Vì sao nguy cơ đột quỵ gia tăng vào cuối năm?
Chia sẻ với Dân trí, TS.BS Bùi Phạm Minh Mẫn, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (cơ sở 3), cho biết cuối năm thường trùng với giai đoạn thời tiết lạnh hoặc biến động nhiệt độ mạnh. Nhiều nghiên cứu y học ghi nhận khi nhiệt độ giảm, các mạch máu ngoại biên có xu hướng co lại để giữ nhiệt, dẫn đến tăng sức cản mạch máu và làm huyết áp tăng cao.
Một người bệnh nhập viện vì đột quỵ tại Hà Nội (Ảnh: Mạnh Quân).
Ở những người đã có tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu hoặc bệnh tim mạch, sự thay đổi này có thể làm mất cân bằng huyết động và làm tăng nguy cơ xảy ra đột quỵ.
Bên cạnh yếu tố thời tiết, thói quen sinh hoạt cuối năm cũng đóng vai trò đáng kể.
“Đây là thời điểm nhiều người làm việc căng thẳng, ngủ không đủ giấc, ăn uống thất thường, sử dụng rượu bia nhiều hơn và giảm vận động thể lực. Những thay đổi này góp phần làm huyết áp khó kiểm soát, gia tăng tình trạng rối loạn chuyển hóa và thúc đẩy quá trình hình thành huyết khối”, bác sĩ giải thích.
Một yếu tố khác thường bị bỏ qua là việc gián đoạn điều trị. Không ít người bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc rối loạn mỡ máu tự ý ngưng thuốc, quên uống thuốc hoặc trì hoãn tái khám do bận rộn cuối năm. Điều này khiến các chỉ số sức khỏe mất kiểm soát đúng vào giai đoạn nguy cơ tăng cao.
Nền tảng của phòng ngừa đột quỵ
Theo bác sĩ Mẫn, trong tất cả các yếu tố nguy cơ, tăng huyết áp được xem là yếu tố quan trọng nhất liên quan đến đột quỵ. Đáng lưu ý, tăng huyết áp thường diễn tiến âm thầm và không gây triệu chứng rõ ràng. Nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi đã xảy ra biến cố tim mạch hoặc đột quỵ.
Việc đo huyết áp định kỳ, đúng kỹ thuật và theo dõi xu hướng thay đổi theo thời gian là biện pháp đơn giản nhưng có giá trị cao. Người trưởng thành, đặc biệt từ 40 tuổi trở lên hoặc có bệnh nền, nên duy trì thói quen đo huyết áp đều đặn, nhất là trong những ngày thời tiết lạnh.
Khi ghi nhận huyết áp tăng kéo dài hoặc dao động bất thường, người bệnh cần trao đổi với nhân viên y tế để được tư vấn điều chỉnh chế độ sinh hoạt hoặc điều trị phù hợp, thay vì tự ý xử trí.
Đối với người đã được chẩn đoán tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu hoặc từng có tiền sử đột quỵ, việc tuân thủ điều trị là yếu tố then chốt.
Cuối năm không nên là thời điểm gián đoạn thuốc men hay bỏ qua lịch tái khám. Người bệnh cần chủ động chuẩn bị đủ thuốc, dùng thuốc đúng chỉ định và trao đổi với bác sĩ khi có bất kỳ thay đổi bất thường nào về sức khỏe.
Duy trì lối sống lành mạnh trong giai đoạn nhạy cảm
Bác sĩ Mẫn khuyến cáo, phòng ngừa đột quỵ không đòi hỏi những thay đổi cực đoan, mà cần sự điều chỉnh hợp lý và duy trì đều đặn.
Chế độ ăn nên được chú trọng giảm muối, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ muối mặn và tăng cường rau xanh, trái cây, cá và các nguồn đạm lành mạnh. Việc giảm lượng muối trong khẩu phần có tác động trực tiếp đến kiểm soát huyết áp.
Hoạt động thể lực cần được duy trì ở mức phù hợp với thể trạng. Đi bộ nhanh, tập vận động nhẹ tại nhà hoặc các hình thức vận động vừa phải giúp cải thiện tuần hoàn, hỗ trợ kiểm soát huyết áp, đường huyết và mỡ máu. Trong thời tiết lạnh, cần khởi động kỹ và giữ ấm cơ thể khi vận động.
Hạn chế rượu bia và không hút thuốc là những biện pháp quan trọng để bảo vệ mạch máu. Rượu bia sử dụng quá mức có thể làm tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim, trong khi thuốc lá gây tổn thương thành mạch và thúc đẩy quá trình xơ vữa.
Giấc ngủ và sức khỏe tinh thần cũng cần được quan tâm. Thiếu ngủ và căng thẳng kéo dài có thể làm huyết áp dao động và làm giảm hiệu quả kiểm soát bệnh nền. Việc duy trì thời gian ngủ hợp lý, hạn chế thức khuya và sắp xếp công việc khoa học giúp cơ thể có điều kiện phục hồi tốt hơn.
Dù đã phòng ngừa, nguy cơ đột quỵ vẫn có thể xảy ra. Khi đó, nhận biết sớm dấu hiệu và đưa người bệnh đến cơ sở y tế có khả năng điều trị đột quỵ càng sớm càng tốt là yếu tố quyết định tiên lượng.
Các dấu hiệu cảnh báo thường gặp gồm méo miệng, yếu hoặc tê liệt tay chân một bên, nói khó hoặc nói ngọng đột ngột, nhìn mờ, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.
Khi xuất hiện các biểu hiện này, cần gọi cấp cứu hoặc đưa người bệnh đến bệnh viện ngay, không chờ đợi và không áp dụng các biện pháp xử trí truyền miệng.
Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/bac-si-chi-ra-ly-do-dot-quy-thuong-tang-vao-cuoi-nam-20251215172139632.htm
