Nhấn mạnh về thời điểm vàng và 1 điều F0 cần lưu tâm!

Nhắc về TTCK trong năm vừa qua, dù có phải là người đang đầu tư hay không, chắc hẳn chúng ta đều “nhớ mang máng” rằng có 1 khoảng thời gian, dân văn phòng nháo nhào, đứng ngồi không yên vì “chứng khoán lên”, đầu tư vài ngày có khi “lãi” cả tháng lương.

Đương nhiên, trạng thái FOMO này và cả cột mốc 1.600 điểm của chỉ số VN-Index trong 2 ngày 11-12/8/2025, là không đủ để chúng ta có cái nhìn tổng quan về TTCK năm nay. Nó chỉ phần nào cho thấy sự thật: Cứ mỗi đợt chứng khoán rung lắc – dù lên hay xuống, sẽ luôn có người tặc lưỡi “biết vậy không chần chừ”, và cũng có thở phào “tí nữa thì đu đỉnh”.

Với những biến động như vậy của TTCK Việt Nam trong năm 2025, cùng tâm lý “FOMO chưa bao giờ dứt” của một nhóm NĐT – đặc biệt là thế hệ F0, liệu rằng chúng ta nên nhận ra và chuẩn bị tâm lý – chiến lược đầu tư thế nào cho năm 2026 sắp tới? Và quan trọng hơn cả, có hay không khái niệm “thời điểm vàng” trong đầu tư?

Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với Chuyên gia – Nhà đầu tư Gerard Do để đi tìm lời giải đáp cho những thắc mắc này.

Theo anh, đâu là những cột mốc “highlight” của TTCK trong năm vừa qua và điều đó tác động thế nào tới NĐT?

Theo như quan sát và trải nghiệm đầu tư thực tế của cá nhân tôi, 6 tháng đầu năm 2025 là khoảng thời gian vô cùng thử thách với NĐT. Thị trường có tăng nhưng tăng theo hướng dè dặt, không đáng kể. Song song với đó, tình hình kinh tế và các yếu tố tác động tới nền kinh tế toàn cầu lại có nhiều yếu tố khó lường.

Đợt sập mạnh này có thể giải thích đơn giản bằng 1 thực tế như thế này: Thị trường luôn phản ứng rất mạnh với những “tin sốc”, và mức đánh thuế 46% là 1 thông tin như vậy. Trước đó, đa số các NĐT đều đã có tâm lý chuẩn bị cho kịch bản Việt Nam có thể bị áp thuế, nhưng con số dự đoán chỉ ở mức 15-20%. .

Qua được giai đoạn “tăm tối” ấy thì đến nửa cuối năm, cụ thể hơn là từ tháng 7/2025, tâm lý của các NĐT đã có phần “vững” hơn vì thị trường đang tiến gần đến thời điểm mà FTSE sẽ đưa ra công bố chính thức nâng hạng TTCK Việt Nam. Trước đó, các thông tin dự đoán về việc thị trường được nâng hạng cũng đã lan rộng, nhưng chỉ khi FTSE chính thức công bố, NĐT mới thực sự có thể “thở phào”.

Với những biến động mang tính “chạm đáy” và rồi thăng hoa trở lại như vậy, theo anh, TTCK Việt Nam trong 2025 đã khởi sắc hay vẫn đang trong giai đoạn phục hồi và tìm lại sự ổn định?

Các số liệu đều chứng minh rằng TTCK Việt Nam đã qua giai đoạn phục hồi – ổn định, và bước sang giai đoạn tăng trưởng.

Theo số liệu từ HOSE, kết thúc phiên giao dịch ngày 31/12/2024, chỉ số VN-Index đạt 1.266,78 điểm, tăng 12,11% so với cuối năm 2023. Giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu niêm yết trên HOSE đạt hơn 5,2 triệu tỷ đồng, tăng 14,3% so với kết thúc năm 2023.

Tính đến ngày 30/11/2025, quy mô vốn hóa toàn thị trường chứng khoán Việt Nam đạt hơn 390 tỷ USD, tương đương 81,93% GDP năm 2024. Tất cả đều là bằng chứng khẳng định TTCK Việt Nam đang tăng trưởng.

TTCK Việt Nam đã được nâng hạng, và như anh phân tích – đây là giai đoạn thị trường tăng trưởng, nhiều người cho rằng tất cả những yếu tố này đều biến “2025 trở thành thời điểm vàng” để đầu tư. Theo anh, suy nghĩ này có đúng, và liệu có thực sự tồn tại khái niệm “thời điểm vàng” trong đầu tư chứng khoán hay không?

Cá nhân tôi cho rằng không tồn tại khái niệm “thời điểm vàng” trong đầu tư. Bởi vì khi nhìn lại biến động thị trường – nghĩa là nhìn lại quá khứ, chúng ta có đầy đủ dữ liệu, tất cả mọi biến số đều được phơi bày, nên nhiều người lầm tưởng đó là “thời điểm vàng”. Nhưng thực tế đầu tư thì rất khác. Bạn đầu tư “real-time”, bạn không thể chắc chắn được điều gì sẽ đến, nên khái niệm “thời điểm vàng” gần như là không tồn tại. Nếu có thời điểm vàng để đầu tư, thì đó chỉ có thể là NGAY BÂY GIỜ.

