Loại gạo Việt Nam vừa xuất khẩu sang thị trường “khó tính” bậc nhất thế giới: Có gì đặc biệt?

Chia sẻ trên báo Dân Việt ngày 23/12, ông Bùi Xuân Phong, Trưởng phòng Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết: “Vừa qua, gạo xanh của Việt Nam đã xuất khẩu được 500 tấn sang Nhật Bản. Đây là thị trường khó tính nhất thế giới, việc xuất khẩu được gạo này mở ra cơ hội lớn để doanh nghiệp và nông dân cùng đồng hành phát triển. Tôi cho rằng gạo xanh trong tương lai sẽ rất sáng, rất rộng mở”.

Đây là lần đầu tiên, 500 tấn gạo Japonica mang nhãn hiệu “Gạo Việt xanh, phát thải thấp” được xuất khẩu sang Nhật Bản – thị trường được xem là khắt khe bậc nhất thế giới đối với sản phẩm nông nghiệp.

Không chỉ đơn thuần là một lô hàng xuất khẩu, sự kiện này cho thấy gạo Việt Nam đang từng bước chinh phục phân khúc cao cấp nhờ chất lượng hạt gạo, quy trình canh tác bền vững và tiêu chí giảm phát thải – những yêu cầu ngày càng trở thành “giấy thông hành” tại các thị trường phát triển.

Được biết, loại gạo Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản nằm trong Đề án sản xuất 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Gạo Japonica có đặc điểm gì?

Loại gạo được xuất khẩu sang Nhật Bản lần này là gạo Japonica, còn được gọi là gạo Sinica – một trong hai nhóm giống gạo chính của châu Á. Japonica là loại gạo truyền thống, giữ vai trò trung tâm trong bữa ăn của người Nhật, đồng thời được tiêu thụ phổ biến tại Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc).

Tại Việt Nam, gạo Japonica hiện được trồng chủ yếu ở các tỉnh Đồng Tháp và An Giang, trong các vùng sản xuất tập trung, áp dụng đồng bộ quy trình canh tác tiên tiến. Nhờ điều kiện thổ nhưỡng phù hợp và kỹ thuật gieo trồng được kiểm soát chặt chẽ, hạt gạo Japonica Việt Nam ngày càng tiệm cận tiêu chuẩn của các thị trường cao cấp.

Về đặc tính, gạo Japonica có hạt tròn, đều, mẩy, màu trắng tựa bông, mùi thơm nhẹ và tinh tế. Khi nấu, cơm trắng, dẻo, mềm, có độ kết dính cao do hàm lượng amylopectin lớn; đặc biệt, cơm vẫn giữ được độ ngon ngay cả khi để nguội – yếu tố rất quan trọng trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản.

Gạo “xanh” – lợi thế cạnh tranh mới của gạo Việt

Điểm khác biệt lớn nhất của lô gạo Japonica xuất khẩu lần này nằm ở quy trình sản xuất. Đây là sản phẩm được canh tác theo mô hình phát thải thấp, tiết giảm lượng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, nước tưới và khí nhà kính trong toàn bộ chuỗi sản xuất.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao đã tạo ra khuôn khổ chính sách thống nhất cho sản xuất lúa giảm phát thải, đồng thời chuyển đổi tư duy từ chạy theo sản lượng sang chú trọng chất lượng, giá trị gia tăng và tính bền vững. Đây cũng là hướng đi phù hợp trong bối cảnh trồng trọt là một trong những lĩnh vực phát thải lớn.

Không chỉ dừng ở xuất khẩu, việc gạo Japonica “xanh” chinh phục thị trường Nhật Bản còn cho thấy tiềm năng để nông dân Việt Nam từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị nông nghiệp xanh, hướng tới thị trường carbon trong tương lai.

Với định hướng chung của Việt Nam đến năm 2050 đạt phát thải ròng bằng “0”, gạo Japonica phát thải thấp được xem là minh chứng rõ nét cho khả năng nâng tầm hạt gạo Việt, không chỉ bằng năng suất mà bằng chất lượng, tiêu chuẩn môi trường và uy tín trên thị trường quốc tế.