Tranh cãi đề xuất doanh thu trên 3 tỉ mới phải dùng hóa đơn điện tử

Góp ý vào dự thảo Nghị định về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (sau đây gọi chung là hộ kinh doanh) mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề nghị hộ kinh doanh có doanh thu năm từ trên 3 tỉ đồng trở lên mới phải áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế (trong dự thảo đang là từ 1 tỉ đồng trở lên – PV).

Với các hộ kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng này, cơ quan thuế có thể tăng cường giám sát thông qua dữ liệu thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, thay vì yêu cầu áp dụng đồng loạt.

Trao đổi với Thanh Niên, luật sư Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín, Ủy viên thường trực Hội Tư vấn thuế Việt Nam, cho rằng nếu nâng ngưỡng doanh thu năm của hộ kinh doanh lên trên 3 tỉ đồng mới bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử là quá cao.

Điều này có thể tạo ra sự bất bình đẳng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, thậm chí trở thành bước thụt lùi trong cải cách thuế.

“Chính sách rất cần sự đồng bộ, công bằng. Kinh doanh càng lớn thì càng phải được quản lý bằng công cụ minh bạch, nếu không sẽ không thể kiểm soát được doanh thu, nghĩa vụ thuế. Giả sử, hộ kinh doanh có doanh thu lớn nhưng không bị buộc xuất hóa đơn điện tử, trong khi doanh nghiệp cùng quy mô doanh thu lại phải tuân thủ nghiêm ngặt, sẽ khiến môi trường cạnh tranh thiếu công bằng, làm giảm động lực chuyển đổi từ hộ lên doanh nghiệp”, ông Được lý giải.

Cần trợ giá cho hộ kinh doanh dùng hóa đơn điện tử

Không đồng tình với đề xuất của VCCI, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán thuế Keytas, nhấn mạnh điều quan trọng là phải hướng đến tổng thể lợi ích xã hội và tương lai.

Về cơ bản là nên áp dụng hóa đơn điện tử cho toàn bộ giao dịch mua bán. Thời gian đầu, hộ kinh doanh có thể phải chịu gánh nặng chi phí hóa đơn điện tử hay khó khăn về mặt công nghệ. Tuy nhiên, nếu áp dụng hóa đơn điện tử hết sẽ đem lại loạt lợi ích kèm theo.

Hộ kinh doanh có thể không cần làm nhiều sổ sách vì có phần mềm tự động lấy dữ liệu; không cần thuê kế toán, ứng dụng eTax Mobile có thể tự động tạo tờ khai thuế tham khảo cho hộ kinh doanh. Cơ quan thuế không tốn nhiều nhân lực và chi phí để giám sát nghĩa vụ thuế… Từ đó, hộ kinh doanh có thể giảm được nhiều khoản phạt vô hình.

“Xét tổng thể, việc sử dụng đồng bộ hóa đơn điện tử sẽ tạo ra rất nhiều lợi ích cho xã hội, tiết kiệm chi phí cho cả hộ kinh doanh và chi phí tuân thủ. Vì có nhiều lợi ích, nên Nhà nước cần có biện pháp hỗ trợ để hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử.

Biện pháp hỗ trợ có thể là nâng ngưỡng doanh thu tính thuế hoặc trợ giá một phần chi phí cho hộ kinh doanh (phần trợ giá được thanh toán trực tiếp cho nhà cung cấp giải pháp)”, ông Tuấn đề xuất.

Ủng hộ quan điểm hộ kinh doanh có doanh thu năm từ trên 1 tỉ đồng phải sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế như đề xuất của Bộ Tài chính, ông Được cũng cho rằng, cần tính toán giải pháp để hộ kinh doanh dễ dàng thích nghi.

Trong xuất hóa đơn, có thể xây dựng ngưỡng giá trị bán hàng hóa nhất định mới phải lập hóa đơn. “Khi bán tạp hóa, bán cái bút 1.000 đồng hay 2.000 đồng mà bắt xuất hóa đơn thì không khả thi. Thay vào đó, có thể quy định, khi hộ bán hàng hóa có giá trị dưới 50.000 đồng mà người mua không yêu cầu lấy hóa đơn thì không phải lập hóa đơn. Hộ được quyền gom vào để xuất một tờ hóa đơn tổng trong ngày. Nhìn chung, giao dịch nhỏ lẻ quá thì nên cho phép hộ gom vào để xuất hóa đơn chung”, ông Được nói.

Theo vị chuyên gia, việc lập hóa đơn nó có hai ý nghĩa là bảo vệ người tiêu dùng và minh bạch doanh thu của hộ kinh doanh. Khi có giải pháp hoàn toàn đáp ứng hai yếu tố này thì cũng không nhất thiết buộc hộ kinh doanh phải xuất hóa đơn.

Ví dụ, Bộ Tài chính sẽ thiết kế phần mềm chung để sổ kế toán tích hợp với phần mềm bán hàng. Khi bán hàng hóa, thông tin lập tức được ghi nhận đồng thời trong sổ kế toán. “Nhà nước nên xã hội hóa để xây dựng phần mềm này cho toàn bộ hộ kinh doanh sử dụng. Làm sao phần mềm đó phải thật đơn giản, thuận tiện, chi phí thấp nhất”, ông Được đề xuất.