Xuân về sớm trên 3.000 km cao tốc Bắc

Vé máy bay đắt đỏ? Đã có cao tốc lo!

Ngày 19.12.2025 đánh dấu mốc lịch sử của ngành giao thông VN khi chính thức hoàn thành và thông xe kỹ thuật 3.188 km tuyến chính cao tốc Bắc – Nam và 325 km nút giao, đường dẫn. Với tổng cộng 3.513 km đã liền mạch, Bộ Xây dựng không chỉ vượt mục tiêu Kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm 2021-2025 do Quốc hội và Chính phủ giao mà còn vượt cả mong đợi của người dân trên khắp mọi miền tổ quốc.

“Đoạn Hoài Nhơn – Quy Nhơn đã xong rồi, gần 90 km cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn cũng chính thức hoàn thành, tết này lại chạy xe veo veo”, chị Nguyễn Thanh Bình, ngụ tại P.Thạnh Mỹ Tây (TP.HCM), hào hứng chia sẻ. Khoảng 3 năm nay, gia đình chị Bình đã không phải vất vả dành dụm tiền mua vé máy bay về quê mỗi khi tết đến. “Quê tôi ở Quy Nhơn (cũ), dù đi làm và định cư ở TP.HCM nhưng năm nào tôi cùng gia đình cũng chọn về quê ăn tết. Trước đây, cứ đến tháng 10 là tôi phải chực chờ săn vé máy bay, tốn vài chục triệu đồng tiền vé khứ hồi cho cả nhà. Khi kinh tế khó khăn, vợ chồng tôi có lúc lục đục cãi nhau chỉ vì tiêu tốn quá nhiều chi phí cho việc về quê đón tết. Thế nhưng từ ngày cao tốc về miền Trung hoàn chỉnh, cả nhà tôi đã sử dụng ô tô để di chuyển, tiết kiệm được nhiều thời gian, tiền bạc, cũng như có thể đi chơi tết thuận lợi hơn rất nhiều”, chị Bình nói.

Cùng từng vất vả săn vé máy bay như chị Bình nhưng anh Trương Minh Khanh (ngụ P.Cát Lái, TP.HCM) gần 10 năm qua đã chuyển sang tự lái ô tô từ TP.HCM về quê ở Khánh Hòa. Gần 1 thập niên rong ruổi trên từng cây số, anh Khanh cảm nhận rất rõ sự thay đổi từng ngày của hệ thống đường sá nối liên tỉnh, liên vùng. Anh kể: Ngày trước, đường về quê hầu như chỉ có QL1A và tuyến đường tránh ven biển. Các tuyến đường này vừa nhỏ, vừa giao cắt với đường nội đô, đường dân sinh nên có rất nhiều giao lộ, tốc độ di chuyển không nhanh được và còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn. Khoảng cách từ TP.HCM đi Nha Trang (Khánh Hòa) hơn 300 km nhưng có khi phải mất cả ngày, đi từ sáng đến tối mới tới nơi.

“Từ khi các tuyến cao tốc được hoàn thành và kết nối, việc về quê không còn gian nan nữa. Đầu tiên là cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết, rồi Cam Lâm – Vĩnh Hảo, mới nhất là Vân Phong – Nha Trang… cứ mỗi đoạn nối thông xe là một lần tôi về quê rút ngắn được vài giờ đồng hồ. Đến giờ này, ô tô có thể chạy thẳng một mạch từ TP.HCM về đến Nha Trang chỉ mất tối đa 6 tiếng, nếu chạy ban đêm đường vắng chỉ còn khoảng 5 tiếng. Thật sự bây giờ việc tắm biển, ăn bún cá buổi sáng ở Nha Trang, trưa ăn cơm tấm ở TP.HCM là điều không còn xa vời nữa. Không chỉ tết mà cứ dịp lễ nào được nghỉ vài ngày là nhà tôi lại huýt sáo lên đường về quê. Vừa khỏe vừa vui”, anh Trương Minh Khanh nói.

Tương tự, chị Loan Nhung, giám đốc nhân sự một công ty chuyên về công nghệ tại TP.HCM, đánh giá việc liên thông các tuyến cao tốc giúp cho việc di chuyển còn nhanh chóng và thuận tiện hơn đi máy bay. “Nhà tôi ở Di Linh, Lâm Đồng, cách xa sân bay Liên Khương đến hơn 50 km. Nếu tôi đi máy bay thì phải đến sớm chờ đợi, làm thủ tục, chờ xuống máy bay, lấy hành lý, rồi di chuyển từ sân bay về nhà. Tính tổng thời gian còn dài hơn là di chuyển bằng ô tô. Vì vậy, khoảng 1 – 2 năm nay tôi chỉ về quê bằng ô tô chứ không đi máy bay nữa”, chị bộc bạch.