Nhưng không phải ai cũng có đủ kiến thức để đầu tư “ngay bây giờ”, đặc biệt là dân văn phòng hay các NĐT tay ngang, nếu cứ bất chấp lao vào thị trường, anh có nghĩ vậy là quá liều hay không?

Tôi không ủng hộ tư duy đầu tư mò hay kiểu đầu tư “ăn may” vì đương nhiên nó quá rủi ro. Nếu bạn là 1 người bạn, 1 người em của tôi và hỏi tôi rằng: “Em muốn đầu tư nhưng lại đang chẳng biết gì thì phải làm sao?”, câu trả lời của tôi rất đơn giản: Hãy đầu tư thụ động vào chứng chỉ quỹ trước.

Khi bạn chưa có kiến thức, đầu tư thụ động giải quyết được cho bạn rất nhiều bài toán khó. Chứng chỉ quỹ là một dạng đầu tư thụ động, được thiết kế dành cho những người chưa biết gì hoặc chưa biết nhiều về thị trường đầu tư. Bạn có thể hiểu đơn giản rằng chứng chỉ quỹ giống như một cái rổ, trong đó có chứa các mã cổ phiếu nhất định, được chọn lọc bởi các nhà quản lý chứng chỉ quỹ.

Chính bởi tính chất như vậy mà hình thức đầu tư thụ động rất phù hợp với F0: Tiết kiệm cho bạn về chi phí và thuế, giảm thiểu tối đa sai lâm trong đầu tư và cũng không tốn nhiều thời gian công sức canh thị trường – vì đã có đội ngũ nhà quản lý làm điều đó cho bạn. Việc của bạn khi đầu tư thụ động chỉ là tìm 1 đơn vị uy tín trên thị trường.

Song song với việc đầu tư thụ động, bạn có thể tự tìm hiểu kiến thức để bắt đầu đầu tư chủ động. Khi cảm thấy sẵn sàng, bạn bỏ ra 1 khoản vốn để vào thị trường. Bạn duy trì song song 2 tài khoản đầu tư – 1 chủ động, 1 thụ động. Sau đó so sánh hiệu suất 2 khoản đầu tư, dựa vào đó để xác định hướng đầu tư tiếp theo.

Với những F0 đang mon men trên hành trình đầu tư chủ động, có 1 thực trạng là các bạn có thể sẽ phụ thuộc gần như hoàn toàn vào môi giới chứng khoán. Môi giới “phím” mã nào là mua mã đó. Theo anh, đây có phải là một hướng đi phù hợp với F0 khi đầu tư chủ động?

Tôi luôn khuyên và luôn nhấn mạnh điều này với tất cả mọi người: Khi đầu tư, tuyệt đối đừng LÀM THEO người khác. Việc các bạn nghe tư vấn từ môi giới chứng khoán không phải chuyện lạ, cũng không phải sai hoàn toàn, nhưng “bảo gì nghe đó” và “nghe xong về tìm hiểu rồi đưa ra nhận định lẫn quyết định riêng của mình”, là 2 điều hoàn toàn khác nhau. Hãy nhớ rằng: Lợi ích của người làm nghề môi giới chứng khoán và lợi ích của NĐT là không thẳng hàng.

Hiểu đơn giản: Môi giới cần bạn rót vốn để nắm giữ cổ phiếu chẳng hạn, nhưng mã cổ phiếu đó lỗ thì bạn chịu, môi giới không chịu thay.

Trong bối cảnh TTCK năm nay còn nhiều biến động, theo anh, NĐT cá nhân – đặc biệt là F0, nên ưu tiên chiến lược bảo toàn vốn hay tìm kiếm lợi nhuận?

Đây sẽ luôn là 1 câu hỏi không thể có đáp án chung, đúng cho tất cả, vì nó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: Khẩu vị rủi ro của bạn, định giá thị trường, các chiến lược liên quan,… Nhưng với F0, tôi cho rằng “không lỗ đã là một điều đáng mừng”, thế nên vẫn nên ưu tiên chiến lược bảo toàn vốn hơn là tìm kiếm lợi nhuận trong ngắn hạn.

Khi chưa có nhiều kinh nghiệm “vượt sóng”, tự ổn định tâm lý và dự đoán thị trường, không ít NĐT nghĩ rằng mình có thể bán ra khi thị trường giảm rồi mua lại khi giá thấp hơn, và coi đó như 1 chiến lược để tìm kiếm lợi nhuận, tuy nhiên trên thực tế, xác suất để thực hiện thành công điều này gần như bằng không, vì thời gian bạn nắm giữ cổ phiếu càng ngắn – đồng nghĩa với tốc độ giao dịch càng nhanh, thì rủi ro thua lỗ càng cao.

Việc rút khỏi thị trường nhằm tránh các phiên giảm điểm thường khiến NĐT phải đối mặt với một rủi ro lớn hơn: Bỏ lỡ những phiên phục hồi mang tính quyết định đến lợi nhuận dài hạn. Theo quy tắc 80/20 nổi tiếng, 80% lợi nhuận danh mục sẽ đến từ 20% những ngày thị trường tăng mạnh nhất. Vì thế mà nếu NĐT bỏ lỡ những ngày này vì đang thực hiện chiến lược canh thời điểm thị trường, lợi nhuận của họ sẽ bị ảnh hưởng đáng kể, và đây thực sự là điều đáng tiếc.

Chân thành cảm ơn chuyên gia Gerard Do vì những phân tích, lời khuyên!