10 điểm nhấn kinh tế 2025: Năm của chuyển mình, bứt phá

Năm 2025 khép lại với nhiều dấu ấn nổi bật của kinh tế Việt Nam, khi đà phục hồi được củng cố và các động lực tăng trưởng mới dần hình thành rõ nét. Từ tốc độ tăng trưởng GDP dự kiến thuộc nhóm cao nhất châu Á, quy mô thương mại tiếp tục lập kỷ lục, đến những cải cách thể chế mạnh mẽ trong thuế, pháp luật và môi trường kinh doanh, bức tranh kinh tế ghi nhận nhiều gam màu sáng…

Những điểm nhấn này không chỉ phản ánh nỗ lực điều hành quyết liệt, linh hoạt, mà còn tạo nền tảng quan trọng để kinh tế Việt Nam bứt phá trong giai đoạn tiếp theo.

Bộ tứ Nghị quyết tạo động lực phát triển

4 nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị ban hành năm nay, gồm Nghị quyết số 57 về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Nghị quyết số 59 về hội nhập quốc tế, Nghị quyết số 66 về xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và Nghị quyết số 68 về phát triển kinh tế tư nhân được xem là “bộ tứ trụ cột” thể chế nền tảng, định hình con đường phát triển của Việt Nam trong giai đoạn mới.

Không chỉ là những định hướng riêng lẻ theo từng lĩnh vực, đây còn là chỉnh thể thống nhất, bổ trợ và thúc đẩy lẫn nhau, tạo nên sức mạnh tổng hợp cho quá trình đổi mới và phát triển đất nước.

Theo đánh giá từ giới chuyên môn, khi được triển khai đồng bộ, nhất quán và thực chất, “bộ tứ trụ cột” này sẽ tạo nền móng thể chế vững chắc, khơi thông mọi nguồn lực, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, qua đó đưa Việt Nam phát triển nhanh, bền vững và “cất cánh” trong giai đoạn phát triển sau này.

GDP tăng trên 8%, thuộc nhóm dẫn đầu châu Á

Theo đánh giá từ các tổ chức quốc tế, cơ quan nghiên cứu trong nước cũng như các chuyên gia, GDP Việt Nam năm nay dự kiến tăng trên 8%, đưa nền kinh tế vào nhóm tăng trưởng cao nhất châu Á, phản ánh triển vọng phục hồi và bứt phá tích cực trong giai đoạn tới. 

Động lực tăng trưởng đến từ sự phục hồi mạnh của sản xuất – xuất khẩu, tiêu dùng trong nước cải thiện, dòng vốn đầu tư tiếp tục được duy trì ổn định, cùng với vai trò ngày càng rõ nét của các ngành kinh tế mới dựa trên khoa học công nghệ và chuyển đổi số.

Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và phát huy vai trò của khu vực kinh tế tư nhân đang góp phần khơi thông nguồn lực cho tăng trưởng. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động, mức tăng trưởng trên 8% cho thấy sức chống chịu và khả năng thích ứng của nền kinh tế Việt Nam, đồng thời củng cố vị thế của Việt Nam như điểm sáng tăng trưởng trong khu vực châu Á.

Quang cảnh TPHCM (Ảnh: Hoàng Giám).

Mức tăng trưởng này tạo tiền đề quan trọng để Việt Nam hướng tới mục tiêu tăng trưởng 2 chữ số trong giai đoạn 2026-2030, khi các động lực mới dần được kích hoạt đầy đủ và phát huy hiệu quả. Trên nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô, dư địa chính sách tài khóa – tiền tệ còn tương đối lớn, cùng với cải cách thể chế được đẩy mạnh, nền kinh tế có cơ hội bứt phá về năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh.

Lập trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam

Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam được thành lập theo Nghị quyết của Quốc hội ngày 27/6. Ngày 18/12, Chính phủ đã ban hành Nghị định 323 về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Chủ tịch hội đồng Trung tâm tài chính quốc tế là Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình.

Các Phó Chủ tịch hội đồng điều hành là các bộ trưởng, trưởng ngành và lãnh đạo các địa phương, bao gồm: Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng; Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được; Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Phạm Đức Ấn.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam (Ảnh: VGP).

Trung tâm hoạt động với mô hình “một trung tâm, hai điểm đến”, đặt tại TPHCM và Đà Nẵng. Trong đó, TPHCM là đầu mối tài chính quy mô lớn, phát triển mạnh về thị trường chứng khoán, trái phiếu, ngân hàng, quản lý quỹ, dịch vụ niêm yết. Đà Nẵng tập trung phát triển các dịch vụ tài chính liên quan đến logistics, hàng hải, thương mại tự do và các chuỗi cung ứng công – nông nghiệp. 

