Bộ Tư pháp đề xuất bãi bỏ nhiều loại giao dịch bắt buộc công chứng

Ngày 29-12, Bộ Tư pháp công bố tài liệu thẩm định dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Công chứng, do bộ này chủ trì soạn thảo.

Đề xuất bãi bỏ nhiều loại giao dịch bắt buộc công chứng

Theo Bộ Tư pháp, giao dịch phải công chứng là giao dịch quan trọng, đòi hỏi mức độ an toàn pháp lý cao mà luật quy định phải công chứng. Bộ Tư pháp có trách nhiệm rà soát, cập nhật, đăng tải các giao dịch phải công chứng, chứng thực…

Việc xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công chứng nhằm cải cách tối đa thủ tục hành chính, giảm chi phí, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân, doanh nghiệp…

Từ đó, Bộ tư pháp đề xuất hai phương án sửa đổi, theo hướng bãi bỏ nhiều loại giao dịch bắt buộc công chứng, chuyển sang công chứng tự nguyện, theo yêu cầu.

Phương án 1 là cơ bản giữ nguyên như các quy định của Điều 3 của Luật Công chứng hiện hành. Tuy nhiên có chỉnh lý theo hướng giao dịch phải công chứng là giao dịch được luật quy định phải công chứng, không bao gồm giao dịch được luật giao Chính phủ quy định như quy định của Luật Công chứng năm 2024.

Theo phương án này, văn bản nghị định sẽ không được quy định về giao dịch phải công chứng, bảo đảm nguyên tắc luật định đối với giao dịch phải công chứng.

Theo cơ quan soạn thảo, nếu áp dụng hướng trên sẽ giúp giảm bớt ít nhất 6 loại giao dịch phải công chứng hiện đang được quy định trong các nghị định mà không ảnh hưởng đến thẩm quyền và trách nhiệm xác định giao dịch phải công chứng tại các văn bản luật hiện hành và văn bản luật sẽ được ban hành trong thời gian tới.

8 nhóm giao dịch bắt buộc công chứng

Phương án 2 là sửa đổi, bổ sung theo hướng liệt kê cụ thể các loại giao dịch phải công chứng và giao dịch công chứng theo yêu cầu.

Theo đó, các giao dịch phải công chứng gồm 8 nhóm sau đây:

Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất và quyền thuê theo hợp đồng thuê đất giữa các cá nhân hoặc giữa các cá nhân với tổ chức không hoạt động kinh doanh bất động sản hoặc giữa các tổ chức không hoạt động kinh doanh bất động sản; hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất.

Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất; hợp đồng hợp tác kinh doanh bằng quyền sử dụng đất; văn bản chấp thuận của người sử dụng đất đồng ý cho xây dựng nhà ở và công trình xây dựng; văn bản thỏa thuận của các thành viên có chung quyền sử dụng đất đồng ý đưa quyền sử dụng đất vào doanh nghiệp.

Hợp đồng mua bán, thuê mua, tặng cho, đổi, góp vốn, thế chấp bằng nhà ở giữa các cá nhân hoặc giữa các cá nhân với tổ chức không hoạt động kinh doanh bất động sản hoặc giữa các tổ chức không hoạt động kinh doanh bất động sản.

Hợp đồng chuyển nhượng hợp đồng kinh doanh bất động sản, hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở, công trình xây dựng, phần diện tích sàn xây dựng trong công trình xây dựng mà các bên tham gia giao dịch là các cá nhân, cá nhân với tổ chức không hoạt động kinh doanh bất động sản hoặc giữa các tổ chức không hoạt động kinh doanh bất động sản.

Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất; văn bản thừa kế về nhà ở.

Văn bản lựa chọn người giám hộ; văn bản thỏa thuận về việc mang thai hộ.

Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ.

Các loại giao dịch khác được luật quy định phải công chứng.

Ngoài các giao dịch phải công chứng nêu trên, các giao dịch khác được công chứng tự nguyện, theo yêu cầu.