Điện ảnh Việt 2025: Cú nổ 3.000 tỷ đồng và giấc mơ trên “đại lộ” Oscar

Năm 2025: Mùa bội thu, đỉnh cao của điện ảnh Việt

Theo TS Ngô Phương Lan, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, đà tăng trưởng mạnh mẽ về doanh thu và sức lan tỏa của loạt phim nội địa ăn khách năm 2025 là minh chứng cho thấy Việt Nam đang nằm trong nhóm những thị trường điện ảnh có tốc độ phát triển ấn tượng nhất toàn cầu.

Từ đầu năm đến nay, 10 phim có doanh thu cao nhất đã đóng góp tổng cộng 2.771 tỷ đồng, tạo nên một giai đoạn sôi động và khởi sắc hiếm thấy của phòng vé trong nước – được xem như một “mùa bội thu” của điện ảnh Việt.

Điểm tên top 10 phim Việt đạt doanh thu cao trong năm 2025 lần lượt là: Mưa đỏ (714 tỷ đồng), Bộ tứ báo thủ (332 tỷ đồng), Tử chiến trên không (252 tỷ đồng), Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu (249 tỷ đồng), Nhà gia tiên (242 tỷ đồng), Lật mặt 8: Vòng tay nắng (232 tỷ đồng), Nụ hôn bạc tỷ (212 tỷ đồng), Truy tìm Long Diên Hương (196 tỷ đồng), Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối (172 tỷ đồng), Mang mẹ đi bỏ (171 tỷ đồng).

Điểm nhấn đáng chú ý là sự chuyển dịch mạnh mẽ về thị phần của phim Việt tại phòng vé nội địa. Nếu năm 2024, phim nội chỉ đạt 42% doanh thu, trong khi phim ngoại chiếm 58%, thì sang năm 2025, tỷ trọng phim Việt đã vươn lên 62%, cho thấy lợi thế sân nhà đang dần trở lại với phim nội. Những thống kê này được công bố tại hội thảo Phát triển công nghiệp điện ảnh trong kỷ nguyên mới, tại LHP Việt Nam lần thứ XXIV.

Cục trưởng Cục Điện ảnh Đặng Trần Cường (Ảnh: Cổng Thông tin điện tử Bộ VH-TT&DL).

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, ông Đặng Trần Cường – Cục trưởng Cục Điện ảnh – cũng khẳng định, năm 2025 là một dấu mốc rất đáng ghi nhận, phản ánh rõ những chuyển biến tích cực và các điểm sáng nổi bật của điện ảnh Việt trong thời gian qua.

Lý giải về sự bứt phá doanh thu của điện ảnh Việt năm 2025, Cục trưởng Cục Điện ảnh nhấn mạnh 3 yếu tố cốt lõi.

Trước hết, sức hút ngày càng rõ nét của phim Việt đối với khán giả trong nước. Năm 2025, ghi nhận sự đa dạng về đề tài, và cách tiếp cận, nhiều phim chạm cảm xúc, được đầu tư bài bản từ kịch bản, hình ảnh, kỹ thuật đến chiến lược phát hành.

Thành công của Mưa đỏ – tác phẩm đạt hơn 700 tỷ đồng – còn cho thấy tiềm năng khai thác chất liệu lịch sử, văn hóa bằng ngôn ngữ điện ảnh hiện đại, cân bằng tốt giữa nghệ thuật và thị trường.

Thứ 2, khán giả đặc biệt là giới trẻ tại đô thị lớn, đã chủ động ra rạp ngay từ tuần đầu công chiếu, sẵn sàng chi trả cho phim nội chất lượng. Tỷ lệ lấp đầy phòng chiếu, khả năng duy trì doanh thu qua nhiều tuần và hiệu ứng truyền thông cho thấy phim Việt đã có nhóm khán giả ổn định.

Cuối cùng, năng lực sản xuất và tính chuyên nghiệp của đội ngũ làm phim được nâng cao rõ rệt.

Nhiều nhà sản xuất, đạo diễn đã tính toán bài toán kinh phí, tiến độ, thị trường và phát hành ngay từ khâu phát triển dự án, làm chủ công nghệ quay – hậu kỳ, tạo ra các tác phẩm quy mô lớn hơn, chất lượng ổn định và đủ sức cạnh tranh tại rạp nội địa.

