Tắm nước lạnh – thói quen gây tăng huyết áp đột ngột

Nhiều người coi việc tắm nước lạnh là liệu pháp khởi đầu ngày mới đầy năng lượng. Tuy nhiên, đằng sau cảm giác sảng khoái tức thì là những phản ứng sinh lý mạnh mẽ có thể gây áp lực trực tiếp lên hệ tim mạch, đặc biệt là nguy cơ tăng huyết áp đột ngột.

Cú sốc nhiệt và “gọng kìm” mạch máu

Khi nước lạnh tiếp xúc với da, cơ thể ngay lập tức kích hoạt cơ chế sinh tồn: co mạch ngoại vi. Đây là phản ứng nhằm giảm thất thoát nhiệt, nhưng đồng thời lại làm tăng sức cản trong lòng mạch.

Hệ quả là hệ thống tim mạch phải làm việc vất vả hơn để bơm máu, dẫn đến huyết áp tăng vọt chỉ trong vài giây. Song song đó, hệ thần kinh giao cảm bị kích thích, giải phóng các hormone căng thẳng (stress hormones) làm nhịp tim đập nhanh và mạnh hơn. Sự kết hợp này tạo ra một “cú sốc” lớn, gây áp lực cực hạn lên trái tim.

Bằng chứng từ các nghiên cứu khoa học

Theo báo cáo trên tạp chí International Journal of Environmental Research and Public Health, việc tiếp xúc với môi trường lạnh khiến các chỉ số huyết áp và dấu ấn sinh học về căng thẳng mạch máu tăng rõ rệt.

Dù việc tắm dưới vòi sen ít nghiêm trọng hơn so với việc ngâm mình hoàn toàn trong nước lạnh, các chuyên gia vẫn cảnh báo cơ chế này đủ sức gây ra những biến cố tim mạch nguy hiểm, nhất là ở những người có cơ địa nhạy cảm hoặc có bệnh lý nền.

Ai cần đặc biệt cẩn trọng?

Cú sốc nhiệt từ nước lạnh không chia đều rủi ro cho tất cả mọi người. Những nhóm sau đây được khuyến cáo nên tránh xa thói quen này:

Người mắc bệnh tim mạch

Người bị cao huyết áp, bệnh mạch vành, loạn nhịp tim hoặc có tiền sử đột quỵ.

Người có mạch máu kém linh hoạt

Sự co thắt đột ngột có thể gây khó thở, chóng mặt hoặc thậm chí là các biến cố giống như đột quỵ.

Người chưa thích nghi

Những người chưa từng có thói quen tiếp xúc với nước lạnh rất dễ bị loạn nhịp tim tạm thời khi cơ thể phản ứng quá mức với nhiệt độ thấp.

Lưu ý: Việc tiếp xúc đột ngột với nước lạnh làm tăng các dấu ấn căng thẳng sinh hóa trong máu. Sự căng thẳng này đôi khi không biến mất ngay mà vẫn tồn tại sau khi bạn đã rời khỏi phòng tắm.

Cơ thể có khả năng thích nghi không?

Tin vui là cơ thể chúng ta có thể “làm quen” được với cái lạnh. Theo Times of India, những vận động viên bơi lội hoặc người sống ở vùng khí hậu hàn đới thường có hệ mạch máu dẻo dai hơn. Khi đó, phản ứng co mạch sẽ bớt gay gắt, giúp huyết áp ổn định nhanh hơn.

Tuy nhiên, ranh giới giữa việc “rèn luyện sức khỏe” và “gây họa cho cơ thể” nằm ở cách tiếp cận. Việc nhảy ngay vào làn nước lạnh giá hoàn toàn khác với việc luyện tập có kiểm soát.

Cách tắm nước lạnh an toàn, không hại mạch máu

Để tận hưởng cảm giác sảng khoái mà vẫn bảo vệ được trái tim, bạn nên tuân thủ các nguyên tắc sau:

Hạ nhiệt từ từ

Đừng dội nước lạnh ngay lập tức. Hãy bắt đầu bằng nước ấm, sau đó giảm dần nhiệt độ để hệ tuần hoàn và thần kinh có thời gian thích ứng.

Lắng nghe cơ thể

Nếu xuất hiện cảm giác chóng mặt, đánh trống ngực hoặc hụt hơi, hãy dừng lại ngay lập tức.

Hỏi ý kiến bác sĩ

Điều này đặc biệt quan trọng với người có bệnh nền tim mạch.

Tránh các tác nhân cộng hưởng

Không tắm nước lạnh khi đang quá mệt mỏi, cơ thể mất nước hoặc vừa tiêu thụ quá nhiều caffeine, vì chúng sẽ làm tăng áp lực lên tim.

Ưu tiên nước mát thay vì nước lạnh buốt

Nước ở nhiệt độ vừa phải vẫn giúp bạn tỉnh táo mà lại an toàn hơn nhiều cho sức khỏe.

Mỹ Ý (Theo SadaNews)