Một năm chấn động: Vàng, AI thăng hoa, bitcoin ngã ngựa

Giữa những tiếng còi báo động về thuế quan và lạm phát, dòng tiền thông minh vẫn tìm được đường chảy vào những chỗ trũng sinh lời, tạo nên một bức tranh phân hóa sâu sắc giữa kẻ thắng và người bại.

2025 là một năm đầy nghịch lý: cơ hội sinh lời rộng mở, nhưng tín hiệu rủi ro cũng liên tục nhấp nháy (Ảnh: Inc.).

Vàng và bạc: Sự trở lại của những “vị vua” cũ

Không thể nhìn lại năm 2025 mà không ngả mũ trước vàng. Kim loại quý này đã có một năm ngoạn mục với việc thiết lập tới 50 đỉnh lịch sử. Tính từ đầu năm, giá vàng đã tăng hơn 60% – một con số khủng khiếp đối với tài sản phòng thủ. Động lực không chỉ đến từ các ngân hàng Trung ương muốn giảm sự phụ thuộc vào đồng USD mà còn từ làn sóng nhà đầu tư cá nhân ồ ạt tham gia.

Tuy nhiên, điều kỳ lạ nhất của năm 2025 chính là sự song hành hiếm thấy: Cổ phiếu và vàng cùng tăng.

Theo logic thông thường, khi kinh tế tốt, người ta mua cổ phiếu và bán vàng; khi bất ổn, họ làm ngược lại. Nhưng năm nay, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) ghi nhận lần đầu tiên sau 50 năm, cả hai tài sản này cùng bước vào “vùng tăng bùng nổ”. Phải chăng đây là tín hiệu của một bong bóng, hay là sự thừa nhận rằng trong một thế giới quá nhiều cú sốc (như các mức thuế quan mới của Mỹ), nhà đầu tư buộc phải vừa tấn công (cổ phiếu) vừa phòng thủ (vàng) cùng lúc?

Bạc, “người em” khiêm tốn của vàng, thậm chí còn tăng giá mạnh hơn cả vàng, gấp đôi giá trị trong năm nay nhờ hưởng lợi kép: Vừa là tài sản trú ẩn, vừa là nguyên liệu không thể thiếu cho công nghiệp.

Với những nhà đầu tư Việt Nam vốn quen thuộc với vàng nhẫn hay vàng miếng, sự trỗi dậy của bạc là một gợi ý về việc đa dạng hóa danh mục sang các kim loại quý khác thông qua các quỹ ETF hoặc cổ phiếu công ty khai khoáng.

Bitcoin vỡ mộng “vàng kỹ thuật số”

Trong suốt giai đoạn 2020-2024, cộng đồng đầu tư tiền mã hóa, trong đó có rất nhiều người trẻ Việt Nam, luôn tin vào câu chuyện: Bitcoin là “vàng kỹ thuật số”. Logic đưa ra là bitcoin có nguồn cung giới hạn, không chịu sự kiểm soát của ngân hàng Trung ương, nên sẽ là nơi trú ẩn an toàn khi tiền pháp định mất giá.

Nhưng năm 2025 đã xô đổ niềm tin đó.

Bitcoin giảm 7% trong năm, và từng trải qua cú lao dốc hơn 30% từ đỉnh xuống đáy trong tháng 10 và 11 (Ảnh: Bangla).

Trong khi vàng tăng 60%, bitcoin lại giảm 7% tính từ đầu năm, thậm chí có thời điểm lao dốc hơn 30% vào tháng 10 và 11. Sự sụt giảm này diễn ra trong bối cảnh các tài sản rủi ro khác như cổ phiếu công nghệ vẫn tăng trưởng.

Khi cổ phiếu công nghệ (như Nvidia) điều chỉnh, bitcoin cũng rơi theo, nhưng khi cổ phiếu hồi phục, bitcoin lại hụt hơi. Với diễn biến này, những người trung thành với tiền số có lẽ cần phải tìm kiếm một câu chuyện mới thuyết phục hơn để biện minh cho giá trị của nó trong năm 2026.