Theo Nghị định của Chính phủ, quy chế hoạt động do Hội đồng điều hành Trung tâm tài chính quốc tế phê duyệt, áp dụng thống nhất tại hai địa điểm. Tương tự, tất cả chuẩn mực, quy chế, quy trình, quy tắc, biểu mẫu nghiệp vụ và tiêu chuẩn cấp phép cũng được áp dụng đồng thời tại hai địa điểm…

Trong 5 năm, Hội đồng điều hành Trung tâm tài chính quốc tế chủ trì sơ kết, đánh giá, báo cáo Chính phủ kết quả vận hành Trung tâm tài chính quốc tế; trường hợp cần thiết, trình phương án tái cấu trúc theo hướng tinh gọn, thống nhất khi đáp ứng các điều kiện an toàn, hiệu quả, bảo đảm không gián đoạn hoạt động vận hành tại hai địa điểm…

Song song, UBND TP HCM, Đà Nẵng bổ sung, cập nhật đồng bộ vào nội dung quy hoạch vùng, thành phố để bảo đảm bố trí quỹ đất cho nhu cầu thành lập và tổ chức hoạt động tại Trung tâm tài chính quốc tế trên địa bàn.

Thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng

Hồi tháng 10, tổ chức cung cấp chỉ số tài chính toàn cầu FTSE Russell thông báo nâng hạng chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên thành thị trường mới nổi thứ cấp vào đầu tháng 9/2026.

Việc nâng hạng chính thức có hiệu lực từ ngày 21/9/2026, nhưng tùy thuộc vào kết quả của đợt rà soát vào tháng 3/2026, theo FTSE Russell. Đợt rà soát này nhằm đánh giá xem Việt Nam đã đạt đủ tiến bộ trong việc cải thiện khả năng tiếp cận của nhà đầu tư toàn cầu hay chưa.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, việc FTSE Russell chính thức ghi nhận và nâng hạng là “kết tinh từ chủ trương đúng đắn và quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành, sự đồng hành của thành viên thị trường, cũng như sự hỗ trợ quý báu của Ngân hàng Thế giới, các chuyên gia FTSE và các định chế đầu tư toàn cầu”. 

Bảng giá chứng khoán (Ảnh: Hải Long).

Hàng loạt chính sách thuế thay đổi, tạo bước ngoặt 

Từ năm 2026, hình thức nộp thuế khoán với hộ kinh doanh sẽ chính thức được bãi bỏ để chuyển sang kê khai, nộp thuế theo doanh thu thực tế.

Việc chuyển đổi này nhằm khắc phục những hạn chế kéo dài của cơ chế thuế khoán, vốn mang tính ước lượng, thiếu cập nhật kịp thời và chưa phản ánh đúng quy mô hoạt động kinh doanh.

Theo định hướng mới, hộ kinh doanh sẽ thực hiện kê khai doanh thu dựa trên dữ liệu thực tế, gắn với hóa đơn điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt và các hệ thống quản lý số của cơ quan thuế. Điều này giúp nâng cao tính minh bạch, giảm chênh lệch nghĩa vụ thuế giữa các hộ kinh doanh có quy mô khác nhau, đồng thời hạn chế tình trạng thất thu ngân sách.

Một cửa hàng trên phố Hà Nội (Ảnh: Toàn Vũ).

Bên cạnh đó, chính sách mới cũng tạo môi trường cạnh tranh công bằng hơn giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh kinh tế số và thương mại điện tử phát triển mạnh. Việc quản lý thuế theo doanh thu thực tế được xem là bước đệm quan trọng để khuyến khích các hộ kinh doanh đủ điều kiện chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp, từng bước chuyên nghiệp hóa hoạt động sản xuất – kinh doanh.

Về dài hạn, việc bãi bỏ thuế khoán không chỉ góp phần hiện đại hóa công tác quản lý thuế, mà còn phù hợp với xu hướng cải cách thể chế, xây dựng hệ thống thuế minh bạch, công bằng và bền vững, đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế trong giai đoạn mới.

Song song với đó, thuế thu nhập cá nhân được nghiên cứu điều chỉnh theo hướng cập nhật mức giảm trừ gia cảnh, biểu thuế để phản ánh đúng biến động giá cả, thu nhập và mức sống của người dân, đồng thời khuyến khích lao động, sáng tạo và tiêu dùng.

Cụ thể, biểu thuế thu nhập cá nhân từ 7 xuống 5 bậc và nới rộng khoảng cách giữa các bậc. Mức thuế thấp nhất là 5% áp dụng với thu nhập đến 10 triệu đồng/tháng. Thuế suất cao nhất vẫn là 35% với thu nhập trên 100 triệu đồng, thay vì mức 80 triệu đồng như hiện hành.

Cũng từ kỳ tính thuế năm sau, mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế tăng lên 15,5 triệu đồng và người phụ thuộc lên 6,2 triệu đồng. Cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh, phụ cấp, trợ cấp… số còn lại là thu nhập tính thuế cá nhân.

