Gen Y đã già rồi

Đây là những gì đang xảy ra với thế hệ Millennials hay Gen Y (những người sinh từ năm 1981 đến 1996). Bài viết của nhà báo Anna Silman trên tờ The New York Times đã mô tả lại cảm giác khi một thế hệ từng làm chủ Internet bỗng thấy mình trở nên lạc hậu:

Cú sốc thời trang và sự lên ngôi của Gen Z

Cách đây vài tuần, tôi và nhóm bạn gái nhắn tin bàn về việc mặc gì cho thật ngầu để đi chơi tại mấy quán bar nổi tiếng ở trung tâm New York. Chúng tôi đều là những phụ nữ sành điệu, từng làm việc trong giới thời trang và truyền thông, nên việc ăn mặc chưa bao giờ là trở thành trở ngại.

Nhưng sau khi quan sát thực tế tại các tụ điểm của giới trẻ, tôi phải thông báo một tin buồn: Chẳng có thứ gì trong tủ đồ của chúng tôi còn được coi là ngầu nữa. Mọi cô gái trẻ trung, nóng bỏng bây giờ đều ăn mặc theo phong cách của… Adam Sandler: quần short túi hộp, áo thun in hình rộng thùng thình và kính râm thể thao ôm sát mặt. Những chiếc áo sơ mi thiết kế thanh lịch của chúng tôi hoàn toàn thất thế. Dù cố gắng thế nào, chúng tôi trông vẫn thật lỗi thời.

Khoảnh khắc đó làm rõ một điều mà nhiều người thuộc thế hệ Y đang cảm nhận: Năm 2025 là năm chúng ta chính thức già đi. Thực tế này không thể phủ nhận được nữa. Những người trẻ nhất trong thế hệ chúng ta sắp bước sang tuổi 30, còn những người lớn nhất đang tiến gần tuổi 45.

Chúng ta hiện là cư dân của giai đoạn cuộc đời gọi là trưởng thành ổn định. Đây là một giai đoạn cực kỳ khắt khe, khi chúng ta phải vừa lo cho sự nghiệp, vừa chăm sóc con nhỏ, lại vừa phải phụng dưỡng cha mẹ già đang yếu dần.

Các biểu tượng thế hệ cũng đã thay đổi

Các ngôi sao đại diện cho thế hệ chúng ta giờ cũng đang làm những việc rất trung niên: Lena Dunham viết bài luận về việc rời bỏ New York; Taylor Swift đính hôn và viết nhạc về sự ổn định của bạn đời. Nếu một vận động viên cùng lứa vẫn còn thi đấu đỉnh cao, người đó được coi là một phép màu y học chứ không phải chuyện hiển nhiên nữa.

Chúng ta từng là thế hệ đầu tiên mang mọi ngóc ngách đời tư lên mạng xã hội để làm nội dung, nhưng giờ chính chúng ta lại chẳng còn mặn mà với việc đăng bài. Dù có dùng đến Botox hay các phương pháp thẩm mỹ để giữ vẻ ngoài nóng bỏng, nhưng về mặt văn hóa, xã hội không còn nhìn chúng ta với sự say mê hay lo lắng nữa. Khi thế giới nói về người trẻ, họ không còn ám chỉ chúng ta.

Internet vốn là không gian an toàn của chúng ta, nhưng giờ nó lại trở thành nơi thù địch. Sự tồn tại và thói quen, phong cách của Millennials trở nên khác biệt trong mắt Gen Z đến mức họ đặt ra cụm từ “millennial cringe” (sự sượng sùng kiểu Millennial).

Sự sượng sùng này nằm ở những thứ nhỏ nhất: cách chúng ta đi tất ngắn dưới mắt cá chân thay vì tất cao cổ, những khoảng dừng ngượng ngùng trong video hay việc lạm dụng biểu tượng cảm xúc vừa cười vừa khóc. Chúng ta bây giờ bị gọi là những ông chú.

Cuộc chiến giữa hai thế hệ

Năm nay, căng thẳng đã bùng phát thành một cuộc chiến công khai. Millennials đáp trả Gen Z – những người bị cho là ít tiệc tùng hơn, ít gần gũi hơn – là những kẻ ẩn dật vô tính, lãng phí tuổi trẻ để làm mục rỗng bộ não trên TikTok. Ngược lại, Gen Z coi chúng ta là những kẻ tự phụ, không thể làm người lớn và luôn đòi hỏi được khen ngợi.

Thực tế, thế hệ Millennials cần tỉnh táo để nhận ra rằng: sự gay gắt với giới trẻ đôi khi chỉ là cách chúng ta né tránh việc thừa nhận mình đang tụt hậu. Chúng ta thừa hiểu lý do mình không mua nổi nhà chẳng phải vì lỡ chi quá tay cho mấy bữa ăn sang chảnh, thì cũng nên hiểu rằng những khó khăn mà Gen Z đang nếm trải chính là hệ quả từ một thế giới đầy biến động mà họ buộc phải tiếp nhận từ chúng ta.

Trong một khảo sát năm 2025, gần một nửa số người thuộc cả hai thế hệ đều cảm thấy bất ổn về tài chính và lo lắng về việc AI sẽ thay đổi công việc của mình. Gen Y nợ nhiều hơn, kết hôn và sinh con muộn hơn so với cha mẹ mình.

Nhiều dấu mốc của tầng lớp trung lưu như những chuyến du lịch gia đình hay sự thỏa mãn trong nghề nghiệp giờ đây nằm ngoài tầm với. Điều này khiến chúng ta cảm thấy mình trẻ hơn so với những người trung niên ở các thế hệ trước, nhưng lại đang phải đối mặt với tuổi già mà không có những lợi ích được hứa hẹn.

Già đi một cách duyên dáng

Mặc dù không còn kiểm soát các xu hướng trên mạng, Millennials đang dần nắm giữ quyền lực thực tế. Chúng ta bắt đầu thấy những phó tổng thống, thị trưởng hay các tổng biên tập tạp chí lớn thuộc thế hệ mình. Chúng ta đang định nghĩa lại đời sống gia đình bằng những phương pháp nuôi dạy con cái nhẹ nhàng hơn.

Nhiệm vụ của chúng ta hiện nay là tìm cách già đi một cách duyên dáng. Những người có sức hút nhất không phải là những người già gắt gỏng, mà là những người sẵn sàng tiến hóa và luôn tò mò về những gì người trẻ quan tâm.

Gen Z có thể chê chúng ta sến súa, nhưng họ cũng rất coi trọng tính xác thực. Sự sượng sùng (cringe) của Gen Y thực chất là một dạng lạc quan và nhiệt huyết – niềm tin rằng mọi thứ có thể trở nên tốt đẹp hơn.

Dù chúng ta có thể bị người trẻ cười vì thói quen dùng mạng xã hội cũ kỹ hay sở thích lỗi thời, nhưng chính sự diễn giải lại của thế hệ sau sẽ giữ cho văn hóa luôn sống động. Việc của chúng ta là đừng bao giờ trở thành những người giàu có ích kỷ, leo lên nấc thang ổn định rồi rút thang lại để mặc những người phía sau.

* Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả

Nguồn: The New York Times