Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (Ảnh: Reuters).
Phát biểu trong cuộc gặp với các lãnh đạo doanh nghiệp hôm 25/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, Mỹ và Nga đang thảo luận khả năng cùng quản lý Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (ZNPP).
Theo chủ nhân Điện Kremlin, Mỹ đã bày tỏ quan tâm đến ZNPP như một cơ sở để khai thác tiền mã hóa. Đồng thời, ông nói rằng Nga không có kế hoạch để Ukraine tham gia quản lý nhà máy.
Ông Putin cho biết, theo sáng kiến của Mỹ, khả năng cung cấp điện từ ZNPP cho Ukraine đang được xem xét. Ông nói thêm, các chuyên gia Ukraine vẫn đang làm việc tại cơ sở này, nhưng khẳng định rằng tất cả họ đều đã nhận hộ chiếu Nga.
ZNPP là cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu. Nhà máy này nằm tại thành phố Enerhodar thuộc tỉnh Zaporizhia của Ukraine và đã bị Nga kiểm soát từ năm 2022, không lâu sau khi xung đột toàn diện giữa Nga và Ukraine nổ ra.
Moscow và Kiev nhiều lần cáo buộc lẫn nhau gây nguy cơ thảm họa hạt nhân bằng cách tấn công vào khu vực nhà máy. Nga cũng đã nhiều lần tìm cách kết nối nhà máy với lưới điện của mình, nhưng tất cả các nỗ lực này đều đã bị ngăn chặn.
Ukraine tiếp tục yêu cầu Nga rút quân khỏi nhà máy và thiết lập một vùng phi quân sự xung quanh cơ sở này, một đề xuất mà Moscow đã bác bỏ.
ZNPP được cho là đã được đề cập trong lộ trình hòa bình 28 điểm cho Ukraine do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất mới đây.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trước đây đã nói rằng quyền kiểm soát ZNPP vẫn là một trong những điểm khó khăn nhất trong kế hoạch hòa bình của Mỹ cho Ukraine. Các bên đang tìm kiếm một thỏa hiệp.
Theo đề xuất của Mỹ, ZNPP sẽ được 3 nước gồm Ukraine, Mỹ và Nga cùng vận hành. Ông Zelensky gọi phương án này là không công bằng, nhấn mạnh Nga phải bị loại khỏi hoạt động vận hành cơ sở này. Trong khi đó, Nga tuyên bố có thể tự vận hành nhà máy.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm qua cho biết, Nga vẫn đang phân tích kế hoạch hòa bình của Washington sau khi đặc phái viên của Tổng thống Nga, ông Kirill Dmitriev, vừa trở về từ Miami.
Một ngày trước đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã công bố bản dự thảo kế hoạch riêng, trong đó ông muốn ZNPP do Nga kiểm soát sẽ được Ukraine và Mỹ quản lý theo tỷ lệ 50/50.
Nhà lãnh đạo Ukraine cũng đòi hỏi các nhượng bộ lãnh thổ từ Moscow, trong bối cảnh Nga hiện nắm thế chủ động trên tiền tuyến. Ông cũng kêu gọi Ukraine duy trì quân đội thời bình với quân số 800.000 người và nhận được các bảo đảm an ninh “tương tự Điều 5” từ Washington, NATO và các đối tác châu Âu.
Tuy nhiên, Moscow cho rằng Ukraine và các đồng minh châu Âu đang làm suy yếu nỗ lực thúc đẩy hòa bình của Mỹ bằng cách đưa ra những điều khoản hoàn toàn “không thể chấp nhận” đối với Nga.
“Những điều khoản mà họ tìm cách đưa vào không cải thiện các văn kiện cũng như cơ hội đạt được hòa bình lâu dài”, ông Yury Ushakov, nhà đàm phán cấp cao của Nga và trợ lý chính sách đối ngoại của Điện Kremlin, nói hồi đầu tuần này.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/tong-thong-putin-neu-ly-do-my-quan-tam-den-nha-may-dien-hat-nhan-o-ukraine-20251226055400957.htm