“Có thể nói, 2025 là một năm bứt phá mạnh mẽ của phim Việt về mặt thị trường, đánh dấu sự trưởng thành cả về quy mô doanh thu lẫn chất lượng tiếp cận khán giả.

Tuy vậy, theo tôi, đây không phải đỉnh rực rỡ nhất, mà là dấu mốc mở đầu cho một giai đoạn mới. Bài toán sắp tới là biến thành công từ những “hiện tượng riêng lẻ” thành xu hướng bền vững, giúp phim Việt giữ vững thị trường trong nước, đồng thời tăng hiện diện và sức cạnh tranh ở khu vực và quốc tế”, Cục trưởng Đặng Trần Cường nói.

Năm 2025 đã đi vào lịch sử điện ảnh Việt Nam như một cột mốc vàng son, đánh dấu giai đoạn bùng nổ doanh thu chưa từng có (Ảnh: Chụp màn hình).

Nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm nhận định, năm 2025, thị trường điện ảnh Việt Nam ghi dấu giai đoạn tăng trưởng vượt bậc, với nhiều kỷ lục mới.

Ba phim Mưa đỏ, Tử chiến trên không và Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối ra mắt đúng cao điểm các dịp lễ kỷ niệm lớn của đất nước, hội tụ yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”.

Nhờ lợi thế đề tài, cả 3 tác phẩm chạm mạnh cảm xúc và khơi dậy niềm tự hào dân tộc ở khán giả đương đại, tạo hiệu ứng cộng hưởng lớn tại rạp chiếu.

Theo chuyên gia, sự thành công của 3 phim Việt này với những kỷ lục phòng vé mới, trong đó Mưa đỏ vượt thành tích của Mai, trở thành phim Việt ăn khách nhất lịch sử với 714 tỷ đồng, có ý nghĩa quan trọng đối với thị trường phim nội địa. Điều này khẳng định sức hút trở lại của phim chiến tranh và phim do Nhà nước sản xuất.

Ông Lê Hồng Lâm nhấn mạnh: “Việt Nam đang là một trong những thị trường điện ảnh phát triển và có sự tăng trưởng nhanh nhất thế giới, khi nhiều quốc gia đã bão hòa hoặc suy giảm.

Thị trường điện ảnh Việt hiện nay có 70% khán giả ra rạp chỉ xem phim nội địa, 30% còn lại chia cho phim nhập khẩu, theo tỷ lệ tương ứng là Nhật, Mỹ, Hàn, Thái…

Mưa đỏ là cột mốc lớn nhưng chưa phải đỉnh cao duy nhất của phim Việt – tiềm năng và dư địa phim Việt vẫn còn nhiều”.

Nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm (Ảnh: Nhân vật cung cấp).

Phim thất bại không phản ánh sự dậm chân của thị trường

Năm 2025 ghi nhận dấu mốc có 5 phim nội ra mắt lọt top 10 doanh thu cao nhất mọi thời đại thì đồng thời, rạp Việt cũng chứng kiến nhiều tác phẩm gây thất vọng, thua lỗ và rời rạp lặng lẽ.

Danh sách này gồm những cái tên như: Tiệm cầm đồ: Có chơi có chịu (153 triệu đồng), Đời gì mơ đi (309 triệu đồng), Mưa trên cánh bướm (647 triệu đồng), Bịt mắt bắt nai (687 triệu đồng), Trái tim què quặt (828 triệu đồng), Thế hệ kỳ tích (853 triệu đồng), Đồi hành xác (2,1 tỷ đồng), Thai chiêu tài (2,9 tỷ đồng)…

Lý giải cho sự thất bại phòng vé, “lệch pha” này, các chuyên gia, giới chuyên môn cho rằng, bên cạnh yếu tố khách quan như thời điểm ra rạp không thuận lợi, chịu tác động từ mưa bão, ngập lụt tại nhiều địa phương khiến sức mua và thói quen ra rạp sụt giảm cục bộ, chưa có chiến lược truyền thông hiệu quả… thì chất lượng phim vẫn là yếu tố quyết định.

Nhà phê bình Nguyễn Phong Việt nhìn nhận đây là quy luật của một thị trường đang trưởng thành.