Nhiều KOL, KOC bị xử lý

Năm 2025 đánh dấu giai đoạn siết chặt quản lý mạnh mẽ đối với hoạt động của KOL, KOC, khi cơ quan chức năng đồng loạt triển khai các biện pháp truy quét, thanh tra và xử lý vi phạm trong lĩnh vực quảng cáo, bán hàng trực tuyến và nghĩa vụ thuế.

Trong bối cảnh kinh tế số phát triển nhanh, livestream bán hàng, tiếp thị liên kết và quảng cáo trên mạng xã hội mang lại doanh thu rất lớn cho nhiều cá nhân có sức ảnh hưởng, nhưng cũng bộc lộ không ít bất cập như kê khai thu nhập không đầy đủ, quảng cáo sai sự thật, tiếp tay cho hàng giả, hàng nhái hoặc vi phạm quy định về bảo vệ người tiêu dùng.

Ngân 98 tại cơ quan điều tra (Ảnh: Lê Trai).

Trước thực trạng đó, cơ quan thuế, quản lý thị trường và các bộ, ngành liên quan đã tăng cường phối hợp, ứng dụng dữ liệu số từ nền tảng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử và trung gian thanh toán để đối chiếu doanh thu thực tế, làm rõ các dấu hiệu trốn thuế hoặc gian lận.

Song song với đó, các hành vi quảng cáo thổi phồng công dụng sản phẩm, quảng cáo sai sự thật trong lĩnh vực mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, hàng tiêu dùng cũng bị xử lý quyết liệt, buộc gỡ bỏ nội dung vi phạm, xin lỗi công khai và chịu chế tài theo quy định pháp luật.

Xóa bỏ cơ chế độc quyền vàng miếng

Cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng bị bãi bỏ, thay vào đó doanh nghiệp và ngân hàng đủ điều kiện sẽ được tham gia, theo Nghị định 232 sửa một số điều của Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng của Chính phủ.

Theo đó, Việt Nam sẽ không còn cơ chế độc quyền của Nhà nước trong sản xuất vàng miếng. Thay vào đó, cơ quan quản lý sẽ cấp phép hoạt động này cho các doanh nghiệp, ngân hàng đủ điều kiện.

Ngân hàng, doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có giấy phép mua bán, kinh doanh mặt hàng này. Họ cũng phải đáp ứng điều kiện về vốn, với doanh nghiệp là từ 1.000 tỷ đồng trở lên, ngân hàng từ 50.000 tỷ đồng.

Mặt hàng vàng được doanh nghiệp bày bán (Ảnh: Mạnh Quân).

Ngoài ra, các đơn vị này phải không nằm trong diện bị xử phạt hành chính về kinh doanh vàng hoặc bị phạt nhưng đã khắc phục xong hậu quả. Họ cũng cần có quy định nội bộ về sản xuất vàng miếng như quy trình nhập nguyên liệu, sản xuất, giám sát, kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Ngân hàng Nhà nước mới đây cho biết đã tiếp nhận 9 hồ sơ xin cấp phép sản xuất vàng miếng và phối hợp với các bộ, ngành để xem xét, cấp phép nhập khẩu vàng cho các ngân hàng, doanh nghiệp đủ điều kiện.

Kim ngạch xuất nhập khẩu vượt 900 tỷ USD

Cục Hải quan (Bộ Tài chính) cho biết, lần đầu tiên trong lịch sử, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam năm nay vượt mốc 900 tỷ USD.

Ông Nguyễn Văn Thọ, Cục trưởng Cục Hải quan, cho biết mặc dù năm nay tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp. Cạnh tranh chiến lược giữa các nền kinh tế lớn gia tăng, đặc biệt việc Mỹ áp thuế đối ứng đã làm ảnh hưởng đến lưu chuyển hàng hóa, hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu toàn cầu.

Trong nước, nhiều đợt thiên tai, bão lũ liên tiếp xảy ra, tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh, ảnh hưởng không nhỏ đến tăng trưởng kinh tế.

Quang cảnh lễ ghi nhận tổng giá trị xuất nhập khẩu hàng hóa đạt mốc 900 tỷ USD (Ảnh: Cục Hải quan).

“Tuy nhiên trong bối cảnh khó khăn đó, kinh tế Việt Nam vẫn đạt nhiều thành tựu tích cực, nổi bật là tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam lần đầu tiên đạt mốc 900 tỷ USD – mức cao nhất từ trước đến nay”, ông Thọ cho hay.

Theo Cục Hải quan, lần đầu tiên kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam cán mốc 100 tỷ USD khi Việt Nam chính thức gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2007.

