Vệ tinh của NASA đã chụp được một bức ảnh kinh hoàng về một trận sóng thần khổng lồ

Vào mùa hè năm 2025, một trận động đất mạnh 8,8 độ Richter xảy ra ngoài khơi bán đảo Kamchatka, Nga. Dù không nằm trong top năm trận động đất mạnh nhất từng được ghi nhận, nhưng sức tàn phá và sức mạnh của trận động đất này vẫn vô cùng ấn tượng. Trận động đất đã tạo ra một cơn sóng thần lan rộng khắp Thái Bình Dương, và lần đầu tiên, vệ tinh SWOT mới của NASA ghi lại hình ảnh chi tiết về con sóng khổng lồ này từ không gian.

SWOT – Vệ tinh quan trọng cho nghiên cứu sóng thần

Vệ tinh SWOT (Surface Water and Ocean Topography) được NASA phóng lên vào năm 2022 với mục tiêu chính là đo đạc độ cao bề mặt đại dương và hỗ trợ nghiên cứu thủy văn. Trận động đất ngoài khơi Kamchatka là sự kiện lớn nhất mà SWOT từng ghi nhận từ khi hoạt động.

Sử dụng dữ liệu từ vệ tinh này kết hợp với các phao đo sóng thần đặt ở đáy đại dương, các nhà nghiên cứu đã lập bản đồ vùng đứt gãy của trận động đất, khu vực kéo dài khoảng khoảng 400 km và làm nâng một phần đáy biển lên tới hơn 4 mét.

SWOT đã ghi lại những biến đổi phức tạp của sóng thần khi chúng di chuyển, cung cấp mô hình chi tiết về cách sóng hình thành và lan rộng, điều mà trước đây con người khó có thể quan sát trực tiếp từ không gian.

Công bố nghiên cứu mới nhất trong The Seismic Record

Kết quả nghiên cứu về sự kiện Kamchatka năm 2025 đã được công bố trên tạp chí khoa học The Seismic Record vào tháng 11 năm 2025. Bài báo không chỉ nhấn mạnh mức độ nguy hiểm của các trận siêu động đất, mà còn cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của các vệ tinh như SWOT trong việc hiểu, theo dõi và dự đoán sóng thần.

Vệ tinh này đã thay đổi cách các nhà khoa học nghiên cứu hành tinh của chúng ta, mang đến những cái nhìn hiếm hoi về các sự kiện dưới đại dương mà con người khó có thể chứng kiến trực tiếp, tiêu biểu là trận sóng thần phá kỷ lục được tạo ra bởi động đất Kamchatka.

Sự kết hợp dữ liệu từ không gian và đại dương sâu

Để hiểu một cách chính xác cơ chế hình thành và lan rộng của sóng thần Kamchatka, các nhà khoa học đã kết hợp dữ liệu từ: Hệ thống cảnh báo sóng thần DART của Cơ quan Khí tượng và Hải dương học Quốc gia Hoa Kỳ (NOAA), và vệ tinh SWOT của NASA.

Hệ thống DART sử dụng các cảm biến được neo dưới đáy biển để phát hiện sự thay đổi áp suất nước – dấu hiệu sớm của sóng thần. Khi ghi nhận biến động, dữ liệu được truyền lên phao nổi trên mặt biển, sau đó gửi về vệ tinh gần như theo thời gian thực.

Ngay khi trận động đất xảy ra, nhiều trạm cảm biến lập tức chuyển sang chế độ cảnh báo cao, ghi nhận chi tiết dữ liệu sóng thần khi các đợt sóng lan ra xa tâm chấn.

Chi tiết sóng thần từ không gian

Nhóm nghiên cứu tập trung xử lý dữ liệu từ các cảm biến nằm gần tâm chấn nhất, đồng thời loại bỏ ảnh hưởng của thủy triều thông thường để tính toán chính xác mức dịch chuyển thực tế của đáy biển trong trận động đất.

Cùng thời điểm đó, vệ tinh SWOT bay qua khu vực và ghi nhận một dải bề mặt đại dương rộng khoảng 120 km. Với độ phân giải cao, vệ tinh cho phép quan sát rõ hình dạng, chuyển động và quá trình lan truyền của sóng thần, ngay cả khi chúng di chuyển với tốc độ rất lớn.

Việc xử lý và phân tích đồng thời dữ liệu từ vệ tinh SWOT và hệ thống của NOAA không chỉ giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn cơ chế hình thành sóng thần Kamchatka, mà còn mở ra triển vọng nâng cao năng lực dự báo và giảm thiểu rủi ro thảm họa trong tương lai.