Cà Mau xa lắm đã hóa gần

Người dân miền Trung phấn khởi vì có tuyến cao tốc kết nối bao nhiêu thì người dân miền Tây cũng vui mừng bấy nhiêu vì đường về quê đã không còn xa vời vợi. Vừa mới trở lại TP.HCM sau chuyến đi về quê Sóc Trăng (nay thuộc Cần Thơ), anh Cao Minh Hùng, ngụ tại P.Bình Chiểu (TP.HCM), hết sức xúc động khi nhìn thấy hành trình của mình toàn bộ đều đi trên cao tốc. Anh Hùng nhớ lại hành trình về quê ăn tết của những người con miền Tây trước đây hết sức gian nan. Cứ mỗi dịp cận tết hoặc sau tết, hàng trăm ngàn người lao động ở khắp TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai lại khăn gói, lỉnh kỉnh hành lý đi xe máy về quê, khiến các tuyến đường về miền Tây vốn nhỏ hẹp lại càng chật chội hơn.

Khoảng 5 năm trước, hành trình từ TP.HCM đi Sóc Trăng (cũ) ngày thường mất khoảng 5 tiếng, nhưng vào dịp lễ tết thì ùn tắc liên miên, thường xuyên xảy ra kẹt xe ngay cầu Mỹ Thuận và khu vực từ Cái Bè (Tiền Giang, nay thuộc tỉnh Đồng Tháp) đến đầu đường dẫn vào cao tốc TP.HCM – Trung Lương.

“Có lần về quê dịp tết, tôi phải dừng tạm ở siêu thị tại Vĩnh Long chờ bớt tắc đường mới đi tiếp được, hành trình 5 tiếng kéo dài đến 7 – 8 tiếng hoặc hơn. Đó là khi đường về miền Tây chỉ có duy nhất tuyến cao tốc TP.HCM – Trung Lương. Rồi 5 năm trở lại đây, lần lượt các tuyến khác hoàn thành và thông xe, miền Tây có thêm tuyến Trung Lương – Mỹ Thuận, mới đây tiếp tục có tuyến Mỹ Thuận – Cần Thơ. Hiện nay tôi đi từ TP.HCM về quê Sóc Trăng chỉ mất có 4 tiếng di chuyển trên đường, khoảng cách được rút ngắn đáng kể”, anh Cao Minh Hùng hồ hởi nêu cảm nhận.

Cùng tâm trạng vui mừng trước những đổi thay, phát triển của hạ tầng giao thông, anh Phạm Minh Tuấn Đức, giám đốc marketing một hãng ô tô tại TP.HCM, nêu cảm nhận: “Quê tôi ở Kiên Giang (nay thuộc An Giang), đường về quê mấy năm trước phải qua phà nên cực kỳ vất vả. Đến nay các tuyến đường cao tốc nối các tỉnh miền Tây đã thông suốt, tôi đi từ TP.HCM về đến quê chỉ mất 5 tiếng, không còn phải qua phà, không còn xếp hàng chờ đợi mòn mỏi. Ngay cả lúc không phải lễ tết, ông bà ở quê có thể đi TP.HCM thăm con cháu thuận tiện. Đó là sự đổi thay rất lớn mà tất cả người dân đều được hưởng lợi”.

Sau hơn 2 thập niên nỗ lực “xóa trắng” cao tốc, giờ đây nhiều địa phương như Đồng Tháp “khuất nẻo”, Cà Mau “xa lắm” đã hóa gần. Những con đường thênh thang xuyên qua cánh đồng lúa thẳng cánh cò bay, những cầu lớn vượt sông không chỉ giảm nỗi nhọc nhằn của những người con miền Tây xa xứ mà còn trở thành cú hích để các công ty du lịch lữ hành thiết kế lại tour, để các tỉnh thành ĐBSCL cùng TP.HCM vẽ lại bản đồ du lịch. Khoảng 3 năm trở lại đây, du xuân bằng đường bộ đã bắt đầu trở thành xu hướng mới được các doanh nghiệp (DN) du lịch ghi nhận.

Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT Vietravel Corporation, nhận xét: VN là đất nước có chiều dọc rất dài, chiều ngang khá hẹp, khiến việc vận chuyển du khách dọc tuyến Bắc – Nam mất rất nhiều thời gian. Trước đây, du lịch hầu hết phụ thuộc vào ngành hàng không để đảm bảo được thời gian tham quan của khách. Hiện nay, mạng lưới đường bộ cao tốc thông suốt sẽ tạo điều kiện rất tốt cho khách tiếp cận các điểm đến, giảm thời gian di chuyển, bù lại kéo dài thời gian lưu trú, giúp khách đi sâu hơn vào văn hóa địa phương. Thực tế, ngay từ khi “chiến dịch” nối cao tốc Bắc – Nam được Chính phủ quyết liệt triển khai, các DN du lịch đã nhanh chóng “nương theo” từng đoạn tuyến để thiết kế các sản phẩm tour đường bộ mới.

“Giao thông là mạch máu của nền kinh tế. Đường chạy tới đâu, một vùng đất mới sẽ được kích hoạt. Hạ tầng đường bộ cao tốc đang thay đổi hoàn toàn bản đồ và diện mạo toàn bộ sản phẩm du lịch của VN, chuyển từ bộ sản phẩm xương cá sang bộ sản phẩm nan hoa, thúc đẩy các địa phương phát triển nhiều khu du lịch, bất động sản du lịch, cơ sở lưu trú, dịch vụ giải trí… ngấm sâu hơn vào nền kinh tế địa phương”, ông Nguyễn Quốc Kỳ nhận định.

