Tháng 1.2026 dứt khoát ‘chốt’ chọn đầu tư công hay tư nhân làm đường sắt tốc độ cao

Sáng 21.12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dự và chỉ đạo hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026 của Bộ Xây dựng. Cùng dự có Phó thủ tướng Trần Hồng Hà.

Thủ tướng khẳng định, trong thành tựu chung của đất nước có sự đóng góp quan trọng của Bộ Xây dựng, đặc biệt là vấn đề liên quan an sinh xã hội, xây dựng nhà ở xã hội, thiết kế xây dựng các trường học xã biên giới, xây dựng các nhà bị sập đổ, cuốn trôi trong thiên tai; góp phần đô thị hóa, xây dựng nông thôn mới; xóa nhà tạm, nhà dột nát. 

Tết này đi từ Cao Bằng tới mũi Cà Mau bằng cao tốc 

Nhắc lại vừa qua chúng ta đã hoàn thành vượt chỉ tiêu 3.000 km cao tốc, Thủ tướng kể đầu nhiệm kỳ, trao đổi ông Nguyễn Văn Thể (Bộ trưởng GTVT thời kỳ đó) về mục tiêu này. 

“Anh Thể nói rất khó khăn, tiền chưa nhìn thấy đâu, trong khi 20 năm trước đó mới thực hiện được 900 km cao tốc. Nhưng chỉ trong 5 năm chúng ta phải làm 2.000 km cao tốc, tức là gấp gần 2 lần công việc của 20 năm trước. Đến nay, chúng ta rất vui mừng đạt gần 3.200 km cao tốc. Ngoài ra, 1.700 km đường ven biển cũng đang được hoàn thiện, tạo ra không gian phát triển mới”, Thủ tướng chia sẻ.

Về nhà ở xã hội, nhu cầu thì lớn, trong khi nhà ở thương mại tập trung nhiều vào phân khúc cao cấp. Nhấn mạnh “người bình thường làm sao mua được nhà ở thương mại”, Thủ tướng cho rằng việc hoàn thành mục tiêu trên 100.000 căn nhà ở xã hội cũng là một đột phá.

Bên cạnh đó, các công trình trọng điểm quốc gia được triển khai mạnh mẽ. Trong các đợt thi đua chào mừng những ngày lễ lớn của đất nước, cả nước đã khởi công và khánh thành 564 công trình dự án lớn với tổng vốn đầu tư 5,1 triệu tỉ đồng, trong đó vốn tư nhân chiếm tới 74%. Tỷ lệ đô thị hóa cũng tăng từ 40,5% lên khoảng 45% vào cuối nhiệm kỳ.

Dù vậy, người đứng đầu Chính phủ cũng cho rằng cần thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, như công tác quy hoạch hạ tầng giao thông đôi khi chưa theo kịp thực tế phát triển. Tiến độ giải ngân một số dự án còn chậm, công tác giải phóng mặt bằng gặp khó khăn. Thị trường bất động sản vẫn tiềm ẩn rủi ro, hệ thống thông tin dữ liệu thị trường chưa hoàn thiện. 

Đặc biệt, trong quý 1/2026, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng phải hoàn thành việc lựa chọn phương thức đầu tư cho đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.

“Trong tháng 12 này, còn 10 ngày nữa, phải rà soát lại tiêu chuẩn, quy chuẩn xem đã đầy đủ chưa để tháng 1.2026 bắt đầu kêu gọi đầu tư. Chúng ta phải chọn lựa phương thức đầu tư nào: đầu tư công, hợp tác công tư (PPP) hay đầu tư tư nhân”, Thủ tướng nêu và yêu cầu dứt khoát trong tháng 1 này phải lựa chọn được phương thức đầu tư. 

Cũng theo người đứng đầu Chính phủ, phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ hiện đại là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược vừa cấp bách vừa lâu dài, nhằm tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. 

Hạ tầng phải đi trước một bước, tư duy tầm nhìn quy hoạch phải mở đường cho sự phát triển. Bộ Xây dựng gánh vác trọng trách này rất nặng nề, nhưng rất vui vì có được thành quả. 

“Ví dụ chúng ta rất mừng là sau đường cao tốc làm thật, đẹp, chất lượng cao thì vui sướng biết bao. Tết này có điều kiện thì đi từ Cao Bằng đến Cà Mau bằng xe ô tô, thưởng thức thành quả chúng ta làm được. Đây là ước mơ từ bao lâu của tôi, có một đường cao tốc thông suốt từ Cao Bằng đến Cà Mau”, Thủ tướng nhấn mạnh.

“Đội giá” nhiều do thiếu giám sát

Động viên cán bộ công nhân ngành xây dựng, Thủ tướng cũng yêu cầu phải các dự án phải giám sát ngay từ đầu, nhất là dòng tiền. “Hiện nay tôi thấy tình trạng đội giá diễn ra nhiều. Nếu chúng ta không giám sát, không kiểm tra thì đến cuối nhiệm kỳ lại phải đi thanh tra, điều tra rồi kỷ luật cán bộ”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Ông chia sẻ vừa qua rất băn khoăn về một số công trình bởi “các nhà tư vấn cũng hơi thoáng và xởi lởi quá”. Ví dụ như dự án Vinh – cửa khẩu Thanh Thủy, không thể để dự án chưa đến 60 km mà làm mãi không xong, kéo dài 5 năm, 10 năm, “như thế là không được”. Phải làm nhanh hơn, rẻ hơn, hiện đại hơn và tiết kiệm hơn.

Trong khuôn khổ hội nghị tổng kết, Bộ trưởng Xây dựng Trần Hồng Minh đã được Thủ tướng trao Huy hiệu 40 năm tuổi Đảng. Đồng thời, Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Lao động hạng nhất vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc, đột xuất trong triển khai đầu tư các dự án công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia và cùng các địa phương hoàn thành mục tiêu 3.000 km đường bộ cao tốc vào cuối năm 2025.