhiệt độ, điện áp và tự động ngắt sạc khi pin đạt mức đầy theo thiết kế. Nhờ đó, về mặt kỹ thuật, việc sạc qua đêm không còn nguy hiểm như lo ngại phổ biến trước đây. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc người dùng có thể hoàn toàn “cắm sạc rồi quên”.

Rủi ro gì khi sạc xe điện trong thời gian dài?

Yếu tố quan trọng nhất khi sạc xe điện qua đêm nằm ở điều kiện hạ tầng điện và thiết bị sạc. Ổ cắm, dây dẫn, bộ sạc cần đạt chuẩn, được lắp đặt đúng kỹ thuật và không sử dụng chung với quá nhiều thiết bị điện công suất lớn khác. Trong bối cảnh nhiều gia đình Việt sinh sống tại nhà phố hoặc chung cư cũ, hệ thống điện chưa được thiết kế cho nhu cầu sạc xe điện kéo dài nhiều giờ, nguy cơ quá tải hoặc phát sinh sự cố vẫn có thể xảy ra nếu chủ quan.

Ở góc độ tuổi thọ pin, sạc qua đêm không phải là “thủ phạm” trực tiếp khiến pin nhanh chai, nhưng cách sạc mới là yếu tố quyết định. Pin lithium-ion (loại pin phổ biến trên xe điện) không thích hợp với việc thường xuyên duy trì ở mức 100% trong thời gian dài. Do đó, hành động cắm sạc qua đêm nếu pin đã đầy từ sớm nhưng vẫn duy trì trạng thái kết nối nguồn điện, có thể khiến pin chịu áp lực nhiệt và điện áp cao hơn mức tối ưu. Về lâu dài, điều này có thể ảnh hưởng đến độ bền pin, dù tác động không xảy ra ngay lập tức.

Nhiều chuyên gia khuyến nghị người dùng nên duy trì mức sạc pin trong khoảng 20% – 80% cho nhu cầu sử dụng hằng ngày. Đây là “vùng an toàn” giúp pin hoạt động ổn định, hạn chế quá trình lão hóa hóa học bên trong cell pin. Trong trường hợp cần di chuyển xa vào sáng hôm sau, việc sạc đầy 100% là cần thiết, nhưng không nên biến điều này thành thói quen lặp lại mỗi ngày.

Một khía cạnh khác cũng cần được cân nhắc là an toàn cháy nổ. Dù xe điện hiện đại đã được cải thiện rất nhiều về tiêu chuẩn an toàn, rủi ro vẫn có thể đến từ những yếu tố bên ngoài như bộ sạc kém chất lượng, dây điện cũ, môi trường sạc ẩm ướt hoặc bị che chắn kém thông thoáng. Vì vậy, khi sạc xe qua đêm, thời điểm người dùng đang ngủ và không thể kịp thời phát hiện sự cố, ít nhiều cũng tiềm ẩn mức độ rủi ro cao hơn so với sạc ban ngày có giám sát.

Có nên sạc xe điện qua đêm?

Từ góc nhìn thực tế sử dụng, sạc xe điện qua đêm vẫn là lựa chọn tiện lợi với nhiều người, đặc biệt là nhóm dùng xe hằng ngày trong đô thị. Sau một ngày di chuyển, việc cắm sạc, để xe “nạp năng lượng” trong lúc nghỉ ngơi giúp tiết kiệm thời gian, không làm gián đoạn sinh hoạt. Vấn đề không nằm ở việc có sạc qua đêm hay không, mà ở cách người dùng chuẩn bị điều kiện sạc an toàn và hình thành thói quen sử dụng pin hợp lý.

Với những ai mới sử dụng xe điện, việc hiểu đúng về công nghệ pin, hệ thống sạc là điều cần thiết. Sạc qua đêm không phải điều cấm kỵ, nhưng cũng không nên quá phụ thuộc. Trong điều kiện lý tưởng, người dùng nên ưu tiên sạc chậm, sạc tại nhà với thiết bị chính hãng, đặt xe ở nơi khô ráo, thông thoáng và tránh sạc đầy pin liên tục nếu không thực sự cần thiết.

Cuối cùng, với câu hỏi: có nên sạc xe điện qua đêm hay không? Câu trả lời không hoàn toàn là có hoặc không. Đây là lựa chọn phụ thuộc vào điều kiện sử dụng, hạ tầng điện và mức độ hiểu biết của mỗi người dùng. Khi được thực hiện đúng cách, sạc qua đêm vẫn có thể an toàn và tiện lợi. Ngược lại, sự chủ quan, thói quen sử dụng thiếu kiểm soát mới chính là yếu tố khiến xe điện trở thành rủi ro, thay vì một phương tiện thân thiện và hiện đại như kỳ vọng ban đầu.