Sức bật mới cho nhiều vùng kinh tế

Đúng như nhận xét của Chủ tịch HĐQT Vietravel Corporation, lộ thông thì tài thông. Các địa phương nằm trong địa phận có tuyến cao tốc Bắc – Nam đi qua đã mong chờ từng ngày kết nối cao tốc để tạo sức bật kinh tế.

Ông Lâm Văn Bi, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, từng nhìn nhận nếu như ĐBSCL là “vùng trũng” về kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ của cả nước thì Cà Mau là địa phương có hệ thống hạ tầng giao thông yếu nhất vùng. Những năm qua, địa phương đã cố gắng dồn lực triển khai nhiều dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông qua địa bàn tỉnh, trong đó có hệ thống quốc lộ đi qua tỉnh gồm QL1, QL63, đường hành lang ven biển phía nam, Quản Lộ Phụng Hiệp, đường Hồ Chí Minh… Các dự án hoàn thành đưa vào sử dụng đã phát huy rất tốt hiệu quả đầu tư, từng bước hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông và góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển KT-XH của địa phương. Tuy nhiên, nhìn chung kết quả đạt được còn chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu phát triển của địa phương, nguyên nhân chính là do chưa có giao thông đường bộ tốc độ cao.

“Dự án cao tốc Cần Thơ – Cà Mau được xem là dự án “xóa trắng” cao tốc theo hướng trục dọc phía nam của khu vực ĐBSCL. Tuyến cao tốc này hoàn thành sẽ có sức lan tỏa rất lớn, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy phát triển KT-XH, đảm bảo quốc phòng – an ninh cho khu vực, trong đó có Cà Mau. Tỉnh đang tập trung triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao theo Nghị quyết số 18 của Chính phủ, xem đây là nhiệm vụ chính trị hàng đầu để quyết tâm cùng với các bộ, ngành thực hiện hoàn thành dự án đúng theo kế hoạch”, ông Lâm Văn Bi thông tin.

Ông D.H, giám đốc một DN vận tải hàng hóa tại TP.HCM chuyên chạy tuyến Nam – Bắc, nói rằng thực tế hiện nay tuyến QL1 chưa quá tải. Trừ đoạn qua địa phận Phú Yên (nay là Đắk Lắk) chất lượng đường có dấu hiệu xuống cấp, các đoạn còn lại không mấy khi xảy ra hiện tượng ùn tắc, trừ khi có sự cố. Nhưng QL1 là đường hỗn hợp, xung quanh có nhà dân và nhiều điểm giao cắt nên các xe vận tải, đặc biệt là xe container vận tải hàng hóa, không thể chạy tối đa tốc độ cho phép; đồng thời rủi ro dẫn tới tai nạn giao thông cũng cao hơn chạy trên các tuyến đường cao tốc. Bên cạnh đó, tốc độ tăng trưởng vận tải trên hành lang Bắc – Nam trung bình khoảng 15%/năm. Mặc dù có rất nhiều dự án nâng cao năng lực vận tải của đường sắt, đường thủy đang được triển khai nhưng đường bộ vẫn là xương sống của hệ thống logistics tại VN.

“Bài toán chi phí đang là nỗi sợ hãi lớn nhất với các DN vận tải. Rất nhiều loại phí, lệ phí phải đóng. Nếu hạ tầng thông suốt, đường sá thuận lợi sẽ giúp các DN giảm được phí nhiên liệu vốn chiếm tới 1/3 tổng chi phí, đồng thời tăng hiệu suất sử dụng xe, nâng hiệu quả kinh doanh. Trước đây, 1 xe đầu kéo chạy từ Nam ra Bắc mất khoảng 40 – 50 giờ. Sau khi mở rộng QL1, thời gian giảm xuống 36 – 40 giờ. Phủ cao tốc toàn tuyến dọc hành lang này với vận tốc trung bình 80 – 90 km/giờ thì thời gian cho 1 chuyến hàng giảm xuống chỉ còn từ 24 – 28 giờ, tính cả thời gian tài xế nghỉ ngơi. Đường cao tốc thông thoáng, ít giao cắt, tài xế chạy cũng đỡ vất vả hơn nhiều”, ông H. nói.

Theo tính toán của Bộ Xây dựng, hành lang vận tải trên trục Bắc – Nam kết nối 74% các cảng biển, 75% các khu kinh tế, 16/23 cảng hàng không với 91% lưu lượng hành khách. Trong đó, hệ thống đường bộ sẽ gánh 65% khối lượng hàng hóa. Cùng với tốc độ phát triển kinh tế, phục hồi kinh tế sau đại dịch, nhu cầu vận chuyển hàng hóa và hành khách giai đoạn tới sẽ còn tăng mạnh. Vì thế, rút ngắn quãng đường, thời gian di chuyển, tiết giảm chi phí là cách duy nhất để vận tải đường bộ tiếp tục cạnh tranh và nâng cao năng lực.