Binh sĩ Nga gác bên ngoài nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (Ảnh: AFP).
“Các công việc sửa chữa vô cùng quan trọng đối với đường dây truyền tải điện đã được triển khai gần nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Ukraine sau một lệnh ngừng bắn cục bộ. Đội ngũ IAEA đang giám sát quá trình sửa chữa, dự kiến sẽ kéo dài trong vài ngày, như một phần của nỗ lực đang diễn ra nhằm ngăn chặn một tai nạn hạt nhân trong bối cảnh xung đột quân sự”, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi thông báo hôm 28/12.
Ông Grossi cảm ơn cả hai bên đã đồng ý về khoảng thời gian ngừng bắn tạm thời mới, cho phép khôi phục việc truyền tải điện giữa các trạm biến áp phân phối của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia và nhà máy nhiệt điện Zaporizhzhia. Động thái này được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện an toàn hạt nhân tại địa điểm này.
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia là cơ sở điện hạt nhân lớn nhất châu Âu. Nhà máy này nằm tại thành phố Enerhodar thuộc tỉnh Zaporizhia và đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga từ năm 2022, không lâu sau khi xung đột toàn diện giữa Nga và Ukraine nổ ra.
Moscow và Kiev nhiều lần cáo buộc lẫn nhau gây nguy cơ thảm họa hạt nhân bằng cách tấn công vào khu vực nhà máy. Nga cũng đã nhiều lần tìm cách kết nối nhà máy với lưới điện của mình, nhưng tất cả các nỗ lực này đều đã bị ngăn chặn.
Các báo cáo cho biết vào ngày 19/11, Ukraine đã khôi phục được nguồn điện cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sau khi một đường dây truyền tải bị hư hại do pháo kích của Nga. Trước đó, nhà máy đã mất điện hoàn toàn từ bên ngoài ít nhất 10 lần.
Vào ngày 6/12, nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia một lần nữa lại mất nguồn điện từ bên ngoài. Hiện tại, nhà máy chỉ được kết nối với một đường dây điện bên ngoài duy nhất, tiềm ẩn rủi ro đối với an toàn hạt nhân.
Phát biểu trong cuộc gặp với các lãnh đạo doanh nghiệp hôm 25/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết, Mỹ và Nga đang thảo luận khả năng cùng quản lý Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (ZNPP).
Theo chủ nhân Điện Kremlin, Mỹ đã bày tỏ quan tâm đến ZNPP như một cơ sở để khai thác tiền mã hóa. Đồng thời, ông nói rằng Nga không có kế hoạch để Ukraine tham gia quản lý nhà máy.
Ông Putin cho biết, theo sáng kiến của Mỹ, khả năng cung cấp điện từ ZNPP cho Ukraine đang được xem xét. Ông nói thêm, các chuyên gia Ukraine vẫn đang làm việc tại cơ sở này, nhưng khẳng định rằng tất cả họ đều đã nhận hộ chiếu Nga.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trước đây đã nói rằng quyền kiểm soát ZNPP vẫn là một trong những điểm khó khăn nhất trong kế hoạch hòa bình của Mỹ cho Ukraine. Các bên đang tìm kiếm một thỏa hiệp.
Theo đề xuất của Mỹ, ZNPP sẽ được 3 nước gồm Ukraine, Mỹ và Nga cùng vận hành. Ông Zelensky gọi phương án này là không công bằng, nhấn mạnh Nga phải bị loại khỏi hoạt động vận hành cơ sở này. Trong khi đó, Nga tuyên bố có thể tự vận hành nhà máy.
Tổng thống Ukraine tuần này công bố bản dự thảo kế hoạch riêng, trong đó ông muốn ZNPP do Nga kiểm soát sẽ được Ukraine và Mỹ quản lý theo tỷ lệ 50/50.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/nga-ukraine-ngung-ban-quanh-nha-may-dien-hat-nhan-lon-nhat-chau-au-20251228220243191.htm