“Phim doanh thu thấp, thất bại phòng vé là chuyện bình thường, không phải dấu hiệu chững lại, không phản ánh sự dậm chân của thị trường. Phim thắng lớn đều có điểm chung: Kịch bản tốt, đầu tư chỉn chu và sản xuất chắc tay, đồng thời đúng nhịp thị hiếu khán giả.

Thành công của đạo diễn trẻ với phim đầu tay như Truy tìm long diên hương cho thấy tuổi nghề không quyết định chất lượng hay doanh thu – yếu tố then chốt là mức đầu tư và cách kể chuyện trúng người xem”, chuyên gia nêu quan điểm.

Ông nhấn mạnh: Cạnh tranh càng cao, nhà làm phim càng phải tập trung vào chất lượng sản phẩm, và sự đa dạng hiện nay đang là lực đẩy để điện ảnh Việt chuyên nghiệp hóa nhanh hơn.

“Thế hệ kỳ tích” và loạt phim Việt thua lỗ trong năm 2025 (Ảnh: Đoàn phim cung cấp). 

Cục trưởng Cục Điện ảnh cho rằng, chênh lệch doanh thu lớn giữa các phim là quy luật tất yếu của thị trường, nhất là khi điện ảnh Việt đang tăng tốc mở rộng và phân hóa rõ phân khúc khán giả.

Những phim thắng lớn đều được phát triển chỉn chu từ kịch bản đến sản xuất, phát hành, còn phim doanh thu thấp chủ yếu chưa định vị đúng người xem và tối ưu đầu tư.

Ở góc độ quản lý nhà nước, Cục trưởng cho biết hiện tượng này cũng đặt ra yêu cầu cần nhận diện rõ các hạn chế trong quá trình sản xuất và phát hành phim, từ đó có giải pháp điều chỉnh phù hợp nhằm hướng tới sự phát triển cân bằng và bền vững hơn của điện ảnh Việt Nam.

Cụ thể: Nâng cao chất lượng kịch bản và đa dạng hóa dòng phim; Đầu tư bài bản vào quá trình sản xuất (chuẩn hóa từng khâu từ tiền kỳ, sản xuất đến hậu kỳ, ứng dụng công nghệ mới và tăng cường quản trị sản xuất); Tăng cường chiến lược truyền thông, phát hành; Xây dựng môi trường thị trường minh bạch và phát triển nguồn nhân lực; Khuyến khích các phim mang giá trị nghệ thuật và văn hóa song hành với phim thương mại.

“Tóm lại, nếu chúng ta giữ vững tinh thần đầu tư bài bản, nuôi dưỡng sáng tạo và tiếp tục chuyên nghiệp hóa toàn bộ quy trình, tôi tin rằng năm 2026 sẽ không chỉ tăng trưởng mạnh mẽ về doanh thu mà còn đánh dấu một bước tiến quan trọng hướng tới một thị trường điện ảnh ổn định và bền vững hơn”, ông Đặng Trần Cường bày tỏ.

Chiến lược định hình phim Việt tại Oscar

Dù 2025 là năm bội thu của phòng vé Việt, hành trình chạm tới Oscar vẫn còn xa. Mưa đỏ – phim gây tiếng vang trong nước – không lọt danh sách rút gọn đề cử Oscar 2026 ở hạng mục Phim quốc tế hay nhất, cho thấy khoảng cách giữa thành công nội địa và đấu trường điện ảnh toàn cầu vẫn hiện hữu.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, Cục trưởng Cục Điện ảnh Đặng Trần Cường khẳng định đây không phải thước đo phủ định năng lực hay vị thế phim Việt, mà phản ánh mức cạnh tranh cực cao của Oscar, nơi quy tụ tác phẩm từ những nền điện ảnh giàu nguồn lực, có hệ thống sản xuất, quảng bá quốc tế chuyên nghiệp.

Việc Mưa đỏ được chọn là đại diện quốc gia dự Oscar đã là bước tiến quan trọng, cho thấy phim Việt đang tiệm cận chuẩn mực quốc tế, đặc biệt ở đề tài, ngôn ngữ và tổ chức sản xuất.

Mưa đỏ là phim Việt có doanh thu cao nhất mọi thời đại với 714 tỷ đồng”.

