Quân đội Trung Quốc tập trận bắn đạn thật ở nhiều khu vực quanh Đài Loan nhất từ trước tới nay và lần đầu mô phỏng hoạt động phong tỏa hòn đảo.
Trung Quốc ngày 29-30/12 tổ chức cuộc tập trận mang tên Sứ mệnh Công lý 2025 quanh đảo Đài Loan. Đây là lần thứ 6 quân đội Trung Quốc tổ chức tập trận quy mô lớn tại khu vực này kể từ năm 2022, nhưng sự kiện năm nay chứng kiến những điều chưa từng được Bắc Kinh tiến hành trước đây.
Chuyên gia Jaime Ocon tại tổ chức Theo dõi An ninh Đài Loan có trụ sở tại Mỹ cho hay Sứ mệnh Công lý 2025 là đợt tập trận trên khu vực có diện tích lớn nhất, bao phủ vùng biển và vùng trời phía bắc, tây bắc, tây nam, đông nam và phía nam đảo Đài Loan.
“Các vùng này có diện tích rất lớn, đặc biệt khu vực phía nam và đông nam Đài Loan, có vị trí cách bờ biển hòn đảo chưa tới 12 hải lý”, ông Ocon nói. “Đây là động thái gia tăng áp lực đáng kể so với những cuộc tập trận trước”.
Trong các đợt bắn đạn thật kéo dài tổng cộng 10 tiếng ngày 30/12, quân đội Trung Quốc phóng rocket tầm xa vào vùng biển xung quanh hòn đảo, thực hành khoa mục bao vây và phong tỏa các cảng chính trên đảo Đài Loan, trong đó có Cơ Long và Cao Hùng, tấn công mục tiêu di động trên đất liền và trên biển.
Vị trí 5 khu vực quân đội Trung Quốc tập trận bắn đạn thật quanh đảo Đài Loan ngày 30/12. Đồ họa: Bộ tư lệnh Chiến khu miền Đông Trung Quốc
Khác với những lần trước, quân đội Trung Quốc trong cuộc tập trận này tập trung rõ ràng vào hoạt động phong tỏa đảo Đài Loan nhằm gửi thông điệp đến các bên ủng hộ giới chức hòn đảo, đặc biệt là Mỹ và Nhật Bản.
“Đây là minh chứng rõ ràng cho khả năng chống tiếp cận, chống xâm nhập (A2/AD) của quân đội Trung Quốc, đảm bảo cô lập hòn đảo và ngăn các bên khác can thiệp nếu xung đột nổ ra”, Ocon nói.
Chiến thuật phong tỏa có thể giúp Trung Quốc ngăn chặn tuyến vận chuyển vũ khí đến hòn đảo, cũng như cắt nguồn tiếp tế các mặt hàng quan trọng, trong đó có khí đốt tự nhiên và than đá mà Đài Loan cần nhập khẩu để đáp ứng gần như toàn bộ nhu cầu năng lượng. Hoạt động này còn có thể làm gián đoạn tuyến vận tải đường biển quan trọng qua eo biển Đài Loan.
Alexander Huang, lãnh đạo Hội đồng Nghiên cứu Chiến lược và tập trận Tác chiến có trụ sở tại đảo Đài Loan, nhận định Sứ mệnh Công lý 2025 tạo ra ảnh hưởng tương tự các cuộc tập trận sau chuyến thăm hòn đảo của cựu chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi vào tháng 8/2022.
“Đợt tập trận này gây cản trở một số tuyến hàng không dân dụng quốc tế và vận tải hàng hải”, Huang nói. “Quân đội Trung Quốc trước đây cố gắng tránh làm ảnh hưởng đến hoạt động giao thông trong khu vực, song lần này hoạt động bắn đạn thật của họ đã gây gián đoạn trên thực tế”.
Hoạt động của quân đội Trung Quốc còn gây áp lực lên tuyến đường biển và đường hàng không giữa đảo Đài Loan với Kim Môn và Mã Tổ, hai hòn đảo nằm gần Trung Quốc đại lục mà Đài Bắc kiểm soát.
Pháo phản lực Trung Quốc khai hỏa loạt rocket trong tập trận gần đảo Đài Loan ngày 30/12. Ảnh: PLA, AFP
Thomas Newdick, biên tập viên chuyên trang quân sự Mỹ War Zone, nhận định chiến thuật phong tỏa đường không và đường biển quanh đảo Đài Loan là lựa chọn có thể giúp Trung Quốc không phải tiến hành một chiến dịch tổng lực nếu xung đột leo thang. Việc mất các nguồn tiếp tế quan trọng có thể “gây sức ép tối đa lên Đài Loan cho tới khi họ lùi bước”, Newdick nói.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố ưu tiên sử dụng biện pháp hòa bình, song khẳng định sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần.
Quân đội Trung Quốc tổ chức đợt tập trận quy mô lớn chỉ vài ngày sau khi Mỹ phê duyệt thương vụ vũ khí trị giá kỷ lục 11,1 tỷ USD cho đảo Đài Loan, động thái bị Bắc Kinh chỉ trích mạnh mẽ. Trung Quốc cũng trừng phạt 30 công ty và công dân Mỹ liên quan đến thương vụ trên.
“Đây là hoạt động trừng phạt và răn đe các thế lực ly khai đòi độc lập cho Đài Loan”, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết. “Cuộc tập trận cũng là động thái cần thiết để bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc”.
Giới chuyên gia còn cho rằng đợt huấn luyện quy mô lớn này còn liên quan đến căng thẳng ngoại giao giữa Trung Quốc và Nhật Bản, vốn bùng phát sau bình luận về đảo Đài Loan của Thủ tướng Sanae Takaichi hồi tháng 11.
Chiến hạm Trung Quốc tham gia tập trận tại khu vực gần đảo Đài Loan trong ảnh công bố ngày 31/12. Ảnh: PLA
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông không lo lắng về hoạt động quanh đảo Đài Loan của quân đội Trung Quốc.
“Tôi có mối quan hệ tuyệt vời với Chủ tịch Tập Cận Bình và ông ấy chưa nói với tôi rằng sẽ làm bất cứ điều gì liên quan đến điều đó”, ông Trump cho biết, đề cập tới khả năng quân đội Trung Quốc tấn công đảo Đài Loan. “Tôi không tin ông ấy sẽ làm điều đó”.
William Yang, chuyên gia Đông Bắc Á tại tổ chức có tên Nhóm Khủng hoảng Quốc tế, nhận định ông Trump có thể tránh nhắc tới tập trận Sứ mệnh Công lý 2025 do hy vọng sẽ gặp ông Tập vào tháng 4/2026 để thảo luận về thỏa thuận thương mại Mỹ – Trung.
“Đó là chiến lược ngoại giao để đảm bảo phản ứng của Mỹ không làm đảo lộn thỏa thuận dừng thương chiến giữa nước này với Trung Quốc”, Yang nói. “Điều này khá nhất quán với cách Tổng thống Trump cùng chính quyền của ông xử lý vấn đề đảo Đài Loan thông qua việc giảm ưu tiên đưa ra bình luận”.
Nguyễn Tiến (Theo War Zone, Al Jazeera, AFP, Xinhua)
Nguồn: https://vnexpress.net/cuoc-tap-tran-quy-mo-chua-tung-co-cua-trung-quoc-quanh-dai-loan-5000455.html
