Nhà máy đóng tàu Dung Quất: Từ đổ nát đến doanh thu nghìn tỉ, có đối tác nước ngoài ‘dòm ngó’

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Nguyễn Anh Minh, Tổng giám đốc PVSM, cho hay với việc đóng mới, sửa chữa và gia công là 54 đơn hàng có trị giá hơn 1,4 tỉ đồng, công ty có được doanh thu hợp nhất là hơn 1.491 tỉ đồng, bằng 120% kế hoạch năm và lợi nhuận hợp nhất cả năm là 35,01 tỉ đồng, vượt 3-4 lần so với kế hoạch.

Hồi sinh từ thị trường và cơ chế đặc biệt

Đáng chú ý trong số này, PVSM đã thực hiện thi công 9 dự án cho các chủ tàu nước ngoài. Tổng doanh thu năm 2025 từ kết quả kinh doanh quốc tế ước đạt là 765,85 tỉ đồng.

Theo ông Minh, có nhiều yếu tố thuận lợi cho Nhà máy đóng tàu Dung Quất khi thị trường đóng mới, sửa chữa tàu tiếp tục được duy trì. Đề án tái cơ cấu PVSM đã được Bộ Chính trị thông qua tạo nền tảng vững chắc về pháp lý, giúp công ty tiếp cận và làm việc với các chủ tàu trong và ngoài ngành.

Theo đó, có 40 hợp đồng sửa chữa tàu được ký kết, xúc tiến làm việc và ký các thỏa thuận hợp tác với các chủ tàu. Đặc biệt, PVSM đang triển khai đàm phán ký hợp đồng dự án đóng mới series 2+1 tàu chở hàng đa năng MPDC 4.100 DWT cho chủ tàu Hà Lan; đàm phán hợp đồng dự án đóng mới tàu chở dầu thô Suezmax 150K DWT.

Cùng đó, công ty đã có kế hoạch và triển khai đầu tư cầu tàu, làm việc với các ngân hàng để thu xếp vốn cho dự án, dự kiến triển khai vào tháng 1-2026 với tổng mức đầu tư 800 tỉ đồng. 

Trong năm 2025, công ty đã đầu tư mua sắm trang thiết bị với giá trị ước tính 34,67 tỉ đồng, gồm trang trí cầu tàu và xây dựng nhà xưởng bãi.

Theo ông Minh, việc Bộ Chính trị đồng ý cơ chế tháo gỡ đã giúp hồi sinh dự án có doanh thu, lợi nhuận khi trước đó vốn được xem là “đống đổ nát”. Cùng đó là việc tận dụng tối ưu nguồn lực, dự án khi khởi động lại chú trọng vào cam kết với khách hàng về tiến độ, chất lượng và giá cạnh tranh nên đã thu hút được nhiều đơn hàng.

Ông Minh kỳ vọng khi xây dựng xong cầu tàu, sản lượng đi kèm với doanh thu, lợi nhuận của nhà máy sẽ tăng gấp đôi. Lãnh đạo PVSM cũng tiết lộ hiện đang tiếp tục ký các đơn hàng đóng mới đến năm 2030; hay thậm chí có cả đối tác nước ngoài rất quan tâm đầu tư dự án với quy mô lên hàng trăm triệu USD.

Vẫn lo những rủi ro cơ chế, nguồn lực cạnh tranh

Tổng giám đốc PVSM cho rằng có những thách thức đặt ra đó là những rủi ro về thể chế, đặc biệt trong việc bàn giao nguyên trạng, quyết toán nguyên trạng dự án. Việc sửa chữa đóng tàu mở rộng với các đối tác nước ngoài, nhưng cơ chế liên quan hải quan, cảng vụ, biên phòng, xuất nhập khẩu… còn vướng mắc về thủ tục.

Đến nay, PVSM đã xây dựng được tệp khách hàng đóng mới và sửa chữa tàu, song tỉ suất lợi nhuận ở mức rất thấp, đặc biệt khi so với Trung Quốc. Nguyên nhân do công nghiệp phụ trợ còn hạn chế, phải nhập khẩu kể cả con ốc vít. Cùng đó là tay nghề công nhân còn yếu và thiếu cả số lượng và chất lượng, thua kém về công nghệ so với nước ngoài.

“Chúng ta phải nhập khẩu từ con ốc vít nên chúng tôi vừa làm, vừa hỗ trợ nhà thầu để xây dựng công nghiệp phụ trợ của riêng mình. Nhà máy cũng phải tự mình xây dựng công nghiệp phụ trợ. Ví dụ như tới đây nhà máy đóng tầu 150.000 tấn thì tự chúng tôi phải chế tại các ống, vì nếu nhập khẩu nữa thì chả còn lãi, bao nhiêu tiền rơi hết vào đó” – ông Minh chia sẻ.