MỹBà Sandy Martinez bị phạt 250 USD mỗi ngày trong hơn một năm chỉ vì lỗi vi phạm tưởng chừng rất nhỏ: Đậu ôtô với 2 bánh xe đè lên bãi cỏ sân nhà mình.
Ở Mỹ, nhiều thành phố và thị trấn có những quy định rất khắt khe về “thẩm mỹ đô thị” (aesthetics) và “quy hoạch vùng” (zoning). Lý do chính quyền đưa ra thường là để giữ gìn cảnh quan chung, bảo vệ giá trị bất động sản trong khu vực và đảm bảo an toàn thoát nước (vì đỗ xe lên cỏ có thể làm nén đất, ảnh hưởng đến việc thấm nước mưa).
Do nhà Sandy không đủ chỗ đậu ôtô, một phần bánh xe đôi khi sẽ đè lên cỏ, đây là hành vi vi phạm quy định cảnh quan của thị trấn. Ảnh: Institute for Justice
Cụ thể trong trường hợp của bà Sandy, với gia đình 4 người trưởng thành, làm 4 công việc giờ giấc lệch nhau ở những địa điểm cách xa nhau, họ sở hữu 4 chiếc ôtô. Nhưng gara và đường dẫn vào nhà đều không đủ chỗ cho tất cả cùng lúc.
Khi đỗ xe, thỉnh thoảng sẽ có xe bị chệch hai bánh lên phần cỏ của sân trước. Chính quyền thị trấn Lantana ở bang Florida coi đây là hành vi “đỗ xe trên bề mặt không được phê duyệt”. Mỗi lỗi bị phạt hành chính 250 USD cho mỗi ngày vi phạm chưa được khắc phục.
Điều này dựa trên Luật Quy hoạch và Sử dụng đất (Zoning) của thị trấn Lantana quy định: “Cấm đỗ xe ở sân trước hoặc sân bên, ngoại trừ trên các vị trí đã được lát gạch, bê tông hoặc bề mặt được phê duyệt. Việc đỗ xe ngoài đường tại sân trước hoặc sân bên bị nghiêm cấm trong tất cả các khu dân cư, ngoại trừ tại các vị trí đỗ xe đã được phê duyệt”.
Sau lần bị phạt đầu tiên, bà Sandy Martinez đã cố gắng liên hệ với thanh tra để xác nhận mình đã sửa lỗi, nhưng quy trình hành chính rắc rối khiến việc xác nhận bị trì hoãn. Bà cũng thừa nhận có lúc đã quên bẵng việc theo dõi kết quả với nhà chức trách vì quá bận rộn với công việc.
Tiền phạt cứ thế chạy liên tục trong 407 ngày, dẫn đến con số khổng lồ, 101.750 USD (khoảng 2,7 tỷ đồng) – vượt quá cả tổng thu nhập hàng năm của bà.
“Đen đủi” hơn nữa, ngoài các vi phạm về đậu xe, thành phố còn phạt thêm bà 65.000 USD nữa vì hai vi phạm khác về cảnh quan đô thị” các vết nứt trên sân và một hàng rào bị đổ trong cơn bão, đều chưa được sửa.
Khởi kiện vì mức phạt “cao không nương tay”
Quá sốc vì số tiền phạt, năm 2024, bà Sandy đã nộp đơn khởi kiện chính quyền thị trấn vì áp dụng mức phạt “cao một cách vô tàn bạo”.
Bà Sandy Martinez khởi kiện do thấy quyết định xử phạt của thành phố quá cao và vi hiến. Ảnh: Institute for Justice
“Mức phạt lên tới sáu con số vì đỗ xe trên chính mảnh đất của mình là quá sốc. Việc áp mức phạt quá cao là điều bị cấm trong Hiến pháp bang Florida (Florida Constitution), để bảo vệ người dân tránh việc bị phạt đến mức khánh kiệt vì những vi phạm nhỏ nhặt”, luật sư của bà nêu.
Hiến pháp bang Florida mà luật sư này nhắc đến, có một nội dung quy định: “Không được áp dụng tiền phạt cao quá mức, các hình phạt tàn bạo hoặc bất thường”. Phía Sandy cho rằng việc phạt 100.000 USD cho hành vi đỗ xe trên cỏ là hoàn toàn không tương xứng với mức độ nghiêm trọng của hành vi và vi phạm quyền hiến định của công dân.
Trong khi phía bị đơn cũng dẫn Đạo luật của bang với quy định “các cơ quan có thẩm quyền của được ra quyết định tiền phạt không quá 250 USD mỗi ngày cho lần vi phạm đầu tiên và 500 USD mỗi ngày cho lần tái phạm”.
Hồi tháng 4/2024, tòa sơ thẩm đã phán quyết rằng mức phạt cao ngất trời với những vi phạm nhỏ mà bà Sandy Martinez phải chịu là không vi phạm hiến pháp tiểu bang. Bà do đó kháng cáo.
Hôm 24/12, bà một lần nữa đón nhận tin không vui ngay trước Giáng sinh: Tòa Tối cao bang Florida đã từ chối thụ lý vụ kiện. Điều này đồng nghĩa phán quyết của tòa cấp dưới được giữ nguyên.
Tòa phúc thẩm ủng hộ quyền thu phạt của thị trấn vì bà đã không khiếu nại về khoản phạt này đúng hạn trong quy trình hành chính – điều mà trước đó bà giải thích đã “quên bẵng”, không theo dõi phản hồi của nhà chức trách vì bà quá bận rộn đi làm.
“Các thành phố không nên được phép hủy hoại cuộc sống của người dân chỉ vì những vi phạm nhỏ nhặt”, bà vẫn chưa hài lòng với phán quyết này.
Hải Thư (Theo Institute for Justice, CBS12)
Nguồn: https://vnexpress.net/chu-nha-o-my-bi-phat-tien-vi-dau-oto-de-len-co-trong-dat-cua-minh-4999025.html
