Tiêu chuẩn GRI: Khung nền tảng cho ESG minh bạch và bền vững

Tiêu chuẩn GRI (Global Reporting Initiative) là bộ khung báo cáo phát triển bền vững được sử dụng phổ biến nhất toàn cầu, cung cấp hướng dẫn chi tiết để doanh nghiệp minh bạch hóa tác động kinh tế, môi trường (E), xã hội (S) và quản trị (G).

Chia sẻ tại Diễn đàn ESG Việt Nam 2025 chiều ngày 22/12, ông Nguyễn Công Minh Bảo –  Giám đốc quốc gia GRI và The ESG Institute tại Việt Nam, Đồng Chủ tịch – ESG Task Force của Phòng Thương Mại Pháp tại Việt Nam (CCIFV) – cho biết hiện có khoảng 77% trong số 250 doanh nghiệp lớn nhất thế giới thực hiện báo cáo theo tiêu chuẩn GRI; hệ thống này đã được sử dụng tại 128 quốc gia. Riêng tại Việt Nam, đã có khoảng 96 doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn GRI để thực hiện báo cáo.

Theo ông Bảo, GRI được xây dựng trên nền tảng lợi ích công chúng, với sự tham gia của nhiều bên liên quan như nhà đầu tư, tổ chức xã hội, tổ chức trung gian…, nhằm bảo đảm tính tin cậy, minh bạch và khả năng so sánh.

“Hệ thống tiêu chuẩn GRI có cấu trúc linh hoạt, cho phép doanh nghiệp áp dụng phù hợp với đặc thù ngành nghề và quy mô khác nhau. Ví dụ, khi đánh giá phát thải CO2, GRI không chỉ xem xét lượng phát thải mà còn đánh giá khả năng thích ứng, quản trị rủi ro và tác động tổng thể”, ông nói.

Ông Nguyễn Công Minh Bảo – Giám đốc quốc gia của Global Reporting Initiative (GRI), The ESG Institute tại Việt Nam (Ảnh: Thành Đông).

Theo Giám đốc quốc gia của Global Reporting Initiative, GRI cũng có tác động đáng kể tới việc xây dựng chính sách ở nhiều quốc gia, đặc biệt trong các lĩnh vực tài chính, thị trường vốn, sàn giao dịch chứng khoán và cơ quan quản lý nhà nước. Các tiêu chuẩn này giúp doanh nghiệp và cơ quan quản lý xác định rõ các chỉ số, dữ liệu cần thiết để đo lường và theo dõi mục tiêu phát triển bền vững.

Về cấu trúc, hệ thống GRI bao gồm các tiêu chuẩn bắt buộc liên quan đến quản trị, vận hành, chuỗi cung ứng và công bố thông tin, cùng các tiêu chuẩn theo ngành và theo chủ đề, được cập nhật thường xuyên để đáp ứng sự thay đổi của thị trường. Tính linh hoạt cho phép doanh nghiệp lựa chọn các chỉ số phù hợp để phản ánh đúng tác động của mình.

Đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs), ông Bảo nhấn mạnh áp lực tuân thủ ESG không chỉ đến từ quy định trong nước mà còn từ thị trường quốc tế. Việt Nam là nền kinh tế có độ mở cao, nhiều doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu và xuất khẩu, do đó phải đáp ứng các yêu cầu ngày càng chặt chẽ như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) hay các tiêu chuẩn bền vững tại Mỹ và châu Âu.

Theo ông Bảo, việc chứng minh sản phẩm thân thiện môi trường, đáp ứng các chỉ số đo lường cụ thể là yêu cầu bắt buộc nếu muốn duy trì thị trường xuất khẩu.

Ông Bảo chia sẻ khung 8 bước triển khai chiến lược phát triển bền vững (Ảnh: Hải Long).

Trong bối cảnh Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, ông Bảo cho rằng cần có thêm các quy định, chỉ thị và chiến lược rõ ràng hơn, từ cấp quốc gia đến doanh nghiệp. Các nội dung như chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng bền vững, tiếp cận nguồn vốn xanh, tài chính bền vững phải được đặt trong một chiến lược tổng thể gắn với tăng trưởng xanh.

“Ngoài áp lực từ chính sách và đối tác quốc tế, hành vi tiêu dùng, đặc biệt của thế hệ Gen Z, cũng tạo sức ép buộc doanh nghiệp phải phát triển các sản phẩm thân thiện môi trường”, ông Bảo lưu ý.

Trong khi đó, tại Việt Nam, khoảng 98% doanh nghiệp là doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs), đóng góp khoảng 30% vào kim ngạch xuất khẩu. Dù 61% doanh nghiệp cho biết đã có chiến lược ESG, nhưng chỉ 44% sẵn sàng triển khai. Nguyên nhân chủ yếu là thiếu năng lực nội bộ hoặc chưa phân công rõ trách nhiệm, cùng với nhận thức và cam kết về phát triển bền vững còn hạn chế.

Theo ông Bảo, để doanh nghiệp SMEs thực thi ESG hiệu quả, cần có “cuộc chơi” rõ ràng với sự hỗ trợ về thông tin, đào tạo, dữ liệu và khung pháp lý, giúp doanh nghiệp tránh tình trạng “tẩy xanh”.

Mỗi doanh nghiệp, tùy lĩnh vực hoạt động, cần xây dựng bộ quy tắc ứng xử và hệ thống đo lường tác động phù hợp. “Nếu không đo lường được thì không thể quản trị được”, ông nhấn mạnh.

Dựa trên khung 8 bước triển khai chiến lược phát triển bền vững, ông Bảo cho biết lộ trình này bắt đầu từ việc tham vấn các bên liên quan để xác định các vấn đề trọng yếu gắn với quản trị rủi ro.

“Doanh nghiệp cần xây dựng dữ liệu nền, đặt mục tiêu ESG, phân tích khoảng cách và xây dựng lộ trình thực hiện, đồng thời thu thập, quản trị dữ liệu minh bạch nhằm theo dõi, đánh giá và ra quyết định phát triển bền vững trong dài hạn”, Giám đốc quốc gia của GRI, The ESG Institute tại Việt Nam lưu ý.