7.500 học sinh tại 21 điểm trường tỉnh Quảng Trị được sử dụng công trình vệ sinh, nhà tắm đạt chuẩn sau bốn tháng Quỹ Hy vọng triển khai dự án Vệ sinh học đường.
Trong những chuyến khảo sát cuối năm 2024 tại các điểm trường nằm dọc vùng núi đá vôi Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Trị), Quỹ Hy vọng nhận thấy một thực tế: nhà vệ sinh quá tải, hư hỏng, nước tràn hoặc bốc mùi sau mỗi đợt mưa. Có trường buộc đóng cửa công trình phụ, cho học sinh, giáo viên dùng chung trong điều kiện thiếu thốn.
Nhà vệ sinh ở các điểm trường chung tình trạng xuống cấp, quá tải. Ảnh: Quỹ Hy vọng
Nguyễn Hoàng Xuyến Chi, học sinh lớp 7B trường THCS số 2 Hưng Trạch, nhớ lại những giờ ra chơi phải “bấm bụng” vì sợ vào nhà vệ sinh. “Có hôm xếp hàng rất lâu, nhưng thấy bẩn và mùi nên em lại quay ra, đợi về nhà. Nhiều lúc vào lớp không thể tập trung vì buồn vệ sinh”, Chi nói.
Hạ tầng thiếu thốn, khiến học sinh không có thói quen vệ sinh an toàn. “Tụi em hiếm khi rửa tay bằng xà phòng, chỉ rửa qua loa cho nhanh để đi khỏi đó. Có hôm thì không đủ nước sạch để rửa”, Chi kể.
Không chỉ thiếu thốn nhà vệ sinh, tại trường Phổ thông Dân tộc Nội trú Bố Trạch (xã Thượng Trạch), 277 học sinh người dân tộc Bru – Vân Kiều ăn, nghỉ tại trường hàng tháng chưa có nhà tắm. Mọi sinh hoạt của các em diễn ra bên bờ suối, dù là đông hay hè.
Y Nghiêng – nữ sinh lớp 9 cho biết khá ngại ngùng khi tắm giặt ngoài suối với các bạn nam. Hôm học muộn, muốn rửa mặt cho tỉnh táo cũng không có sẵn nước để dùng.
Các em học sinh trường Phổ thông nội trú sinh hoạt bên dòng suối. Ảnh: Tùng Đinh
Tranh thủ từng ngày nắng đẩy nhanh tiến độ
Theo ông Vũ Ngọc Anh, Giám đốc dự án Vệ sinh học đường (Quỹ Hy Vọng), các trường thuộc dự án nằm sát dãy Trường Sơn, ở vị trí hẹp nhất của miền Trung, mùa mưa ngập lụt diện rộng, sạt lở. “Nhiều công trình cũ sau mỗi trận lũ bị bùn đất lấp kín, hư hỏng nặng, không thể sửa chữa. Trong khi nhu cầu về vệ sinh và nước sạch của học sinh vô cùng cấp thiết”, ông nói.
Về phía địa phương, việc huy động nguồn lực xã hội hóa để xây dựng công trình chất lượng, chống chọi được với khí hậu gần như bất khả thi. Học sinh chủ yếu là con em nông dân, đời sống còn nhiều khó khăn; nhà vệ sinh là hạng mục ít được ưu tiên so với phòng học hay trang thiết bị. Có trường từng được tổ chức phi chính phủ hỗ trợ xây dựng một vài phòng vệ sinh, nhưng không đáp ứng đủ số lượng cho cả thầy và trò.
Từ thực tế đó, dự án Vệ sinh học đường do Quỹ Hy Vọng được triển khai, Công ty Opella Việt Nam, thông qua nhãn hàng men ống vi sinh Enterogermina tài trợ. Mục tiêu là cải thiện điều kiện sinh hoạt cơ bản tại các trường vùng xa tỉnh Quảng Trị trước mùa mưa năm nay. Dự án đồng loạt khởi công vào cuối tháng 5 – thời điểm năm học kết thúc và được đẩy tiến độ để kịp hoàn thiện vào tháng 9, dịp học sinh bước vào năm học mới.
Quá trình thi công gặp nhiều trở ngại do thời tiết. Ảnh: Tùng Đinh
Tuy nhiên quá trình triển khai gặp trở ngại vì địa hình. Các điểm trường trải dài từ đồng bằng đến vùng núi cao, rừng sâu, khu vực giáp biên, bản làng biệt lập. Sau những trận mưa lớn, sạt lở, giao thông tê liệt, công nhân phải nghỉ cả tháng trời.
