Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: Reuters).
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 24/12 đã công bố chi tiết kế hoạch hòa bình 20 điểm mà Kiev đã thảo luận với Mỹ trong các cuộc tham vấn gần đây.
Kế hoạch hòa bình này là một trong những văn kiện được các bên xem xét nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài gần 4 năm qua giữa Nga và Ukraine.
Kế hoạch hòa bình 20 điểm của Ukraine gồm:
1. Chủ quyền của Ukraine sẽ được tái khẳng định. Chúng tôi tuyên bố Ukraine là một quốc gia có chủ quyền và tất cả các bên ký kết thỏa thuận xác nhận điều này bằng chữ ký của mình.
2. Văn kiện này là một thỏa thuận không xâm phạm lãnh thổ đầy đủ và vô điều kiện giữa Nga và Ukraine. Để hỗ trợ hòa bình lâu dài, một cơ chế giám sát sẽ được thiết lập nhằm theo dõi đường ranh giới thông qua các hệ thống giám sát không người lái dựa trên vệ tinh không gian, bảo đảm việc cảnh báo sớm các hành vi vi phạm và giải quyết xung đột. Các nhóm kỹ thuật sẽ thống nhất mọi chi tiết.
3. Ukraine sẽ nhận được các bảo đảm an ninh mạnh mẽ.
4. Quy mô lực lượng vũ trang Ukraine trong thời bình sẽ được duy trì ở mức 800.000 quân nhân.
5. Mỹ, NATO và các quốc gia châu Âu ký kết thỏa thuận sẽ cung cấp cho Ukraine các bảo đảm an ninh tương tự Điều 5 (Hiệp ước NATO).
a) Nếu Nga xâm phạm lãnh thổ Ukraine, ngoài phản ứng quân sự phối hợp, tất cả các lệnh trừng phạt toàn cầu đối với Nga sẽ được khôi phục.
b) Nếu Ukraine xâm phạm lãnh thổ Nga hoặc nổ súng vào lãnh thổ Nga khi không bị khiêu khích, các bảo đảm an ninh sẽ không còn hiệu lực. Nếu Nga nổ súng vào Ukraine, các bảo đảm an ninh sẽ được kích hoạt.
c) Các bảo đảm an ninh song phương không bị loại trừ theo thỏa thuận này.
6. Nga sẽ chính thức hóa lập trường không xâm phạm lãnh thổ châu Âu và Ukraine trong tất cả các văn bản luật cần thiết cũng như các văn kiện được phê chuẩn có liên quan.
7. Ukraine sẽ trở thành thành viên của Liên minh châu Âu (EU) trong thời điểm được xác định cụ thể, đồng thời được hưởng quyền tiếp cận ưu đãi ngắn hạn đối với thị trường châu Âu.
8. Một gói hỗ trợ phát triển toàn cầu mạnh mẽ dành cho Ukraine sẽ được xây dựng, được quy định trong một thỏa thuận riêng về đầu tư và thịnh vượng trong tương lai. Gói này bao trùm nhiều lĩnh vực kinh tế, bao gồm nhưng không giới hạn ở:
a) Thành lập Quỹ Phát triển Ukraine nhằm đầu tư vào các lĩnh vực tăng trưởng cao, bao gồm công nghệ, trung tâm dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.
b) Chính phủ Mỹ và các công ty Mỹ sẽ hợp tác với Ukraine và cùng đầu tư vào công cuộc phục hồi, cũng như phát triển, hiện đại hóa và vận hành cơ sở hạ tầng khí đốt của Ukraine, bao gồm hệ thống đường ống và các cơ sở lưu trữ.
c) Các bên sẽ triển khai nỗ lực chung để tái thiết các khu vực bị ảnh hưởng do chiến tranh, nhằm khôi phục, xây dựng lại và hiện đại hóa các thành phố và khu dân cư.
d) Phát triển cơ sở hạ tầng.
e) Khai thác khoáng sản và tài nguyên thiên nhiên.
f) Ngân hàng Thế giới sẽ cung cấp một gói tài chính đặc biệt nhằm bảo đảm nguồn vốn để đẩy nhanh các nỗ lực này.
g) Một nhóm công tác cấp cao sẽ được thành lập, bao gồm việc bổ nhiệm một lãnh đạo tài chính hàng đầu thế giới làm điều phối viên thịnh vượng, nhằm tổ chức việc triển khai kế hoạch phục hồi chiến lược và tối đa hóa các cơ hội thịnh vượng trong tương lai.
