Mỹ đề xuất bảo đảm an ninh 15 năm, Ukraine ‘mặc cả’ lên 50 năm

Theo Hãng tin AFP, ngày 29-12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu trước báo chí sau khi kết thúc cuộc hội đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Châu Âu cũng phải được ký thỏa thuận?

Tại đây, ông Zelensky cho biết phía Mỹ đang đề xuất cam kết bảo đảm an ninh “mạnh mẽ” cho Ukraine trong vòng 15 năm và có thể gia hạn thêm.

Tuy nhiên, Kiev mong muốn thời hạn dài hơn. Tổng thống Ukraine cho biết: “Tôi đã nói với ông ấy rằng cuộc chiến này thực tế đã kéo dài gần 15 năm rồi. Vì vậy tôi thực sự muốn các cam kết bảo đảm phải dài hơn thế”.

Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết ông đã đề nghị xem xét khung thời gian 30, 40 hoặc 50 năm. Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết sẽ cân nhắc đề nghị này.

Ngoài ra, ông Zelensky cũng yêu cầu bất kỳ kế hoạch chấm dứt chiến tranh nào phải được ký kết bởi bốn bên: Ukraine, châu Âu, Mỹ và Nga. Kiev sẵn sàng tham gia mọi hình thức đàm phán và mong muốn tiến trình diễn ra nhanh chóng.

Về tình hình nội bộ, ông Zelensky khẳng định Ukraine sẽ chỉ dỡ bỏ thiết quân luật sau khi chiến tranh kết thúc và nhận được các cam kết bảo đảm an ninh từ phương Tây.

“Không có bảo đảm an ninh, cuộc chiến này không thể coi là thực sự kết thúc. Chúng tôi không thể tuyên bố chiến tranh đã chấm dứt vì với một láng giềng như vậy, nguy cơ bị tấn công vẫn luôn hiện hữu”, ông tuyên bố.

Ông cũng khẳng định kế hoạch 20 điểm do Mỹ đề xuất sẽ phải được người dân Ukraine đồng ý thông qua một cuộc trưng cầu ý dân. Nhưng nếu muốn trưng cầu ý dân, một lệnh ngừng bắn ít nhất 60 ngày phải là điều kiện tiên quyết.

Tổng thống Ukraine bày tỏ mong muốn tổ chức cuộc họp cấp cố vấn với các quan chức châu Âu và Mỹ ngay tại Kiev trong những ngày tới để hoàn thiện các văn kiện chấm dứt chiến tranh.

Nga kiên định yêu cầu Ukraine rút quân khỏi Donbass

Cũng trong ngày 29-12, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định Matxcơva chia sẻ lập trường với ông Trump rằng quá trình đàm phán kết thúc cuộc chiến tại Ukraine đã đi đến giai đoạn cuối.

Ông nhấn mạnh lập trường cứng rắn của Matxcơva: Ukraine phải rút quân khỏi phần lãnh thổ vùng Donbass mà nước này còn kiểm soát nếu muốn có hòa bình.

Ông Peskov cảnh báo nếu Kiev không đạt được thỏa thuận, họ sẽ còn mất thêm lãnh thổ.

Ông cũng cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin đã điện đàm với ông Trump hôm 28-12, ngay trước cuộc gặp giữa ông Trump với ông Zelensky tại Miami (Florida, Mỹ).

Theo ông Peskov, hai nhà lãnh đạo Nga – Mỹ sẽ sớm có thêm cuộc điện đàm khác. Tuy nhiên, phía Nga cho biết chưa có kế hoạch cho cuộc trao đổi trực tiếp giữa ông Putin và ông Zelensky.

Khi được hỏi về ý tưởng thành lập đặc khu kinh tế tự do ở Donbass hay tương lai của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia đang do Nga kiểm soát, ông Peskov từ chối bình luận, cho rằng đây chưa phải thời điểm thích hợp.

Theo ước tính của Nga, Matxcơva hiện kiểm soát khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine, bao gồm bán đảo Crimea (sáp nhập năm 2014), khoảng 90% vùng Donbass, 75% vùng Zaporizhzhia và Kherson, cùng một số khu vực nhỏ thuộc các vùng Kharkov, Sumy, Mykolaiv và Dnipropetrovsk.

Nga tuyên bố chủ quyền đối với Donbas, Zaporizhzhia và Kherson, dù phần lớn cộng đồng quốc tế vẫn xem đây là lãnh thổ Ukraine.

Hiện cả phía Nga và Ukraine đều chưa phản hồi những tuyên bố mới nhất của nhau trên.