Các hãng xe phương Tây học tốc độ R&D Trung Quốc

Khi công nghệ và thị hiếu thay đổi nhanh hơn, tốc độ phát triển sản phẩm trở thành điều kiện cạnh tranh thiết yếu, việc “học Trung Quốc” dần trở thành phản ứng mang tính hệ thống của nhiều hãng xe châu Âu và Mỹ.

Trong năm qua, truyền thông Trung Quốc như tờ Nhân Dân Nhật báo thường nhận định Trung Quốc ngày càng được giao vai trò ở khâu nghiên cứu và phát triển (R&D) thay vì chỉ là nơi sản xuất, với mức độ chủ động lớn hơn dành cho nhân lực địa phương.

Rút ngắn chu kỳ phát triển

Theo báo Financial Times, việc Ford hợp tác với Renault để phát triển xe điện cỡ nhỏ tại châu Âu là ví dụ tiêu biểu cho xu hướng này, trong bối cảnh Renault đã rút ngắn thời gian phát triển các mẫu xe mới xuống dưới hai năm. 

Cùng xu hướng, Hãng Volkswagen đã cắt giảm khoảng 30% chu kỳ phát triển các mẫu xe điện sản xuất tại Trung Quốc so với quy trình truyền thống kéo dài hơn bốn năm, trong khi Nissan phát triển mẫu sedan điện N7 tại Trung Quốc chỉ trong khoảng hai năm, trước khi lên kế hoạch xuất khẩu sang các thị trường khác.

Tốc độ ở đây không đến từ một phát minh đột phá nào, mà hình thành từ cách các hãng xe tổ chức lại quá trình phát triển sản phẩm: dùng chung nhiều nền tảng xe và linh kiện hơn, triển khai các khâu thiết kế và phát triển song song thay vì làm tuần tự, tận dụng thử nghiệm ảo để rút ngắn thời gian, và xử lý một số vấn đề bằng cách cập nhật phần mềm từ xa (OTA) sau khi xe ra mắt.

Trao đổi với Financial Times, nhiều lãnh đạo trong ngành ô tô toàn cầu nhấn mạnh tốc độ phát triển không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh công nghệ, chuỗi cung ứng và địa chính trị biến động nhanh.

Điều mà các hãng xe phương Tây đang tiếp thu từ Trung Quốc không dừng ở việc áp dụng thêm công cụ số hay thiết kế ảo mà nằm ở cách tổ chức công việc. Các hãng Trung Quốc đạt tốc độ cao bằng việc tái sử dụng linh kiện ở quy mô lớn hơn, tiêu chuẩn hóa nền tảng sản phẩm và tập trung phần lớn đổi mới vào phần mềm, thay vì liên tục thiết kế lại phần cứng.

Cách làm này thể hiện rõ trong mô hình mà Renault đang áp dụng, khi hãng này xây dựng một trung tâm phát triển tại Thượng Hải với khoảng 150 kỹ sư địa phương, kết nối trực tiếp với các nhà cung ứng có khả năng phản hồi nhanh. 

Các nhóm kỹ thuật viên và thiết kế làm việc song song ngay từ đầu, thay vì chờ từng giai đoạn hoàn tất như trong quy trình truyền thống. Nhờ đó, những quyết định từng mất hàng tháng để đi qua các tầng phê duyệt có thể được đưa ra trong vài ngày.

Va chạm giữa tốc độ và an toàn

Tuy nhiên tốc độ R&D nhanh cũng làm lộ ra một “vùng xám” mà ngay cả các chuyên gia trong ngành cũng đã thừa nhận. Theo chuyên gia từ công ty tư vấn quản trị doanh nghiệp AlixPartners Stephen Dyer, các hãng xe điện Trung Quốc có cách tiếp cận linh hoạt hơn với các thử nghiệm độ bền và quy trình xác nhận sản phẩm. 

Quãng thử nghiệm độ bền trung bình của họ thường rơi vào khoảng 600.000km, so với khoảng 3 triệu km thường được các nhà sản xuất nước ngoài áp dụng.

Thay vì trì hoãn việc ra mắt cho đến khi mọi khâu xác nhận được hoàn tất, các hãng Trung Quốc có xu hướng đưa sản phẩm ra thị trường khi những yêu cầu an toàn cốt lõi đã được đáp ứng, rồi tiếp tục hoàn thiện các tính năng phần mềm thông qua cập nhật OTA trong quá trình sử dụng. 

Trong bối cảnh ô tô ngày càng trở thành một sản phẩm dựa nhiều vào phần mềm, việc chậm đưa xe ra thị trường có thể đồng nghĩa với việc công nghệ đã mất đi lợi thế cạnh tranh.

Tuy nhiên, theo một cố vấn lâu năm của hãng xe Nhật Bản được Financial Times dẫn lời, khi các hãng xe phương Tây áp dụng cách tiếp cận này, họ phải đối mặt với sự va chạm trực diện giữa tốc độ ra mắt xe và chuẩn mực “an toàn trên hết” – vốn coi việc hoàn tất mọi khâu thử nghiệm trước khi cho sản phẩm ra mắt là điều không thể thỏa hiệp.