Bộ Công an đề xuất đưa VNeID thành ‘siêu nền tảng’ số quốc gia

Báo cáo tại diễn đàn quốc gia phát triển Kinh tế số và xã hội số lần thứ 3 sáng nay 20.12, thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia, nhấn mạnh dữ liệu là tài sản kinh tế đặc biệt, phải xác định kinh tế dữ liệu là đột phá chiến lược.

Theo thiếu tướng Cương, cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia đang được tạo lập và phát huy vai trò to lớn. Trong đó, dữ liệu quốc gia về dân cư của Bộ Công an đã xây dựng không đơn thuần chỉ là công cụ quản lý hành chính mà còn đóng vai trò rất quan trọng để nâng cao sức cạnh tranh quốc gia trong kỷ nguyên số.

Về đề án 06, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia cho hay đã “đánh dấu bước chuyển mình lịch sử” của Việt Nam trong cuộc chuyển đổi số. Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã có 107 triệu dữ liệu công dân, kết nối với 15 bộ, ngành và 34 địa phương, tiếp nhận 2,1 tỉ lượt yêu cầu xác thực. 

Ứng dụng VNeID có 67 triệu tài khoản định danh điện tử, tích hợp 50 tiện ích. Cổng dịch vụ công quốc gia tích hợp 4.700 thủ tục, tiếp nhận 11,5 triệu hồ sơ trực tuyến năm 2025 và tiết kiệm hơn 4.000 tỉ đồng chi phí xã hội. VNeID chi trả 33.000 tỉ tiền an sinh xã hội cho 675.000 người.

Tuy nhiên, theo thiếu tướng Cương, nếu nhìn vào thực chất, chúng ta mới ở giai đoạn xây nền móng bước đầu của nền kinh tế dữ liệu. Để tăng trưởng GDP 2 con số giai đoạn 2026 – 2030, cần phải giải quyết 3 điểm nghẽn quan trọng.

Theo đó, điểm nghẽn thứ nhất có dữ liệu nhưng thiếu dữ liệu sống động. Hiện mới có 12 cơ sở dữ liệu trọng điểm, có 8 cơ sở dữ liệu chưa có nền tảng cơ sở dữ liệu chung hoặc mức độ hoàn thiện rất thấp. 

Điểm nghẽn thứ hai là có nền tảng nhưng thiếu hệ sinh thái. VNeID có 67 triệu tài khoản nhưng chưa thực sự trở thành “siêu nền tảng”, người dân vẫn có thể sử dụng nhiều ứng dụng khác nhau cho từng dịch vụ và chưa có trải nghiệm liền mạch.

Điểm nghẽn thứ ba là chưa xác định được mô hình kinh tế dữ liệu của quốc gia. Thế giới hiện nay có 3 mô hình chính: thị trường tự do của Mỹ (doanh nghiệp và hệ sinh thái dữ liệu giữ vai trò chủ đạo, quy mô toàn cầu, đổi mới và thương mại hóa AI nhanh chóng); mô hình nhà nước điều phối của Trung Quốc; mô hình lợi ích của người dân của EU. Trong khi đó, Việt Nam mới ở giai đoạn đầu của sự phát triển và mô hình kinh tế dữ liệu riêng đang ở bước đầu.

Vườn ươm sáng tạo cho doanh nghiệp như Singapore 

Để vượt qua 3 điểm nghẽn, từ đó tạo bước nhảy vọt, Bộ Công an đề xuất 5 đột phá chiến lược để gắn chặt chẽ với mục tiêu phát triển kinh tế số và xã hội số.

Theo đó, xây dựng Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế dữ liệu. Đồng thời, xây dựng hệ sinh thái dữ liệu mở để phục vụ doanh nghiệp và đổi mới sáng tạo. 

Thiếu tướng Cương cho hay, Bộ Công an đang tham mưu xây dựng nghị định quy định về cơ chế đột phá phát triển cho hoạt động sáng tạo khai thác dữ liệu từ vườn ươm sáng tạo, khai thác dữ liệu thuộc Trung tâm Dữ liệu quốc gia. Vườn ươm này sẽ cung cấp hỗ trợ toàn diện cho các doanh nghiệp từ cơ sở vật chất, kết nối vốn đầu tư, tư vấn chuyên môn để tạo điều kiện khởi nghiệp và thương mại hóa sản phẩm. 

“Mô hình này đã thành công ở Singapore, Estonia và đang kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam hình thành các công nghiệp dữ liệu trị giá hàng tỉ USD để đóng góp trực tiếp vào kinh tế số, chiếm 30% GDP vào năm 2030”, thiếu tướng Cương cho hay.

Đặc biệt, Bộ Công an đề xuất nâng cấp VNeID thành “siêu nền tảng” số quốc gia, trung tâm của hệ sinh thái số. Đây là giải pháp để VNeID không chỉ là ứng dụng định danh mà trở thành điểm truy cập duy nhất, kết nối liền mạch giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Bộ Công an cũng đề xuất triển khai chiến lược phát triển công dân số quốc gia với cơ chế khuyến khích đột phá; khung kiến trúc dữ liệu quốc gia.