Kinh tế Mỹ tăng trưởng mạnh, ông Trump nói nhờ chính sách thuế quan

Đài CNN ngày 23-12 đưa tin nền kinh tế Mỹ trong quý 3 đã ghi nhận mức tăng trưởng mạnh nhất trong vòng hai năm, chủ yếu nhờ chi tiêu tiêu dùng và xuất khẩu tăng tốc.

Tuy nhiên, các dữ liệu chi tiết cho thấy bức tranh tăng trưởng không đồng đều, khi áp lực chi phí sinh hoạt và thị trường lao động đang khiến niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp suy yếu.

Tiếp tục duy trì đà tăng trưởng

Theo số liệu sơ bộ do Bộ Thương mại Mỹ công bố, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ trong quý 3 tăng trưởng đạt 4,3%, cao hơn đáng kể so với mức 3,8% của quý 2 và là mức cao nhất kể từ năm 2023.

Động lực chính thúc đẩy tăng trưởng đến từ chi tiêu tiêu dùng, tăng 3,5%, so với mức 2,5% của quý trước. Người Mỹ tiếp tục chi tiêu mạnh cho các dịch vụ như y tế, du lịch và giải trí.

Bên cạnh đó, xuất khẩu cũng phục hồi rõ rệt, tăng 8,8% sau khi giảm 1,8% trong quý 2, góp phần quan trọng vào đà tăng trưởng chung.

Chi tiêu liên bang cũng đóng vai trò đáng kể, phản ánh mức tăng mạnh trong chi tiêu quốc phòng cũng như các khoản chi liên quan đến chương trình mua lại hợp đồng đối với nhân viên liên bang – một phần trong nỗ lực tái cơ cấu và cắt giảm chi tiêu chính phủ về dài hạn.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế cảnh báo tăng trưởng quý 4 có thể chịu tác động tiêu cực khi chi tiêu liên bang sụt giảm do đợt đóng cửa chính phủ kéo dài 43 ngày.

Tổng thống Trump cho rằng các con số tích cực của GDP phản ánh hiệu quả từ chính sách thuế quan diện rộng mà ông đã đẩy mạnh trong quý 3 vừa qua.

Tuy nhiên, chính sách thuế này đang phải đối mặt với vụ kiện tại Tòa án Tối cao, khiến nhiều khả năng nó có thể bị vô hiệu hóa, buộc chính phủ phải hoàn trả các khoản thuế lớn cho doanh nghiệp nhập khẩu.

Ngoài ra, xét theo cả năm, tăng trưởng kinh tế Mỹ chỉ ở mức 2,3%, phản ánh tác động của thuế nhập khẩu cao hơn và lạm phát kéo dài.

Dù ông Trump thường xuyên kêu gọi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất để thúc đẩy tăng trưởng, báo cáo GDP mới công bố nhiều khả năng lại khiến Fed có thêm lý do để thận trọng, trong bối cảnh lạm phát vẫn chưa giảm về mức mục tiêu 2%.

Còn nhiều mảng tối

Ở góc nhìn tổng thể, báo cáo GDP cho thấy kinh tế Mỹ vẫn phát triển ổn định. Tuy nhiên, khi đi sâu vào các chỉ số nền tảng, bức tranh trở nên kém lạc quan hơn.

Các nhà kinh tế cho rằng Mỹ đang đối mặt với một “nền kinh tế hình chữ K”, trong đó nhóm người thu nhập cao tiếp tục chi tiêu mạnh, còn người thu nhập thấp và trung bình ngày càng thận trọng.

Theo ông James Knightley, nhà kinh tế trưởng quốc tế của Ngân hàng ING, tăng trưởng hiện nay “chủ yếu tập trung ở các hộ gia đình thu nhập cao và các khoản đầu tư do lĩnh vực công nghệ dẫn dắt, trong khi niềm tin tiêu dùng trên diện rộng vẫn chịu nhiều áp lực”.

Những lo ngại này được củng cố khi tổ chức Conference Board cho biết niềm tin tiêu dùng tại Mỹ đã giảm tháng thứ năm liên tiếp trong tháng 12, xuống mức thấp nhất kể từ tháng 4. Đáng chú ý, người dân lần đầu tiên trong gần bốn năm đánh giá tình hình tài chính hiện tại của gia đình mình ở mức tiêu cực.

Không chỉ vậy, lo ngại về thị trường lao động cũng gia tăng khi tỉ lệ thất nghiệp gần đây đã đạt mức cao nhất trong bốn năm. Tỉ lệ người cho rằng thị trường việc làm “dồi dào” giảm xuống mức thấp nhất trong cùng giai đoạn, trong khi các doanh nghiệp lần đầu tiên kể từ tháng 9-2024 ghi nhận đánh giá ròng tiêu cực về triển vọng kinh tế.

Các chuyên gia nhận định, dù kinh tế Mỹ vẫn duy trì đà tăng trưởng mạnh trong ngắn hạn, những rủi ro về lạm phát, việc làm và niềm tin tiêu dùng có thể tiếp tục phủ bóng lên triển vọng kinh tế trong thời gian tới.