AI: Từ “cơn sốt” kỳ vọng đến cỗ máy in tiền thực thụ

Nếu như vàng là câu chuyện của quá khứ và sự an toàn, thì trí tuệ nhân tạo (AI) chính là đại diện cho tương lai và tham vọng. Nhưng khác với sự mơ hồ của năm 2023-2024, câu chuyện trí tuệ nhân tạo (AI) của năm 2025 đã chuyển sang một chương mới: Hạ tầng và lợi nhuận thực.

AI không còn là những lời hứa suông trong các cuộc họp cổ đông. Năm 2025 chứng kiến một cuộc đua vũ trang về vốn chưa từng có. Các gã khổng lồ công nghệ như Google, Microsoft dự kiến chi tới hơn 400 tỷ USD cho đến năm 2026 để xây dựng trung tâm dữ liệu và mua chip. Để dễ hình dung, con số này gấp 8 lần doanh thu hàng năm của AstraZeneca – công ty lớn nhất nước Anh.

Dù có những lo ngại về việc liệu AI có phải là “bong bóng dot-com” phiên bản mới hay không, nhưng các con số lợi nhuận đang chứng minh điều ngược lại. Các công ty thắng cuộc trong mảng này đang tạo ra doanh thu khổng lồ từ nhu cầu thực tế, chứ không phải từ những cú click chuột ảo. Ngay cả những doanh nghiệp truyền thống như Disney cũng đã phải chi 1 tỷ USD vào OpenAI, cho thấy AI đã len lỏi vào từng ngóc ngách của nền kinh tế.

Tuy nhiên, sự tập trung quá lớn vào nhóm “siêu vốn hóa” (Magnificent 7) vẫn là một con dao hai lưỡi. Khi 30-35% giá trị thị trường Mỹ nằm trong tay một vài cái tên, bất kỳ cú hắt hơi nào của Nvidia hay Microsoft cũng đủ khiến cả thị trường, bao gồm cả các quỹ đầu tư tại Việt Nam đang nắm giữ cổ phiếu công nghệ toàn cầu, phải rung lắc dữ dội.

Nghịch lý vĩ mô: Lãi suất giảm nhưng tiền vẫn đắt

Một điểm nhấn vĩ mô quan trọng mà nhà đầu tư cần lưu ý là sự “lệch pha” trong chính sách tiền tệ.

Năm 2025, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất 3 lần, chuyển từ chế độ “diều hâu” (chống lạm phát) sang “bồ câu” (hỗ trợ tăng trưởng). Các ngân hàng Trung ương lớn khác như ECB (Châu Âu) hay Canada cũng liên tục hạ lãi suất.

Nhưng nghịch lý nằm ở chỗ: Lãi suất điều hành giảm, nhưng lãi suất trái phiếu dài hạn (thứ quyết định lãi vay mua nhà, vay doanh nghiệp) lại không giảm, thậm chí còn tăng. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm gần như đi ngang, trong khi tại Đức và Nhật Bản lại tăng lên.

Năm 2025 đã chứng minh: thị trường không phải lúc nào cũng đi theo “kịch bản quen thuộc” (Ảnh minh họa: ET).

Giới chuyên gia gọi đây là giao dịch làm mất giá tiền tệ. Thị trường đang lo ngại rằng việc các chính phủ vay nợ quá nhiều và ngân hàng Trung ương hạ lãi suất quá sớm sẽ khiến lạm phát quay lại. Do đó, giới chủ nợ đòi hỏi một mức lợi tức cao hơn để bù đắp rủi ro tiền mất giá.

Đây là một tín hiệu cảnh báo ngầm rằng cuộc chiến chống lạm phát có thể chưa thực sự kết thúc, và kỷ nguyên tiền rẻ như thập kỷ trước sẽ khó quay lại.

Kết lại, năm 2025 là minh chứng cho thấy sự đa dạng hóa danh mục chưa bao giờ lỗi thời. Một chút vàng để phòng thủ, một chút cổ phiếu AI để tấn công, và sự thận trọng với các tài sản đầu cơ cao như tiền mã hóa là công thức chiến thắng.

Như nhận định của các chuyên gia từ Fidelity trong báo cáo triển vọng 2026: “Trong một thế giới mà các cú sốc trở thành bình thường mới, khả năng chịu đựng và thích nghi quan trọng hơn khả năng dự báo”.