Nhiều người đang nhầm lẫn giữa Wi-Fi và mạng không dây

Chúng ta sử dụng mạng internet mỗi ngày, nhưng phần lớn người dùng vẫn đang đánh đồng Wi-Fi và internet không dây (dữ liệu di động) là một. Thực tế, đây là hai công nghệ hoàn toàn khác biệt về bản chất, ‘túi tiền’ và cách thức vận hành.

Cú lừa ngoạn mục về cái tên ‘Wi-Fi’

Trước khi đi sâu vào kỹ thuật, có một sự thật thú vị mà ít người biết, đó là cái tên ‘Wi-Fi’ thực chất là một sản phẩm của… marketing. Theo Interbrand, tên kỹ thuật gốc là IEEE 802.11, nhưng vì nó quá khô khan để in lên bao bì, các nhà tiếp thị đã nghĩ ra cái tên Wi-Fi.

Thậm chí, cụm từ ‘Wireless Fidelity’ (độ trung thực không dây) mà mọi người thường dùng để giải thích ý nghĩa của Wi-Fi cũng là một màn kịch được dựng lên để cái tên nghe có vẻ hợp lý. Bản chất Wi-Fi không viết tắt cho cái gì cả.

ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH KINETIC

Phép so sánh dễ hiểu về Wi-Fi và mạng internet không dây

Để hình dung sự khác biệt giữa hai công nghệ này, hãy tưởng tượng internet là nước.

• Wi-Fi giống như hệ thống nước máy: Nó lấy nguồn nước (internet) từ nhà máy (ISP – nhà cung cấp mạng) qua cáp quang/cáp đồng và phân phối đến các phòng trong nhà bạn thông qua vòi nước (router). Đặc điểm của nó là rẻ, ổn định, dòng chảy mạnh nhưng bạn chỉ dùng được khi ở trong nhà.
• Mạng di động (3G/4G/5G) giống như nước đóng chai: Đây là loại nước đắt tiền mà bạn mua khi đi du lịch hoặc ra ngoài đường. Nó cực kỳ tiện lợi, đi đâu cũng có thể uống, nhưng chi phí đắt đỏ hơn nhiều và nguồn cung có hạn (dung lượng data).

Wi-Fi hoạt động dựa trên bộ định tuyến (router), phát sóng trong phạm vi giới hạn trong các ngôi nhà. Ưu điểm tuyệt đối của Wi-Fi là tốc độ cao và chi phí thấp (thường là trọn gói hằng tháng). Đây là lý do dù bạn có gói 4G ‘khủng’, nhưng điện thoại vẫn được lập trình để ưu tiên bắt Wi-Fi ngay khi về nhà để tiết kiệm chi phí và pin.

Một lưu ý quan trọng khác là router Wi-Fi không cần SIM, nó chỉ làm nhiệm vụ chia sẻ dữ liệu. Điều này giải thích tại sao đôi khi điện thoại báo đã kết nối Wi-Fi nhưng vẫn không vào được mạng (do đường truyền tổng từ nhà mạng bị mất, giống như vòi nước vẫn mở nhưng bồn nước đã cạn).

Ngược lại, khi bước ra khỏi vùng phủ sóng Wi-Fi, mạng di động sẽ tiếp nhận nhiệm vụ. Hệ thống này hoạt động nhờ các tháp phát sóng (cell tower) chia mặt đất thành các ô lưới, với tầm phủ sóng lên tới hàng chục kilomet mỗi trạm.

ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH TELECOMS

Dù mang lại sự tự do tuyệt đối, mạng di động thường kém ổn định hơn (phụ thuộc vào vật cản, khoảng cách tới trạm) và đặc biệt là đắt đỏ. Những hóa đơn chuyển vùng quốc tế hay phí mua thêm dung lượng data sẽ cao hơn nhiều so với Wi-Fi.

Tuy nhiên, trong thời đại ngày nay, các smartphone đều tự động chuyển đổi mượt mà giữa hai loại kết nối này, giúp người dùng luôn duy trì trạng thái trực tuyến mà không cần bận tâm mình đang sử dụng loại kết nối nào.