9. Nhiều quỹ sẽ được thành lập để phục hồi nền kinh tế Ukraine, tái thiết các khu vực và vùng lãnh thổ bị tàn phá, cũng như các vấn đề nhân đạo.
a) Mỹ và các quốc gia châu Âu sẽ thành lập một quỹ vốn và viện trợ không hoàn lại với quy mô mục tiêu 200 tỷ USD nhằm đầu tư minh bạch và hiệu quả vào Ukraine.
b) Nhiều hình thức đầu tư vốn và các công cụ tài chính khác sẽ được triển khai cho công cuộc tái thiết hậu xung đột của Ukraine. Các tổ chức tái thiết toàn cầu sẽ sử dụng các cơ chế nhằm củng cố và tạo thuận lợi cho các nỗ lực này.
c) Ukraine sẽ áp dụng các tiêu chuẩn toàn cầu tốt nhất để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.
d) Ukraine bảo lưu quyền yêu cầu bồi thường đối với các thiệt hại đã gây ra.
10. Sau khi thỏa thuận được ký kết, Ukraine sẽ đẩy nhanh tiến trình ký kết một hiệp định thương mại tự do với Mỹ.
11. Ukraine xác nhận sẽ tiếp tục là một quốc gia phi hạt nhân theo đúng Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí Hạt nhân.
12. Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sẽ do 3 quốc gia cùng vận hành: Ukraine, Mỹ và Nga.
13. Ukraine và Nga cam kết triển khai các chương trình giáo dục trong trường học và toàn xã hội nhằm thúc đẩy sự hiểu biết và khoan dung đối với các nền văn hóa khác nhau, đồng thời xóa bỏ chủ nghĩa phân biệt chủng tộc và định kiến. Ukraine sẽ thực thi các quy định của EU về khoan dung tôn giáo và bảo vệ ngôn ngữ của các cộng đồng thiểu số.
14. Tại các tỉnh Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson, ranh giới triển khai lực lượng quân sự tại thời điểm ký kết thỏa thuận được công nhận là “đường tiếp xúc”.
a) Các bên trên thực tế xác nhận đây là đường tiếp xúc, nơi các lực lượng đang đóng quân.
b) Một nhóm công tác sẽ được triệu tập để xác định việc tái triển khai lực lượng cần thiết nhằm chấm dứt xung đột, đồng thời xác định các yếu tố cho các khu vực kinh tế tự do tiềm năng trong tương lai.
c) Sau khi hai bên đạt được sự cân bằng tương đương trong việc di chuyển lực lượng quân sự, các lực lượng quốc tế sẽ được triển khai dọc theo đường tiếp xúc để giám sát việc tuân thủ thỏa thuận. Nếu có quyết định thành lập khu vực như vậy, điều đó sẽ cần sự phê chuẩn đặc biệt của Quốc hội Ukraine hoặc thông qua trưng cầu dân ý.
d) Để thỏa thuận mới có hiệu lực, Nga phải rút toàn bộ lực lượng khỏi các khu vực Dnipropetrovsk, Mykolaiv, Sumy và Kharkov.
e) Các bên đồng ý tuân thủ các quy tắc, bảo đảm và nghĩa vụ theo Công ước Geneva năm 1949 và các nghị định thư bổ sung, vốn được áp dụng đầy đủ trên toàn bộ lãnh thổ, bao gồm các quyền con người được quốc tế thừa nhận.
15. Sau khi đạt được thỏa thuận về lãnh thổ trong tương lai, cả Nga và Ukraine cam kết không thay đổi các thỏa thuận bằng vũ lực.
16. Nga sẽ không cản trở Ukraine sử dụng sông Dnipro và Biển Đen cho các mục đích thương mại.
17. Một ủy ban nhân đạo sẽ được thành lập để giải quyết các vấn đề còn tồn đọng.
a) Tất cả các tù binh còn lại, bao gồm cả những người bị hệ thống tư pháp Nga kết án từ năm 2014 đến nay, sẽ được trao đổi theo nguyên tắc “tất cả đổi tất cả”.
b) Tất cả dân thường bị giam giữ và con tin, bao gồm trẻ em và tù nhân chính trị, sẽ được trả tự do và hồi hương.
c) Các biện pháp sẽ được thực hiện nhằm giải quyết những khó khăn và tổn thương của các nạn nhân trong cuộc xung đột.
18. Ukraine phải tổ chức bầu cử trong thời gian sớm nhất có thể sau khi thỏa thuận được ký kết.
19. Thỏa thuận này có giá trị pháp lý ràng buộc. Việc thực thi sẽ được giám sát và bảo đảm bởi một Hội đồng Hòa bình do Tổng thống Donald Trump làm chủ tịch. Ukraine, châu Âu, NATO, Nga và Mỹ sẽ tham gia cơ chế này. Các biện pháp trừng phạt sẽ được áp dụng trong trường hợp vi phạm.
20. Khi tất cả các bên đồng ý với thỏa thuận này, một lệnh ngừng bắn toàn diện sẽ có hiệu lực ngay lập tức.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/20-diem-then-chot-ukraine-de-xuat-de-cham-dut-xung-dot-voi-nga-20251224224810286.htm