Từ đó đến nay, hoạt động thương mại hàng hóa liên tiếp chinh phục các cột mốc mới, lần lượt đạt 200 tỷ USD năm 2011; 300 tỷ USD năm 2015; 400 tỷ USD năm 2017; 500 tỷ USD năm 2018; 700 tỷ USD năm 2021. Đến năm 2025, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam xác lập mốc 900 tỷ USD, cho thấy quy mô thương mại không ngừng mở rộng và vị thế ngày càng cao của Việt Nam trong thương mại toàn cầu.

Nhiều luật lĩnh vực kinh tế có hiệu lực, tạo đà quan trọng

Nhiều luật kinh tế quan trọng chính thức có hiệu lực trong năm 2025 đang tạo chuyển biến rõ nét trong môi trường đầu tư, kinh doanh. Các quy định mới tập trung tháo gỡ rào cản pháp lý, tăng tính minh bạch, đồng bộ giữa các luật liên quan đến đầu tư, doanh nghiệp, đất đai, tài chính – ngân hàng và thị trường vốn, qua đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước.

Trong đó, Luật Đất đai sửa đổi cùng với Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi đã hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho thị trường bất động sản, góp phần tháo gỡ các vướng mắc kéo dài về đất đai, thủ tục đầu tư và bảo đảm tính minh bạch của thị trường. Bên cạnh đó, Luật Các tổ chức tín dụng sửa đổi tăng cường an toàn hệ thống ngân hàng, nâng cao năng lực quản trị rủi ro và xử lý tổ chức tín dụng yếu kém, qua đó củng cố ổn định tài chính – tiền tệ. 

Kiểm tra giao dịch tiền tại ngân hàng (Ảnh: Mạnh Quân).

Luật Đấu thầu sửa đổi và Luật Giá sửa đổi cũng được triển khai nhằm nâng cao tính công khai, minh bạch, cạnh tranh trong mua sắm công và điều hành giá theo cơ chế thị trường. 

Cùng với các quy định sửa đổi, bổ sung của Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư, những luật này đang góp phần hoàn thiện thể chế kinh tế, giảm chồng chéo pháp luật, khơi thông nguồn lực và tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho tăng trưởng trong giai đoạn mới.

Năm của các đại dự án, siêu dự án

2025 được xem là một năm đặc biệt của thị trường bất động sản và hạ tầng, khi hàng loạt đại dự án mang tính nền tảng được khởi động, tái khởi động hoặc xác lập lộ trình triển khai rõ ràng, tạo ra những chuyển động lớn cho nền kinh tế và không gian phát triển đô thị. Sau giai đoạn trầm lắng và sàng lọc mạnh mẽ, dòng vốn đầu tư đang quay trở lại các dự án có quy mô lớn, gắn với quy hoạch dài hạn và định hướng phát triển quốc gia.

Trong lĩnh vực hạ tầng, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam tiếp tục là tâm điểm khi Bộ Xây dựng hoàn thiện các bước chuẩn bị, chốt mốc thời gian triển khai, định hình trục giao thông chiến lược xuyên suốt đất nước.

Song song với đó, các dự án sân bay Long Thành, cao tốc Bắc – Nam phía Đông, cùng loạt tuyến cao tốc liên vùng như Biên Hòa – Vũng Tàu, Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột, Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng được đẩy nhanh tiến độ, tạo động lực phát triển cho các vùng kinh tế trọng điểm.

Phối cảnh dự án của Vingroup (Ảnh: VIC).

Ở lĩnh vực bất động sản đô thị, năm 2025 ghi nhận sự xuất hiện của nhiều dự án quy mô lớn. Vingroup công bố và triển khai các đại đô thị mới, trong đó có đề án khu đô thị Olympic, định hướng phát triển tổ hợp thể thao – đô thị – dịch vụ hiện đại. Nhiều doanh nghiệp lớn khác như Sun Group, Becamex IDC, BRG Group cũng tiếp tục mở rộng đầu tư vào các khu đô thị, khu công nghiệp – đô thị – dịch vụ, gắn với thu hút FDI và phát triển kinh tế vùng.

Bên cạnh đó, các dự án nhà ở xã hội, khu công nghiệp sinh thái, đô thị xanh và các tổ hợp năng lượng tái tạo, điện khí LNG được thúc đẩy mạnh mẽ, phản ánh xu hướng chuyển dịch sang mô hình phát triển bền vững. Những đại dự án này không chỉ tác động đến thị trường bất động sản, mà còn định hình lại cấu trúc kinh tế, phân bố dân cư, dòng vốn và cơ hội đầu tư trong trung và dài hạn.

Có thể thấy, năm 2025 không chỉ là năm “khởi động” của nhiều đại dự án, mà còn là giai đoạn tạo nền tảng quan trọng, chuẩn bị cho chu kỳ phát triển mới của bất động sản và hạ tầng Việt Nam trong những năm tiếp theo.