Theo ông, thất bại ở danh sách rút gọn là bài học cần thiết, giúp người làm nghề hiểu rõ hơn tiêu chí và luật chơi của giải thưởng lớn, để điều chỉnh chiến lược quốc tế hóa một cách bền vững, bài bản, thay vì chỉ trông chờ vào các hiện tượng đột phá.

“Mưa đỏ là một viên gạch mở đường, nhưng để tiến sâu hơn, điện ảnh Việt phải hoàn thiện đồng bộ từ phát hành đến quảng bá quốc tế, hướng tới những câu chuyện có tính toàn cầu hơn”, ông nói.

Trước câu hỏi: “Những hạn chế lớn nhất của phim Việt khi tham gia hạng mục Phim quốc tế xuất sắc tại Oscar hiện nay nằm ở đâu?”, ông Cường cho hay, đó là nằm ở bài toán hệ thống, không phải một điểm riêng lẻ.

Thứ nhất, khả năng chạm tới khán giả và hội đồng quốc tế còn là thử thách, khi nhiều phim Việt giàu bản sắc nhưng cách kể chưa đủ phổ quát, khiến thông điệp khó tạo cộng hưởng đa văn hóa.

Thứ 2, hạng mục Phim quốc tế hay nhất ở Oscar đòi hỏi phát hành và chiến dịch quảng bá chuẩn tại Mỹ (truyền thông, các buổi chiếu cho thành viên Viện Hàn lâm, PR, Q&A, quan hệ báo chí, vận động hợp lệ…). Nếu thiếu kinh nghiệm hoặc ngân sách, phim rất khó cạnh tranh với các nước có “bộ máy tranh giải” chuyên nghiệp.

Thứ ba, nguồn lực sản xuất – quảng bá quốc tế còn mỏng, thiếu nhân sự, đối tác phát hành và tư vấn chuyên sâu cho chiến dịch dài hơi.

Cuối cùng, theo Cục trưởng, chúng ta vẫn trong giai đoạn học luật chơi và tích lũy kinh nghiệm, nhưng việc chỉ rõ điểm yếu là bước cần thiết để tái thiết chiến lược, đầu tư trọng tâm và tăng sức cạnh tranh cho phim Việt ở đấu trường toàn cầu.

Từ góc nhìn của cơ quan quản lý nhà nước, để nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh của phim Việt Nam tại Oscar trong những năm tới, Cục trưởng Đặng Trần Cường nhấn mạnh, cần một chiến lược bền bỉ và đồng bộ.

Theo ông, tầm nhìn quốc tế phải được nuôi từ sớm, bắt đầu ở kịch bản – với những câu chuyện đậm bản sắc Việt nhưng được kể bằng ngôn ngữ điện ảnh hiện đại, giàu tính phổ quát và chạm tới cảm xúc chung của khán giả toàn cầu.

Ông cũng cho rằng, cơ quan quản lý cần mở rộng cơ chế hỗ trợ, kết nối cho các dự án có tiềm năng vươn ra thế giới, giúp nhà làm phim tiếp cận cố vấn, đào tạo quốc tế, đồng thời thúc đẩy hợp tác và đồng sản xuất với đối tác nước ngoài để nâng chất chuyên môn và mở rộng cơ hội phát hành.

Với phim đại diện dự Oscar, ông đặc biệt lưu ý tới chiến lược phát hành – quảng bá quốc tế dài hạn, chuyên nghiệp, có sự đồng hành sớm của các đơn vị tư vấn và truyền thông quốc tế nhằm gia tăng độ hiện diện, đồng thời bảo đảm tính hợp lệ trong mùa giải.

“Oscar cần được đặt trong chiến lược phát triển bền vững của ngành điện ảnh, bao gồm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, hoàn thiện hành lang pháp lý, cải thiện môi trường sản xuất – phát hành và xây dựng hệ sinh thái điện ảnh chuyên nghiệp”, ông nói.

Cục trưởng cũng đặt nhiều kỳ vọng vào thế hệ nhà làm phim Việt Nam trẻ hiện nay – một thế hệ được đào tạo bài bản hơn, có khả năng tiếp cận nhanh với xu hướng và chuẩn mực quốc tế, đồng thời vẫn giữ được tinh thần văn hóa, con người và đời sống Việt Nam.