Hai cuốn sách về AI và chuyển đổi số trong truyền thông

Hai cuốn sách Trí tuệ nhân tạo trong hoạt động báo chí – truyền thông và Chuyển đổi số trong báo chí – truyền thông, do PGS. TS Nguyễn Thị Trường Giang chủ biên, được coi là “cẩm nang” hệ thống hóa tri thức và kinh nghiệm cho người làm báo chí, truyền thông thời đại số.

“Trí tuệ nhân tạo trong hoạt động báo chí – truyền thông”

AI đang làm thay đổi cách báo chí vận hành, từ sản xuất nội dung, quản trị tòa soạn đến cách tiếp cận và giữ chân độc giả. Trong bối cảnh đó, Trí tuệ nhân tạo trong hoạt động báo chí – truyền thông như một lát cắt hệ thống về việc AI đang và sẽ tác động thế nào đến nghề báo.

Cuốn sách gồm bốn chương, triển khai theo trình tự từ lý thuyết đến ứng dụng. Nội dung các chương lần lượt giới thiệu về AI trong truyền thông hiện đại; phân tích các lớp ứng dụng AI trong từng khâu nghiệp vụ báo chí; đánh giá thực trạng ứng dụng AI tại Việt Nam; đồng thời chỉ ra xu hướng phát triển cho giai đoạn tới.

Thay vì tiếp cận AI thuần túy dưới góc độ công nghệ, sách đặt trí tuệ nhân tạo vào trung tâm của quá trình chuyển đổi báo chí, coi đây là yếu tố đang tái cấu trúc quy trình làm tin, mô hình quản lý và mối quan hệ giữa báo chí với công chúng. AI vì thế không dừng ở vai trò công cụ hỗ trợ kỹ thuật, mà trở thành một phần của cách báo chí vận hành.

Cách tiếp cận của tác giả gắn với thực tiễn Việt Nam. Các vấn đề về AI được đặt trong mối liên hệ với bối cảnh chính trị, pháp lý, văn hóa và điều kiện phát triển của báo chí trong nước, thay vì chỉ mô tả xu hướng chung trên thế giới. Cách tổ chức này giúp người đọc không chỉ “biết AI là gì” mà còn hình dung được AI có thể áp dụng ra sao trong hoạt động báo chí, truyền thông.

“Chuyển đổi số trong báo chí – truyền thông”

Xu hướng chuyển đổi số đang đặt báo chí – truyền thông trước yêu cầu thay đổi toàn diện, từ cách làm nội dung đến mô hình tổ chức tòa soạn. Trong bối cảnh đó, cuốn Chuyển đổi số trong báo chí – truyền thông cung cấp cái nhìn hệ thống về quá trình chuyển đổi số báo chí, cả ở góc độ lý luận và thực tiễn.

Tác giả đặt chuyển đổi số báo chí trong bối cảnh chung toàn cầu và định hướng chuyển đổi số quốc gia, coi báo chí vừa là lĩnh vực chịu tác động trực tiếp, vừa là lực lượng tiên phong, đóng vai trò lan tỏa các giá trị của chuyển đổi số tới toàn xã hội. Từ cách tiếp cận này, sách nhấn mạnh chuyển đổi số báo chí không chỉ là ứng dụng công nghệ mới, mà là quá trình tái cấu trúc toàn diện hoạt động báo chí.

Nội dung được xây dựng trên nền tảng liên ngành giữa báo chí, công nghệ thông tin và quản trị. Với kết cấu gồm năm chương, sách đi từ cơ sở lý luận, phân tích các ứng dụng cụ thể, khảo sát mô hình chuyển đổi số trong nước và quốc tế, đến đánh giá thực trạng tại Việt Nam và đề xuất giải pháp. Cách dẫn dắt giúp người đọc dễ theo dõi, hình dung chuyển đổi số tác động thế nào đến từng khâu trong hoạt động báo chí.

Sách đưa ra nhiều khuyến nghị chính sách cụ thể, có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho cơ quan quản lý. Đây còn là tài liệu đào tạo, góp phần chuẩn bị nguồn nhân lực cho nền báo chí hiện đại.

Trọng Đạt