Nga ‘bật đèn xanh’ khả năng trao đổi lãnh thổ với Ukraine

Donbass là “lằn ranh đỏ”

Theo báo Kommersant, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chia sẻ với một số doanh nhân hàng đầu của Nga rằng ông có thể cân nhắc việc hoán đổi một phần lãnh thổ do Nga kiểm soát tại Ukraine với Kiev, song nhấn mạnh điều kiện tiên quyết là toàn bộ vùng Donbass phải thuộc về Nga.

Nội dung này được ông Putin trình bày trong một cuộc họp kín diễn ra tại Điện Kremlin vào đêm 24-12.

Phóng viên Andrei Kolesnikov của tờ Kommersant cho biết ông Putin khẳng định Nga vẫn sẵn sàng thực hiện những nhượng bộ mà ông từng đề cập tại hội nghị thượng đỉnh ở Anchorage với Tổng thống Trump hồi tháng 8.

Theo đó, ngoài khu vực Donbass, Nga vẫn để ngỏ khả năng trao đổi với Ukraine một số khu vực như một phần của thỏa thuận hòa bình tiềm năng.

Lập trường này phù hợp với các điều kiện mà ông Putin từng nêu ra trước đó, trong đó yêu cầu Ukraine rút quân khỏi toàn bộ Donbass, Zaporizhzhia và Kherson, đồng thời chính thức từ bỏ mục tiêu gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Theo ước tính của phía Nga, Matxcơva hiện kiểm soát toàn bộ bán đảo Crimea, khoảng 90% Donbass, 75% Zaporizhzhia và Kherson, cùng một số khu vực nhỏ ở các tỉnh khác của Ukraine.

Ngoài vấn đề lãnh thổ, ông Putin cũng đề cập đến tương lai của Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia – cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu – hiện do Matxcơva kiểm soát.

Theo đó, có khả năng Nga và Mỹ sẽ cùng quản lý nhà máy này, thậm chí phương án sử dụng nhà máy để cung cấp điện một phần cho Ukraine cũng đang được xem xét.

Ukraine kiên quyết không nhượng lãnh thổ

Trong khi Matxcơva phát đi tín hiệu “linh hoạt có điều kiện”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết ông dự kiến gặp Tổng thống Trump trong vài ngày tới, theo Hãng tin Reuters.

“Nhiều vấn đề có thể được quyết định trước thềm năm mới”, ông chia sẻ trên Telegram và mạng xã hội X, bày tỏ hy vọng khi Washington đang nỗ lực gia tăng vai trò trung gian nhằm kết thúc chiến sự sắp bước sang năm thứ tư.

Nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh rằng những vấn đề nhạy cảm nhất, đặc biệt là bất kỳ thỏa hiệp nào liên quan đến lãnh thổ, chỉ có thể được thảo luận ở cấp nguyên thủ quốc gia.

Kiev đang tìm kiếm một cuộc gặp trực tiếp với ông Trump, trong bối cảnh Mỹ và Ukraine đã tiến gần hơn tới việc hoàn tất kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm.

Trước đó tờ Kyiv Post đưa tin ông Zelensky có thể sẽ tới bang Florida sớm nhất vào ngày 28-12, nơi ông Trump đang nghỉ lễ Giáng sinh.

Theo Tổng thống Ukraine, các cuộc trao đổi gần đây với đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và ông Jared Kushner – con rể của Tổng thống Trump – đã đạt được tiến triển đáng kể.

Một số văn kiện nằm trong khuôn khổ chấm dứt xung đột và tái thiết Ukraine “gần như đã chuẩn bị sẵn sàng”, trong khi những tài liệu khác đã hoàn tất.

Tuy nhiên, Kiev khẳng định chưa có bất kỳ sự đồng thuận nào với Washington về việc nhượng bộ lãnh thổ, đặc biệt là các khu vực thuộc Donbass mà Ukraine vẫn còn kiểm soát. Quyền kiểm soát Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cũng tiếp tục là vấn đề bỏ ngỏ, chưa đạt được lập trường chung.

Trong bối cảnh đó, Điện Kremlin cho biết Nga đang xem xét các thông tin được chuyển về từ các cuộc tiếp xúc với Mỹ, và sẽ quyết định các bước đi tiếp theo dựa trên chỉ đạo của Tổng thống Putin.

Dù các kênh đối thoại đang được nối lại, khoảng cách giữa yêu cầu cốt lõi của Matxcơva và lập trường kiên quyết của Kiev cho thấy con đường hướng tới một thỏa thuận hòa bình toàn diện vẫn còn nhiều chông gai.

Đề xuất lập khu phi quân sự ở Ukraine có khả thi?

Đề xuất thành lập khu phi quân sự (DMZ) tại miền đông Ukraine trong đề cương hòa bình 20 điểm ngày 23-12 của Tổng thống Volodymyr Zelensky là bước tiến gần nhất với giải pháp cụ thể cho vấn đề lãnh thổ.