Công trình vệ sinh quy mô nhỏ, nhưng để vận chuyển vật liệu, máy móc và đưa thợ lên lại cần huy động nguồn lực lớn. “Nếu xây dựng ở đồng bằng tốn kém một, xây dựng tại các điểm trường vùng cao phải gấp rưỡi, gấp đôi”, đại diện dự án chia sẻ.
Vì vậy, tại Quảng Trị, dự án triển khai theo quy trình khảo sát – thiết kế – thi công phù hợp điều kiện từng điểm trường hoặc cụm trường. Các công trình được tính toán khả năng sử dụng lâu dài, chống chịu thời tiết. Đơn vị thi công tranh thủ từng ngày nắng để đẩy tiến độ. Người dân trong bản, thầy cô hỗ trợ vận chuyển vật liệu, dọn dẹp đất đá.
Ngày 13/10, sau hơn bốn tháng thi công, 21 công trình vệ sinh và nhà tắm đã hoàn thiện, lễ khánh thành tổ chức tại trường THCS số 2 Hưng Trạch. Mỗi cụm công trình có quy mô thiết kế dựa trên số học sinh của từng trường, cửa che chắn, chia phân khu nam – nữ với lối đi riêng, trang bị đầy đủ bệ xí, bồn rửa tay, hệ thống nước cấp – xả, hệ thống tự huỷ, biển bảng hướng dẫn sử dụng nhà vệ sinh và rửa tay theo chuẩn Bộ Giáo dục.
Riêng công trình nhà tắm của trường Phổ thông Dân tộc Nội trú ở sát biên giới, hoàn thiện sau đó hơn một tháng. Lễ khánh thành công trình này tổ chức cùng Ngày hội vệ sinh học đường. 277 học sinh dân tộc Bru – Vân Kiều được tìm hiểu kiến thức về vệ sinh học đường, thông qua các hoạt động như đố vui, trò chơi rửa tay, tô tượng, kéo co, vẽ tranh theo chủ đề.
Sau 9 năm đi học, đây là lần đầu tiên Y Nghiêng cảm nhận được sự tiện nghi khi nhà tắm có vòi hoa sen, đầy đủ điện nước, bình nóng lạnh. “Ở trường giờ đây còn hiện đại và tiện nghi hơn ở nhà. Có nhà tắm mới, chúng em yên tâm sinh hoạt và học tập, không còn lo cảnh tắm suối lạnh lẽo”, Y Nghiêng chia sẻ.
Không chỉ học sinh, nhiều giáo viên cũng cảm thấy thoải mái hơn mỗi khi đến trường. Cô Phan Thị Ánh Tuyết – giáo viên trường Tiểu học và THCS Nam Trạch cho biết ai cũng hân hoan khi được học tập, sinh hoạt trong một môi trường tích cực, lành mạnh. “Chúng tôi lồng ghép việc hướng dẫn giữ gìn vệ sinh trong giờ chào cờ, tiết sinh hoạt lớp và các bài học liên quan đến khoa học, môi trường. Học sinh cũng đã có ý thức hơn trong việc bảo vệ sức khỏe bản thân, giữ gìn các trang thiết bị”, cô Tuyết chia sẻ.
Qua bốn năm đồng hành với Quỹ Hy vọng, đại diện Opella Việt Nam cho biết, dự án được triển khai với quan điểm kết hợp giữa vệ sinh và giáo dục, coi việc tiếp cận công trình vệ sinh đạt chuẩn là điều kiện cơ bản để bảo vệ sức khỏe và đảm bảo công bằng trong môi trường học đường. Ngoài hạ tầng, học sinh còn được tiếp cận tài liệu phù hợp lứa tuổi, giúp việc chăm sóc sức khỏe cá nhân gần gũi, dễ thực hành.
“Ở những vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, công trình vệ sinh kiên cố không chỉ mang ý nghĩa tiện nghi, mà còn là lớp ‘phòng tuyến’ bảo vệ sức khỏe sau mỗi mùa mưa lũ”, đại diện Opella nhấn mạnh.
Dự án Vệ sinh học đường do Quỹ Hy vọng thực hiện từ năm 2022. Tính đến 2024 đã có 170 công trình vệ sinh được xây dựng, phục vụ 40.000 giáo viên, học sinh. Trong đó nhãn hàng men vi sinh Enterogermina tài trợ 60 công trình tại Vân Hồ, Đồng Văn, Tam Đường, Mù Cang chải
Năm nay, dự án xây thêm 100 công trình vệ sinh tại 10 địa phương. Trong đó Enterogermina, công ty Opella tài trợ 20 công trình tại Quảng Trị với hơn 7.500 người thụ hưởng.
Nội dung: Lan Anh – Ảnh: Tùng Đinh
Nguồn: https://vnexpress.net/ba-thang-dua-cong-trinh-ve-sinh-dat-chuan-den-diem-truong-kho-khan-quang-tri-4998639.html
