Được mùa, rớt giá, thiếu hàng xuất khẩu
Ghi nhận tại xã Ngũ Hiệp (tỉnh Đồng Tháp), ông Dương Văn Đây cho biết vừa xuất bán khoảng 20 tấn sầu riêng. Mức giá ghi nhận với dòng Monthong loại A là 100.000 đồng/kg, trong khi sầu riêng Ri6 chỉ đạt 58.000 đồng/kg. So với cùng kỳ năm ngoái, mức giá này đã “bốc hơi” khoảng 30-40%.
“Thời điểm này năm ngoái, sầu riêng Monthong loại A tại vườn có giá lên tới 150.000-170.000 đồng/kg, Ri6 cũng vượt ngưỡng 100.000 đồng/kg, mang lại lợi nhuận lớn. Năm nay giá giảm sâu, nông dân mất khoảng 50.000 đồng/kg lợi nhuận đối với giống Monthong, ai cũng tiếc nuối”, ông Đây chia sẻ.
Không chỉ nông dân kém vui, các doanh nghiệp xuất khẩu cũng đang trong tình trạng “ngồi trên đống lửa”. Ông Võ Tấn Lợi, Giám đốc Công ty XNK Phương Ngọc Cái Bè – một đơn vị xuất khẩu lớn tại Đồng Tháp – cho biết, năng lực xuất khẩu của doanh nghiệp đã giảm từ mức 50-60 tấn/ngày xuống chỉ còn khoảng 10 tấn/ngày.
“Nhu cầu từ đối tác rất lớn, đặc biệt khi sầu riêng Thái Lan đã hết vụ. Tuy nhiên, chúng tôi không gom đủ hàng để trả đơn. Đây là điều vô cùng đáng tiếc cho cả doanh nghiệp và bà con nông dân”, ông Lợi thừa nhận.
Nông dân thu hoạch sầu riêng tại Đồng Tháp (Ảnh: Huân Trần).
Theo phân tích của giới chuyên môn, vụ nghịch năm nay tại ĐBSCL được đánh giá là “trúng mùa” với năng suất cao, đạt trung bình 20 tấn/ha. Bên cạnh diện tích lâu năm, nhiều vườn trồng mới cũng bắt đầu cho thu hoạch, đẩy tổng sản lượng tăng vọt. Tuy nhiên, tỷ lệ hàng đạt chuẩn xuất khẩu lại rất thấp do vướng các chỉ tiêu về dư lượng kim loại nặng Cadimi.
Để đảm bảo quy chuẩn khắt khe của thị trường Trung Quốc (ngưỡng cho phép dưới 0,05 mg/kg), doanh nghiệp buộc phải test mẫu kỹ lưỡng trước khi thu mua. “Chỉ cần vài trái kiểm tra ngẫu nhiên vượt ngưỡng là chúng tôi buộc phải từ chối thu mua cả lô hàng 15-20 tấn. Rủi ro quá lớn khiến sản lượng thu mua sụt giảm nghiêm trọng”, ông Lợi lý giải.
Tình trạng này khiến nhiều doanh nghiệp dù mở rộng vùng mua sang các tỉnh lân cận vẫn không đủ hàng, trong khi thương lái cũng e dè, không còn cảnh tranh mua tranh bán sôi động như trước.
Giải bài toán “nút thắt” Cadimi để khơi thông dòng chảy
Lý giải về đà giảm giá, ông Phạm Thành Đô, Giám đốc HTX sầu riêng Tân Thanh (Đồng Tháp), nhận định thị trường đang hình thành mặt bằng giá mới thấp hơn kể từ sau “biến cố” Cadimi hồi tháng 3 năm ngoái.
“Kể từ khi Trung Quốc siết chặt kiểm soát dư lượng Cadimi, nhiều lô hàng bị cảnh báo hoặc trả về đã kéo giá sầu riêng đi xuống. Dù mức giá hiện tại vẫn đảm bảo nông dân có lãi, nhưng thấp hơn nhiều so với kỳ vọng. Vấn đề cốt lõi hiện nay là chưa có giải pháp kỹ thuật để loại bỏ hoàn toàn tồn dư Cadimi trong đất”, ông Đô phân tích.
Doanh nghiệp thu mua sầu riêng để xuất khẩu (Ảnh: Huân Trần).
Hiện tại, HTX Tân Thanh với diện tích hơn 200ha đang áp dụng các biện pháp tình thế như hạn chế phân bón chứa lân (nguồn gốc chính gây tồn dư Cadimi) và tìm cách cố định kim loại này trong đất để hạn chế cây hấp thụ. Tuy nhiên, người trồng vẫn đang mòn mỏi chờ đợi một quy trình kỹ thuật chuẩn từ các cơ quan chức năng và nhà khoa học để giải quyết triệt để vấn đề.
Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cơ hội cho sầu riêng Việt Nam giai đoạn cuối năm 2025 và đầu năm 2026 là rất lớn. Nhu cầu quà biếu dịp lễ tết tại Trung Quốc tăng cao, trong khi đối thủ chính là Thái Lan đang sụt giảm sản lượng nghiêm trọng do mưa lũ kỷ lục.
Để tận dụng cơ hội này, giới chuyên gia khuyến nghị cần thực hiện đồng bộ các giải pháp: Từ chuẩn hóa quy trình canh tác, quản lý chặt mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói đến việc kiểm soát dư lượng chất cấm. Chỉ khi giải quyết được bài toán chất lượng, sầu riêng Việt Nam mới tránh được điệp khúc “được mùa, mất giá” và rủi ro gián đoạn xuất khẩu.
Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/nghich-ly-sau-rieng-duoc-mua-nhung-doanh-nghiep-doi-hang-xuat-khau-20251221101113282.htm
